Czym jest umowa B2B?
Umowa B2B (business to business) to rodzaj umowy cywilnoprawnej zawieranej pomiędzy przedsiębiorcami. Na jej podstawie jedna strona świadczy drugiej usługi, za które wystawia faktury. Ważne jest to, że strony mogą dowolnie kształtować umowę B2B, nie mają do niej bowiem zastosowania przepisy Kodeksu pracy. To znaczy, że nie trzeba np. udzielać kontrahentowi urlopu.
Ze strony pracodawcy przejście na umowę B2B przez pracownika jest korzystną opcją głównie właśnie z tego powodu, że nie stosuje się przepisów Kodeksu pracy. Odpadają płatne urlopy, dodatki za nadgodziny lub pracę w nocy, opłacanie chorobowego i wiele innych kwestii. Oczywiście nie znaczy to, że w umowie nie można uwzględnić tych opcji, jeśli obie strony się na to zgadzają. Umowa B2B zazwyczaj wiąże się też z niższymi kosztami zatrudnienia, które ponosi pracodawca. W rzeczywistości wynagrodzenie na umowie o pracę składa się z trzech części: kwoty netto, kwoty brutto i kosztów pracodawcy. Przy umowie B2B pracodawcy często oferują pracownikowi kwotę brutto, a nie całe koszty, które za niego ponosili. Dla pracownika jednak nawet oferowana kwota brutto często jest korzystniejsza niż warunki wynagrodzenia na umowie o pracę.
Zalety umowy B2B
- Wyższe wynagrodzenie: załóżmy, że pracownik w tej chwili zarabia 10 000 złotych netto. Całkowity koszt pracodawcy wynosi zatem około 18 tysięcy złotych. Gdyby tę samą kwotę wypłacał on na podstawie umowy B2B, dochód pracownika wynosiłby na zasadach ogólnych około 12 tysięcy złotych, na podatku liniowym 12 500 złotych, a na ryczałcie, przy założeniu, że właściwa stawka dla jego usług to 8,5 proc., ponad 14 tysięcy złotych. Formę opodatkowania przedsiębiorca może wybrać dowolnie, aczkolwiek są tu haczyki: jeśli przedsiębiorca świadczy usługi na rzecz byłego pracodawcy to przez dwa lata (w roku, w którym pracuje na etacie, i w kolejnym) wykluczony jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, a przez rok podatek liniowy (można skorzystać z tej formy od roku następującego po roku podatkowym, w którym rozwiązano umowę o pracę). Kwoty są policzone, uwzględniając, że przedsiębiorca będzie odprowadzał pełne składki ZUS (a w przypadku świadczenia usług na rzecz byłego pracodawcy ma taki obowiązek).
- Możliwość rozliczania kosztów: Jeśli przedsiębiorca nie wybierze jako formy opodatkowania ryczałtu, to może rozliczać w firmie koszty związane z prowadzoną działalnością, na przykład zakup komputera lub telefonu, co obniży mu podatek do zapłaty.
- Możliwość odliczania VAT: Jeśli będzie czynnym podatnikiem VAT, będzie mógł odliczać VAT od zakupów związanych z działalnością, w tym na przykład od zakupu paliwa.
- Z perspektywy pracodawcy umowa B2B zapewnia łatwość w rozliczaniu współpracy, która sprowadza się jedynie do opłacenia faktury i wrzucenia jej w koszty. Jest to oszczędność na obsłudze kadrowej, ponieważ nie trzeba już rozliczać wynagrodzenia pracownika, nie trzeba rozliczać za niego składek ZUS i podatków. Jest też dużo mniej formalności związanych z taką umową, nie ma na przykład okresu wypowiedzenia, jeśli oczywiście się go nie zawrze w umowie.
Wady umowy B2B
- (Dla pracownika): warunki samozatrudnienia nie są w żaden sposób regulowane przez Kodeks pracy, a więc nie obowiązują tu ochrona stanowiska pracy, urlop wypoczynkowy czy dodatki stażowe. Te kwestie mogą jednak zostać uzgodnione z pracodawcą i uwzględnione w umowie.
- Pracownik musi sam prowadzić swoją księgowość, co jest dla niego utrudnieniem w porównaniu do umowy o pracę.
Istnieją też pewne ograniczenia podatkowo-składkowe, które dotyczą osób zmieniających zatrudnienie z umowy o pracę na B2B, jednak dotyczy to jedynie osób, które na podstawie umowy B2B będą wykonywać takie same usługi, jakie wykonywały na podstawie umowy o pracę. Jeśli zmieni się zakres usług, nie będzie to stanowiło problemu.
- Nie każdą formę opodatkowania można wybrać: na dwa lata (w roku, w którym pracowało się na etacie, i w kolejnym) wykluczony jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, a na rok podatek liniowy (można skorzystać z tej formy od roku następującego po roku podatkowym, w którym rozwiązano umowę o pracę);
- Nie można skorzystać z ulgi na start (jeśli zatrudnienie miało miejsce w okresie dwóch lat przed rozpoczęciem działalności), obniżonych składek ZUS przez 24 miesiące, ani z Małego ZUS-u Plus. Trzeba od razu zacząć płacić standardowe składki na ubezpieczenie społeczne, które w tym momencie wynoszą ponad 1700 złotych.
Ograniczenia te nie występują, jeśli zmieni się zakres usług, świadczonych na podstawie umowy B2B.
Ryzyko
Istnieje ryzyko, że Państwowa Inspekcja Pracy może uznać samozatrudnienie za fikcyjne, ponieważ będzie zawierać zbyt wiele cech charakterystycznych dla umowy o pracę.
Zgodnie z orzecznictwem, jeśli pracownik wykonuje określone czynności na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem, w czasie i miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, to potwierdza to istnienie stosunku pracy.
Te trzy elementy wskazują, że strony związane są umową o pracę, a nie umową B2B. W razie kontroli nie tylko treść umowy jest brana pod uwagę, lecz także cały proces wykonywania pracy.
Ryzyko, że umowa B2B zostanie zakwestionowana jako umowa o pracę rośnie, zwłaszcza gdy pracownik formalnie prowadzi działalność gospodarczą, ale w rzeczywistości pracuje tak, jakby był zatrudniony na umowę o pracę. Jeśli osoba pracuje dla jednego kontrahenta i wystawia tylko jedną fakturę miesięcznie, organy mogą łatwo podważyć tę formę współpracy, zwłaszcza, gdy ma ona sztywno ustawione godziny pracy.
Podsumowując, przed dokonaniem wyboru, jakim jest przejście z umowy o pracę na umowę B2B, należy przenalizować wszystkie konsekwencje prawno-podatkowe i nie podejmować pochopnej decyzji.
Grzegorz Hatala,
adwokat, doradca podatkowy
Hatala & Storto Podatki
