Technologie budowy
Przed określeniem kosztów budowy domu należy wybrać technologię budowlaną. Oczywiście zdecydowanie najwięcej domów buduje się w technologii tradycyjnej, ale domy wykonywane z drewna szybko zdobywają popularność. Warto wspomnieć, że koszty budowy domu można szczegółowo obliczyć za pomocą kalkulatora budowy domu - niepotrzebna jest pomoc profesjonalnego kosztorysanta, czy budowlańca.
Natomiast domy w technologii drewnianej wznosi się w Polsce na dwa sposoby:
Technologia szkieletowa - pozwala na szybkie i ekonomiczne wzniesienie budynku. Domy wznoszone w tej technologii posiadają cienkie ściany, co pozwala na uzyskanie większej powierzchni użytkowej. Szkielet domu powstaje ze specjalnych, impregnowanych belek, które ocieplamy wełną mineralną i izolujemy folią paroprzepuszczalną. Górną część stropów obija się płytami OSB, a od dołu montuje płyty z karton gipsu. Elewacja zewnętrzna może być pokryta paroprzepuszczalnym tynkiem, klinkierem bądź płytami elewacyjnymi. Drewniane ściany zewnętrzne mogą być też widoczne. Jednak musimy pamiętać, że w tej sytuacji konieczna będzie regularna impregnacja całej elewacji.
Ściany domów wykonanych w technologii szkieletowej są bardzo lekkie. Sprzyja to oszczędnościom związanym z budową fundamentów. Warto też zaznaczyć, że ponad 70 proc. szkieletu budynku powstaje w halach produkcyjnych. Na miejsce budowy przyjeżdżają gotowe elementy. Wiąże się to ze skróceniem czasu budowy. Tego typu domy powstają w przeciągu dwóch, maksymalnie trzech miesięcy.
Domy z bali - to dość droga technologia, która nie zdobyła jeszcze zbyt dużej popularności w Polsce. Większość domów z bali ma charakter obiektów letniskowych. Elementy ścian łączymy ze sobą na pióra i wpust. W niektórych regionach naszego kraju buduje się także domy z bali, które nadają się do całorocznego użytku. Ściany tworzy się z pionowych słupów, między które wsuwa się grube, poziome bale. Izolacja cieplna powstaje z wełny mineralnej. Układamy ją od strony wewnętrznej. Ściany domów z bali są nieco cięższe niż ich szkieletowe odpowiedniki. Jednak ich masa całkowita nadal pozostaje mniejsza niż w przypadku ścian murowanych. Niestety wszystkie oszczędności związane z budową fundamentów trzeba będzie przeznaczyć na pionowe bale, stanowiące wzmocnienie bryły budynku.
Na czym możemy oszczędzić podczas budowy domów w technologii drewnianej?
Jak już wspomnieliśmy, największe oszczędności wiążą się z budową fundamentów. Lżejszy budynek będzie miał mniejsze wymagania. W sprzyjających okolicznościach można wykonać węższe fundamenty, które nie będą musiały opierać się na szerokich ławach. W przypadku lekkich budynków szerokość ścian fundamentowych nie musi być grubsza niż 25 cm. Dotyczy to oczywiście domów, które nie zostaną w przyszłości obciążone dachówką ceramiczną bądź masywną elewacją zewnętrzną. Mniejsze wymagania związane z fundamentami i grubością ścian mogą przynieść inwestorom odczuwalne oszczędności.
Większość projektów zakłada wykonanie prostej bryły budynku oraz tradycyjnego, dwuspadowego dachu. Pamiętajmy, że dachy wielospadowe i lukarny podnoszą całkowite koszty inwestycyjne. Najtańsze w budowie pozostają domy o prostych, klasycznych kształtach. Pamiętajmy też, że takie domy cechują się łatwością wykończenia. W ich wnętrzu nie mamy większych problemów z rozciągnięciem instalacji elektrycznych czy hydraulicznych. Nie musimy też nakładać drogich tynków. Zarówno ściany wewnętrzne, jak i sufity wykańczamy ekonomicznymi płytami z karton gipsu. Możemy przyjąć, że koszt wykończenia pomieszczeń w domach drewnianych może być nawet o 1/4 tańszy w porównaniu z domami murowanymi.
