Jak bank ocenia klientów?
Czy można pożyczyć pieniądze komuś, kogo się nie zna? Większość z nas pewnie by tego nie zrobiła. Podobnie postępują instytucje finansowe, do których zwracamy się po kredyty na samochody, mieszkania, sprzęty AGD, wakacje czy jakikolwiek inny cel. Banki i SKOK-i nie tylko chcą, ale też mają obowiązek każdorazowej oceny klienta pod kątem jego zdolności do spłacania rat kredytu. Muszą więc sprawdzić jego wiarygodność. Pomaga im w tym BIK, a precyzyjniej gromadzone przez nie dane o klientach.
Informacje pozytywne, negatywne, a także brak jakichkolwiek informacji dotyczących historii kredytowej w bazie BIK, są dla banku i SKOK-u podstawą oceny wiarygodności osoby ubiegającej się o kredyt. Biuro Informacji Kredytowej gromadzi dane o zobowiązaniach klientów banków i SKOK-ów (w tym np. o kredytach gotówkowych, hipotecznych, debetach na koncie, zobowiązaniach na karcie kredytowej lub poręczanych kredytach), które udostępniane są formie raportów. Raporty BIK, wydawane bankom i SKOK-om w odpowiedzi na zapytania odnośnie konkretnej osoby, zawierają szczegóły dotyczące jego dotychczasowej aktywności kredytowej oraz terminowości spłat dotychczas zaciągniętych kredytów.
Aby dodatkowo pomóc bankom i SKOK-om w ocenie sytuacji klienta i tym samym przyspieszyć proces kredytowy, BIK udostępnia tzw. scoring kredytowy. To metoda punktowej oceny ryzyka kredytowego, jakie wiąże się z finansowaniem danej osoby. Program scoringowy oblicza, jak duże jest prawdopodobieństwo, że dany klient spłaci zobowiązanie, na podstawie porównania go z profilem osób, które już wcześniej otrzymały kredyty. Im bardziej profil osoby ubiegającej się o kredyt przypomina profil klientów terminowo spłacających swoje zobowiązania w przeszłości, tym lepsza jest ocena punktowa tej osoby. Wyższa ocena punktowa oznacza mniejsze prawdopodobieństwo, że dany klient przestanie terminowo spłacać raty kredytów. Osoby z wysokimi ocenami punktowymi są więc chętniej widziane w bankach i SKOK-ach, ponieważ są postrzegane jako bardziej wiarygodne. Jako że scoring znajduje coraz szersze zastosowanie w bankowości, jest on wykorzystywany obecnie przy ocenie ryzyka kredytowego niemal wszystkich klientów posiadających lub ubiegających się o kredyty. Jak wyliczana jest ocena punktowa? Jest ona sumą punktów uzyskanych przez danego klienta za poszczególne elementy jego profilu. Takim elementem może być przykładowo największe zarejestrowane dotychczas opóźnienie w spłatach kredytów. Najwięcej punktów za ten element przyznaje się osobie, która nie miała nigdy żadnych opóźnień w spłatach, mniej - klientowi, któremu zdarzały się opóźnienia w spłatach rat kredytowych. Innymi elementami oceny punktowej mogą być przekroczenia limitu na karcie kredytowej. Występuje więc oczywista zależność między charakterystyką profilu klienta a jego wiarygodnością kredytową - osoby, które do tej pory terminowo spłacały swoje kredyty, z dużo większym prawdopodobieństwem będą równie sumiennie spłacać raty kolejnego kredytu. Dzięki scoringowi instytucje finansowe mogą szybko, precyzyjnie i przede wszystkim obiektywnie ocenić, jakie jest ryzyko kredytowe dla danej osoby. Ocenie tej może podlegać zarówno stały klient danego banku lub SKOK-u, jak i ten, który o kredyt w nim ubiega się po raz pierwszy. Oprócz przyspieszenia podjęcia decyzji kredytowej, scoring pozwala obniżyć koszty całego procesu. To z kolei może przełożyć się na bardziej atrakcyjną ofertę. Scoring umożliwia bankom i SKOK-om zarządzanie ryzykiem kredytowym w taki sposób, aby utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa zarówno dla kredytobiorcy, jak i dla kredytodawcy, a tym samym zwiększać zaufanie banków i SKOK-ów do klientów. Każdy ma prawo wglądu w dane na swój temat przechowywane w BIK. Aby otrzymać raport zawierający ocenę punktową (Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej), wystarczy złożyć wypełniony wniosek w Biurze Obsługi Klienta lub wysłać go listem poleconym. Klienci iPKO, Inteligo i Meritum Banku mają możliwość pobrania takiego raportu poprzez swoje internetowe konto bankowe. Raport ten jest odpłatny. Jeśli zależy nam na wysokiej ocenie punktowej, ze względu na chęć ubiegania się o kredyt w przyszłości, powinniśmy przede wszystkim dbać o terminowe regulowanie rat kredytów aktualnie spłacanych. Jeśli w najbliższej przyszłości możliwe są problemy ze spłatą zobowiązań, warto zwrócić się do banku lub SKOK-u z wnioskiem o zmianę warunków spłaty lub skorzystać z kredytu konsolidacyjnego. Warto pamiętać, że o przyznaniu kredytu nie decyduje BIK, decyzję tę podejmuje wyłącznie bank lub SKOK. Dane pochodzące z Biura Informacji Kredytowej mają pomagać w ocenie rzetelności danej osoby oraz oszacować, czy będzie ona w stanie spłacać zaciągnięty kredyt.
Więcej informacji na stronie www.bik.pl.
