Interpretacja podatkowa. Jak pytać urzędu, żeby dostać odpowiedź?
Podatki w Polsce nie należą do najprostszych. Przepisy często są skomplikowane, a ich interpretacja bywa różna w zależności od urzędnika. To, co jeden urząd uznaje za prawidłowe, w innym może zostać zakwestionowane. Takie sytuacje powodują niepewność i realne ryzyko strat finansowych. Wobec tego warto wiedzieć, że podatnik ma prawo uzyskać oficjalne stanowisko w swojej sprawie - i to w formie pisemnej. Takie oficjalne stanowisko to interpretacja indywidualna prawa podatkowego.
Interpretacja podatkowa to dokument wydawany przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS), w którym urząd wyjaśnia, jak należy stosować przepisy podatkowe w konkretnej sytuacji opisanej przez wnioskodawcę.
Jest to odpowiedź na pytanie podatnika: "Jak mam postąpić, aby było zgodnie z prawem?"
Nie jest to ogólne stanowisko dla wszystkich obywateli, ale oficjalna odpowiedź dla konkretnej osoby lub firmy. Wniosek może złożyć osoba fizyczna, osoba prawna (na przykład spółka z o.o.), albo inny podmiot (na przykład spółka cywilna).
Warto pamiętać, że interpretacja nie zostanie wydana w momencie, gdy w dniu złożenia o nią wniosku toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa lub kontrola celno-skarbowa, dotycząca przedmiotu wniosku. Dyrektor KIS odmówi również wydania interpretacji, gdy stwierdzi, że działanie ma na celu uniknięcie opodatkowania.
- Pewność prawa - jeśli wnioskodawca zastosuje się do interpretacji, urząd nie może nałożyć na niego kary, nawet jeśli później zmieni zdanie co do wykładni przepisów;
- Jednoznaczne stanowisko - koniec z domysłami i różnymi opiniami znajomych czy księgowych;
- Ochrona w sporze z urzędem - interpretacja indywidualna jest wiążąca dla urzędu skarbowego.
Procedura jest formalna i wymaga dokładnego przygotowania.
1. Opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego
Należy dokładnie przedstawić sytuację. Urząd odpowie wyłącznie na podstawie tego, co znajdzie się we wniosku - nie domyśli się brakujących faktów.
Przykład prawidłowego sformułowania stanu faktycznego:
"W styczniu 2018 roku nabyłem mieszkanie na podstawie umowy sprzedaży za milion złotych. Planuję sprzedaż w maju 2025 roku za dwa miliony złotych. Środki chcę przeznaczyć na zakup innego mieszkania w terminie do 12 miesięcy od sprzedaży"
Przykład nieprawidłowego sformułowania stanu faktycznego:
"Chcę sprzedać mieszkanie i kupić inne. Jak mam rozliczyć podatek?" - brak dat, kwot, szczegółów.
2. Konkretne pytanie
Pytanie powinno być jednoznaczne i odnosić się do przepisów.
Przykład:
"Czy sprzedaż mieszkania nabytego w 2018 roku i przeznaczenie środków na zakup nowego lokalu mieszkalnego w 2025 roku pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z PIT zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT?"
3. Własne stanowisko
Wnioskodawca musi przedstawić, jak interpretuje przepisy i dlaczego uważa, że powinny mieć zastosowanie w opisanym przypadku.
4. Złożenie wniosku na formularzu ORD-IN
Formularz jest dostępny online lub w urzędzie. Wniosek można złożyć przez ePUAP, pocztą lub osobiście. Opłata wynosi 40 złotych za każde pytanie.
5. Czas oczekiwania
Dyrektor KIS ma 3 miesiące na odpowiedź. Jeśli tego terminu nie dotrzyma, przyjmuje się, że stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe (tzw. milcząca interpretacja). Jeśli wniosek będzie niepełny otrzyma się wezwanie, żeby go uzupełnić. Zrobić to można w ciągu 7 dni kalendarzowych. Jeśli nie uzupełni się go w tym terminie, wniosek nie zostanie rozpatrzony. Nie trzeba się tym jednak poważnie martwić, jako że można złożyć ponownie kompletny wniosek.
- Zbyt ogólny opis sytuacji - urząd nie może odpowiadać na hipotetyczne, niedokładne pytania. Brak szczegółów oznacza, że interpretacja będzie bezużyteczna.
- Pomijanie istotnych faktów - jeśli pominięte zostaną ważne elementy (np. że sprzedaż dotyczy nieruchomości otrzymanej w spadku), interpretacja może stracić moc ochronną.
- Kilka pytań w jednym - w przypadku zadania pytania z kilkoma wątkami urząd i tak potraktuje je jako wiele pytań, które należy opłacić (40 złotych x liczba pytań).
- Brak własnego stanowiska - jest to element obowiązkowy. Jeśli go nie ma, wniosek zostanie odrzucony.
- Nieprawidłowy formularz lub brak opłaty - formalne braki wydłużą czas oczekiwania.
Należy również mieć na uwadze, że interpretacja ma moc prawną jedynie wobec wnioskodawcy. Nie można powoływać się na cudzą interpretację jako ochronę dla własnych działań. Od czasu do czasu warto też sprawdzać, czy prawo się nie zmieniło - interpretacja obowiązuje tylko w kontekście przepisów aktualnych w momencie wydania.
Podsumowanie
Dobrze przygotowany wniosek to gwarancja, że urząd odpowie w sposób, który faktycznie zabezpieczy podatnika przed negatywnymi konsekwencjami podatkowymi. Interpretacja jest szczególnie przydatna w sytuacjach niejasnych, przy planowaniu inwestycji czy w przypadku spornych przepisów.
Grzegorz Hatala, adwokat, doradca podatkowy.
Hatala & Storto Podatk
