Czy można użytkować budynek przed zakończeniem budowy?

Zasadą jest, że do użytkowania obiektu budowlanego można przystąpić po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy, jeżeli dodatkowo organ ten w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji. Rzecz jasna dotyczy to obiektów budowlanych, na budowę których wymagane jest pozwolenie na budowę, a w niektórych przypadkach zgłoszenie budowy. Taki tryb postępowania jest najbardziej powszechny. Z reguły inwestorzy kończą zatem formalnie budowę i dopiero oddają budynek do użytku. W przypadku budowania domów jednorodzinnych, ich właścicielom częściej śpieszy się jednak z przeprowadzką. Tymczasem pojawiają się ograniczenia, które uniemożliwiają im formalnie zakończyć budowę na czas. Każdy, kto kiedykolwiek podejmował się jakiegoś remontu wie, że zawsze pojawiają się jakieś nieprzewidziane okoliczności. Wylewka może nie wyschnąć na czas, ekipa budowlana nie dotrzymać terminu, a pogoda skutecznie pokrzyżować szyki. W takich sytuacjach istnieje jednak pewna "furtka".

Zgodnie z przepisami Prawa budowlanego istnieje możliwość przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego przed oficjalnym zakończeniem budowy i wykonaniem wszystkich robót budowlanych. W tym celu należy jednak wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o wydanie stosownej decyzji. Jeżeli pozwolenie na budowę zostało wydane przez starostwo albo urząd miasta na prawach powiatu, należy zwrócić się do powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego. Jeżeli natomiast pozwolenie wydał urząd wojewódzki, organem właściwym jest wojewódzki inspektorat nadzoru budowlanego. Oczywiście organ wyda orzeczenie o pozwoleniu na użytkowanie określonego obiektu wówczas, gdy spełniony zostanie szereg przesłanek. Poza wnioskiem należy przedłożyć organowi szereg dodatkowych dokumentów, w tym między innymi dziennik budowy, oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, dokumentację geodezyjną, potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy i tak dalej.

Organ przeprowadzając postępowanie wyjaśniające w sprawie, jest również zobowiązany do dokonania obowiązkowej kontroli. Obejmuje ona między innymi sprawdzenie zgodności obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub określonego terenu, a także zgodności z projektem architektoniczno-budowlanym. Czasem pozwolenie, które zostanie wydane przez właściwy organ może mieć charakter warunkowy. Oznacza to, że organ wskaże na pewne wymagania, dotyczące ewentualnego użytkowania. Zobowiąże na przykład inwestora do podjęcia określonych działań w wyznaczonym terminie. Dopiero realizacja tych obowiązków umożliwia legalne korzystanie z obiektu - zaznacza Bartosz Antos, dyrektor ds. nieruchomości w firmie Saveinvest Sp. z o.o.

Warto zadbać o dopełnienie wszelkich formalności związanych z pozwoleniem na użytkowanie obiektu. Złamanie obowiązujących reguł wiąże się bowiem z surowymi karami. Przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego, którego budowa nie została zakończona, grozi karą nawet 10 000 zł w odniesieniu do domów jednorodzinnych. W praktyce stanowi ona dziesięciokrotność iloczynu stawki opłaty (500 zł), współczynnika kategorii obiektu budowlanego oraz współczynnika wielkości obiektu budowlanego. Kategorię obiektów i współczynników można znaleźć w odpowiednim załączniku do ustawy - Prawo budowlane. Mając na względzie wszelkie wydatki związane z budową domu na pewno jest to duża dolegliwość dla większości osób.