Bułgaria bliżej euro niż kiedykolwiek. Historyczna decyzja lada chwila
Ministrowie finansów UE mają we wtorek podjąć decyzję, która może zapisać Bułgarię na stałe na mapie strefy euro. Po latach przygotowań, sporów i wahań, kraj ten może przyjąć wspólną walutę już od 2026 roku. Ale nie wszyscy Bułgarzy są z tego zadowoleni.
Strefa euro już niedługo może ulec rozszerzeniu. Dążenia Bułgarii do przyjęcia wspólnej europejskiej waluty znajdują się na finiszu, a Bruksela ma lada chwila ogłosić, iż wszystkie postawione przed krajem warunki zostały spełnione.
Bułgaria, najbiedniejszy kraj Unii Europejskiej, jest na progu dołączenia do elitarnego grona państw strefy euro. Po tym jak Komisja Europejska oraz Europejski Bank Centralny potwierdziły spełnienie wszystkich warunków przystąpienia, we wtorek ministrowie finansów krajów członkowskich mają formalnie zatwierdzić decyzję o przyjęciu euro przez Bułgarię od 1 stycznia 2026 roku. Informację na ten temat podała agencja AFP.
Przyjęcie euro przez Bułgarię nastąpi niemal dwie dekady po tym, jak 6,4-milionowy kraj dołączył do Unii Europejskiej. Przejście z bułgarskiego lewa na wspólną europejską walutę planowane jest na 1 stycznia 2026 roku i uczyni z Bułgarii 21. członka strefy euro.
Droga do tego momentu nie była jednak łatwa. Jak przypomina AFP, Bułgaria musiała zmierzyć się z wyjątkowo niestabilną sceną polityczną - w ciągu ostatnich trzech lat odbyło się tam aż siedem wyborów parlamentarnych. Ostatnie miały miejsce w październiku 2024 roku.
Komisja Europejska podkreśliła w czerwcu, że Bułgaria spełnia wszystkie tzw. kryteria konwergencji wymagane do przystąpienia do strefy euro. Szczególnie ważnym wskaźnikiem była inflacja - średnia roczna inflacja w kraju w okresie do kwietnia 2025 roku wyniosła 2,7 proc., co znalazło się poniżej wymaganej wartości referencyjnej.
Europejski Bank Centralny również wydał pozytywną opinię, otwierając drogę do formalnego zatwierdzenia procesu przez ministrów finansów UE na spotkaniu w Brukseli. To właśnie wtedy mają oni przyjąć niezbędne akty prawne umożliwiające Bułgarii dokonanie tej historycznej zmiany.
Mimo pozytywnych opinii europejskich instytucji, nie wszyscy Bułgarzy podchodzą do tematu entuzjastycznie. Jak zauważa AFP, znaczna część społeczeństwa obawia się, że wprowadzenie euro spowoduje wzrost kosztów życia. Przed i po decyzji Komisji Europejskiej w kraju miały miejsce protesty, a badania opinii publicznej pokazywały, że niemal połowa obywateli sprzeciwia się zmianie waluty.
Zwolennicy wprowadzenia euro argumentują jednak, że nowa waluta pomoże ustabilizować i wzmocnić gospodarkę, a także poprawić poziom życia obywateli. Decyzja w sprawie Bułgarii zapada w szerszym kontekście zmian na światowych rynkach walutowych. Jak przypomina AFP, euro zyskuje ostatnio na wartości względem dolara amerykańskiego. Ma to związek m.in. z protekcjonistyczną polityką handlową byłego prezydenta USA Donalda Trumpa, która osłabia zaufanie do amerykańskiej waluty.
Szefowa Europejskiego Banku Centralnego Christine Lagarde w maju zwróciła uwagę, że zwiększenie międzynarodowej roli euro może przynieść korzyści całej Unii Europejskiej, w tym niższe koszty zadłużenia dla państw członkowskich.
Strefa euro, która wystartowała z 12 krajami - w tym Niemcami, Francją, Włochami i Hiszpanią - 1 stycznia 2002 roku, systematycznie się powiększa. Dołączyły do niej m.in. Słowenia (2007), Cypr i Malta (2008), Słowacja (2009), Estonia (2011), Łotwa (2014), Litwa (2015) oraz ostatnio Chorwacja w 2023 roku. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, Bułgaria stanie się 21. członkiem wspólnoty walutowej.
Wcześniej kraj ten był odsuwany od przyjęcia euro głównie z powodu zbyt wysokiej inflacji, która uniemożliwiała spełnienie wymagań unijnych. Teraz, po latach dostosowań, Sofia stoi u progu kolejnego kroku na drodze do pełniejszej integracji europejskiej.
Agata Jaroszewska
