Źle kształcone dzieci dyplomatów!
Niepełne przygotowanie zawodowe kadry nauczycielskiej i niewłaściwe warunki lokalowe - to główne nieprawidłowości w funkcjonowaniu szkół dla dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą, stwierdzone przez Najwyższą Izbę Kontroli.
Polskie szkoły istnieją w 37 krajach, w tym w 11 krajach Unii Europejskiej. Kształciło się w nich w roku szkolnym 2004/2005 ogółem 7.562 uczniów, w tym 5.375 dzieci na poziomie szkoły podstawowej (71%) i 2.187 uczniów na poziomie gimnazjum i liceum ogólnokształcącego (29%).
Celem kontroli, która objęła lata szkolne 2003/2004 i 2004/2005, była ocena funkcjonowania szkół dla dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą (warunków kadrowych i lokalowych, realizacji planów i programów nauczania, nadzoru nad działalnością szkół) oraz prawidłowości wykorzystania środków budżetowych kierowanych na finansowanie tej działalności.
Działalność tych szkół finansowana jest z budżetu państwa.Kontrolą objęto 10 jednostek, w tym: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Zespół Szkół w Warszawie oraz 8 zespołów szkół funkcjonujących przy ambasadach RP w: Atenach, Berlinie, Brukseli, Londynie, Moskwie, Paryżu, Rzymie i Wiedniu. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność Ministerstwa oraz skontrolowanych zespołów szkół, pomimo stwierdzenia nieprawidłowości. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczą:
1) niepełnego przygotowania zawodowego kadry nauczycielskiej (20% nauczycieli nie posiada przygotowania pedagogicznego),
2) niewłaściwych warunków lokalowych w połowie skontrolowanych zespołów szkół,
3) niegospodarnego i nierzetelnego wykorzystywania środków finansowych przeznaczonych w budżecie państwa na finansowanie działalności szkół (m.in. na koniec 2004 r. na kontach szkół za granicą pozostawały zasoby walut o równowartości ponad 11 mln zł, pochodzące z niewykorzystanych środków budżetowych w latach ubiegłych),
4) braku właściwego nadzoru nad działalnością Zespołu Szkół w Warszawie i szkół za granicą.
W ocenie NIK, szkoły polskie za granicą pełnią w systemie edukacji jedynie funkcję pomocniczą i nie stwarzają warunków do realizacji obowiązku szkolnego przez wszystkie dzieci polskie przebywające poza granicami kraju.
W szkołach tych w roku szkolnym 2004/2005 kształcenie w zakresie odpowiadającym realizacji obowiązku szkolnego prowadzono tylko dla 10,3% dzieci. Pozostałe dzieci kształciły się w przedmiotowych szkołach tylko w zakresie uzupełniającym, obejmującym naukę języka polskiego oraz wybrane elementy historii i geografii Polski - łącznie w wymiarze kilku godzin tygodniowo.
