Status małego podatnika to nie tylko przywileje
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza szczególne uregulowania dla podatników, którzy spełniają kryteria do uznania ich za małego podatnika. Posiadanie tego statusu warunkuje bowiem skorzystanie z określonych preferencji podatkowych. Jednocześnie, aby mieć do nich prawo, poza posiadaniem odpowiedniego statusu trzeba spełnić szereg innych warunków.
Status małego podatnika ustawodawca nadał przedsiębiorcom będącym osobami fizycznymi, u których wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro. Limit przychodów określony w euro przepisy ustawy o pdof nakazują przeliczać według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł. Stąd w 2014 r. status małego podatnika przysługuje przedsiębiorcom, którzy w 2013 r. uzyskali przychody w wysokości nieprzekraczającej 5.068.000 zł (1.200.000 euro × 4,2230 zł/euro - według kursu średniego NBP z 1 października 2013 r.).
Status małego podatnika w podatku dochodowym przysługuje przez cały dany rok podatkowy. Sytuacji podatnika nie zmienia fakt przekroczenia ustawowego limitu przychodów w trakcie tego roku podatkowego - nie skutkuje ono zatem zarówno utratą samego statusu małego podatnika, jak i przywilejów podatkowych z nim związanych (przykład 1).
Mały podatnik w ramach przysługujących mu przywilejów uprawniony jest do amortyzowania określonych składników majątku na znacznie korzystniejszych zasadach niż podatnik, który statusu tego nie posiada. Może bowiem stosować w swojej firmie jednorazowe odpisy amortyzacyjne (art. 22k ust. 7-13 ustawy o pdof). Ta metoda amortyzacji została jednak zastrzeżona przez ustawodawcę wyłącznie dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych. Niezależnie od liczby nabywanych środków trwałych łączna wartość jednorazowych odpisów amortyzacyjnych dokonanych w danym roku podatkowym nie może u niego przekroczyć równowartości kwoty 50.000 euro (czyli w 2014 r. kwoty 211.000 zł).
Trzeba jednak podkreślić, że poza kwotowym i przedmiotowym ograniczeniem tego przywileju, mali podatnicy muszą pamiętać o jeszcze jednej kwestii. Korzystając z jednorazowej amortyzacji mają jednocześnie obowiązek stosowania przepisów o korekcie kosztów przy braku zapłaty.
Kolejnym z przywilejów, z jakich mogą skorzystać mali podatnicy opodatkowani według skali podatkowej oraz podatkiem liniowym, jest wpłacanie zaliczek na podatek dochodowy w systemie kwartalnym (art. 44 ust. 3g i ust. 3h ustawy o pdof). Sam mechanizm obliczania zaliczek kwartalnych, czyli ustalania podstawy opodatkowania oraz samego podatku, jest identyczny, jak w przypadku zaliczek miesięcznych (przykład 2). Jedyną różnicą jest okres rozliczeniowy, którym jest kwartał - co powoduje zmniejszenie ilości obowiązków, z których podatnik musi się wywiązać wobec fiskusa.
Termin wpłaty zaliczek kwartalnych przypada 20. dnia miesiąca następującego po danym kwartale. Natomiast za ostatni kwartał roku podatkowego wpłaty zaliczki podatnik powinien dokonać do 20 stycznia następnego roku podatkowego, chyba że przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie i dokona zapłaty podatku wynikającego z rozliczenia rocznego. Ponieważ jednak kwartalne opłacanie zaliczek nie przysługuje "z urzędu", wybór tego sposobu rozliczania się z fiskusem jest skuteczny jedynie wówczas, gdy podatnik zawiadomi o nim właściwego naczelnika urzędu skarbowego do dnia 20 lutego roku podatkowego. Zawiadomienie dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik zrezygnuje z kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek. O rezygnacji z tego sposobu opłacania zaliczek należy też zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego.
Przykład 1 Przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną przysługuje w 2014 r. status małego podatnika (jego przychody brutto ze sprzedaży w 2013 r. wyniosły 4.932.150 zł). Załóżmy, że na koniec października 2014 r. przychód tego przedsiębiorcy z działalności gospodarczej wyniesie 5.070.000 zł. Pomimo przekroczenia ustawowego limitu przychodów przedsiębiorca do końca roku podatkowego zachowa status małego podatnika i związane z tym przywileje. Prawa te może utracić dopiero w 2015 r. (o tym, czy tak rzeczywiście będzie, zdecyduje jednak przeliczenie 1.200.000 euro po średnim kursie NBP na 1 października 2014 r.).
Przedsiębiorca opłacający podatek dochodowy według skali podatkowej i spełniający w 2014 r. wymogi do uznania go za małego podatnika, złożył w ustawowym terminie zawiadomienie o opłacaniu w bieżącym roku kwartalnych zaliczek na podatek. Podatnik ten do kosztów podatkowych zalicza składki ZUS opłacone na własne ubezpieczenia społeczne. Załóżmy, że w I kwartale 2014 r. jego dochód z tej działalności wyniósł 16.172,89 zł, a na koniec II kwartału (liczony narastająco) - 64.150,10 zł. Kwota składek zdrowotnych, którą ma prawo odliczyć od podatku za I kwartał, wynosi 691,08 zł, a za II kwartał (opłacona od początku roku) - 1.389,63 zł. Obliczenia zaliczek na podatek dochodowy za I i II kwartał 2014 r. podatnik dokona w następujący sposób:
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)
autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 18 (1059) z dnia 2014-03-03