Kto może w przyszłym roku liczyć na dużą kasę?

Według ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, subwencja ogólna składa się z czterech części: oświatowej i wyrównawczej - przyznawanych gminom, powiatom i województwom, a także z części równoważącej dla gmin i powiatów oraz części regionalnej dla województw.

W przyszłym roku subwencja oświatowa dla samorządów wyniesie 38 mld 712 mln zł, czyli będzie o 4,8 proc. wyższa od zaplanowanej na ten rok. W kwocie tej uwzględnione zostały środki przeznaczone na wdrożenie podwyżek wynagrodzeń nauczycieli o 3,8 proc. od września 2012 r. oraz na zmiany w strukturze zatrudnienia nauczycieli.

O 9,6 proc. mniejsza niż w tym roku będzie kierowana do województw część wyrównawcza subwencji ogólnej; wyniesie ona nieco ponad w 1 mld zł. Środki te otrzymają te województwa, których dochody podatkowe na jednego mieszkańca są niższe niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich województw, a także te, których liczba mieszkańców nie przekracza 3 mln.

Mniejsza o 4,9 proc. będzie też cześć wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów; ma ona wynieść około 1,5 mld zł. Z kolei więcej o 4 proc. z tytułu części wyrównawczej subwencji ogólnej otrzymają w przyszłym roku gminy; resort finansów zaplanował wsparcie ich kwotą około 6,2 mld zł.

Ponad 651,5 mln zł wyniesie w 2012 r. - zgodnie z planami resortu finansów - cześć równoważąca subwencji ogólnej dla gmin. Oznacza to wzrost o 5,2 proc. w porównaniu do tego roku. Zgodnie z ustawą o dochodach samorządu terytorialnego główna cześć pieniędzy z tej puli trafi do gmin miejskich, które w przeliczeniu na jednego mieszkańca wydały więcej na dodatki mieszkaniowe niż średnia w tym zakresie wszystkich gmin miejskich.

Cześć równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów została zaplanowana przez MF na 2012 r. w wysokości ponad 1 mld zł, co oznacza, że będzie o 6 proc. niższa niż w 2011 r. Blisko dwie trzecie tej kwoty zostanie rozdzielone między powiaty i miasta na prawach powiatu w zależności od długości dróg powiatowych, wojewódzkich i krajowych, znajdujących się w ich granicach.

Zgodnie z projektem budżetu w 2012 r. o 9,4 proc. wzrośnie cześć regionalna subwencji ogólnej dla województw. Ma ona wynieść około 687,2 mln zł. Pieniądze z tej puli otrzymają m.in. województwa o szczególnie wysokim poziomie bezrobocia oraz te, których PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest niższy niż 75 proc. PKB kraju.

25 mln zł - tak jak w roku bieżącym - otrzymają w 2012 r. gminy w ramach części rekompensującej subwencji ogólnej. Ta część subwencji dla gmin przeznaczana jest na wyrównanie ubytku dochodów, wynikającego ze zwolnienia z podatku od nieruchomości przedsiębiorców w specjalnych strefach ekonomicznych.

Ponadto na rok 2012 dla jednostek samorządu terytorialnego zaplanowano dotacje w wysokości ponad 17 mld 646 mln zł. W porównaniu z rokiem bieżącym kwota dotacji wzrosła o 1,1 proc. Pieniądze te prawie w całości trafią do budżetu województw. Mają one być przeznaczone na finansowanie zadań z zakresu administracji rządowej oraz dofinansowanie zadań własnych.

Najwyższe kwoty dotacji zaplanowano na zadania z zakresu: pomocy społecznej (ok. 12,8 mld zł), bezpieczeństwa publicznego i ochrony przeciwpożarowej (ok. 1,9 mld zł), ochrony zdrowia (ok. 1 mld zł), transportu i łączności (ok. 591 mln zł) oraz administracji publicznej (ok. 414 mln zł). Dotacje przekazane na zadania w tych działach stanowią ponad 95 proc. łącznej kwoty dotacji dla samorządów.

Ministerstwo Finansów wciąż pracuje nad ostatecznym kształtem reguły wydatkowej dla jednostek samorządu terytorialnego; nie chce aby przyjęte rozwiązania ograniczały inwestycje samorządów, w tym absorpcję funduszy unijnych - poinformowała wiceminister finansów Hanna Majszczyk.

"(...) W Ministerstwie Finansów są prowadzone, we współpracy ze stroną samorządową, prace, których głównym celem jest ograniczenie przyrostu zadłużenia i deficytu jednostek samorządu terytorialnego. Instrumentem służącym osiągnięciu tego celu będzie m.in. nowa reguła wydatkowa dla podsektora samorządowego. W trakcie prac strona samorządowa zgłosiła różne propozycje zmierzające do uelastycznienia gospodarki finansowej samorządów. Propozycje te (...) będą przedmiotem dalszej analizy w trakcie prac nad nowelizacją ustawy o finansach publicznych" - napisała Majszczyk w odpowiedzi na poselską interpelację.

Wiceminister podkreśla także, że prace nad nową regułą nie zostały jeszcze zakończone, a ostateczny kształt rozwiązań nie został przesądzony.

"W ocenie ministra finansów projektowane rozwiązania nie powinny stanowić ograniczenia możliwości inwestycyjnych jednostek samorządu terytorialnego, w tym również absorpcji środków z budżetu Unii Europejskiej oraz realizacji projektów w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Natomiast będą stanowiły swojego rodzaju zabezpieczenie dla stabilności finansów publicznych" - uważa Majszczyk.