Duże oszczędności możemy też poczynić na jakości drewna. Nie jest to jednak zalecane, bowiem słabsza jakość wpłynie na zmniejszenie żywotności całego budynku. Do budowy należy używać wysezonowanego drewna, suszonego przemysłowo. Jego wilgotność nie powinna przekraczać 18 proc. Elementy konstrukcji powinny być gładkie (co zmniejsza absorpcję wilgoci), a ich krawędzie lekko zaokrąglone. Niestety w naszym kraju możemy napotkać na pewne trudności związane z zakupem odpowiednich materiałów. Domy drewniane nadal nie cieszą się powszechną popularnością, a dostęp do najlepszych jakościowo materiałów pozostaje ograniczony.
Co podniesie koszty naszej inwestycji?
Powyższy opis oszczędności mógłby sugerować, że budowa domów drewnianych jest znacznie tańsza niż budowa domów w technologii tradycyjnej. Jednak niekoniecznie musi to być prawda. W praktyce okazuje się, że na inwestora czeka także dużo wydatków, które wpływają na znaczne zwiększenie kosztów inwestycyjnych. Jednym z nich jest konieczność zakupu dobrych jakościowo, odpowiednio wysuszonych elementów drewnianych. W ofertach handlowych znajdziemy także materiały ze średniej półki cenowej, jednak ich zastosowanie z pewnością nie zapewni wysokiej żywotności domu. Najlepsze jakościowo (zalecane) materiały mogą stanowić dość duży wydatek.
Kolejna niedogodność wiąże się z wynajęciem odpowiednich fachowców. System budowy domów szkieletowych oraz domów z bali wymaga sporej precyzji i umiejętności. Liczba dobrych fachowców działających na terenie Polski jest nadal dość ograniczona. Koszt zatrudnienia wykwalifikowanej ekipy budowlanej z pewnością nie będzie dla nas małym wydatkiem. Większość budowlańców pracujących na naszym rynku specjalizuje się w budowie domów murowanych. Wysoka konkurencja na rynku budowlanym sprawia, że koszty robocizny (przy technologii tradycyjnej) mogą być znacznie niższe niż w przypadku budowy domów w technologii drewnianej.
Omawiając czynniki podnoszące koszty budowy warto też wspomnieć o specyfice budowy domów drewnianych. Entuzjaści tego rozwiązania wskazują, że koszt budowy ścian z drewna jest niższy niż w przypadku ścian betonowych. Oczywiście jest to prawda. Jednak przeglądając projekty domów drewnianych zauważymy, że we wnętrzu znajduje się większa liczba słupów oraz ścian nośnych. Koszt postawienia jednej ściany z drewna może być niższy od ceny posadowienia ściany betonowej. Jednak większa liczba słupów i ścian nośnych sprawia, że koszty całościowe będą bardzo porównywalne.
Który dom wybudujemy najniższym kosztem?
Tak naprawdę jednoznaczna ocena jest dość trudna. Sumaryczne koszty zależą od bardzo wielu czynników. Możemy jednak stwierdzić, że najtańszy w budowie jest zazwyczaj budynek wykonany w technologii szkieletowej. Tego typu budowla powinna być tańsza o ok. 5 - 8 proc. w porównaniu z domem murowanym o zbliżonych parametrach. Nie jest to zbyt duża różnica, jednak największym atutem domów z drewna jest szybkość ich wznoszenia. Maksymalny czas robót budowlanych nie powinien przekroczyć 4 miesięcy. Dom możemy wznosić o dowolnej porze roku, bowiem jedyną czynnością wykonywaną "na mokro" jest wylewanie fundamentów. Tymczasem czas budowy tradycyjnego domu murowanego (wykonanego metodą gospodarczą) może zająć ok. 2 lat.
Domy wykonane w technologii szkieletowej generują zazwyczaj najniższe koszty. Jednak ich odpowiedniki z bali są już znacznie większym wydatkiem. Materiały potrzebne do wykonania domu z bali są dość drogie (podobnie jak koszty wynajęcia sprawdzonej ekipy budowlanej). Sumaryczny koszt takiej inwestycji będzie porównywalny z ceną wybudowania domu tradycyjnego. W niektórych wypadkach okazuje się nawet, że cena wybudowania domu z bali jest o 2-6 proc. (w porównaniu z kosztami, które musielibyśmy przeznaczyć na budowę obiektu murowanego). Dotyczy to domów drewnianych wykonanych z najlepszych jakościowo materiałów. Warto jednak zaznaczyć, że najlepsze jakościowo drewno użyte do budowy domu zapewnia wysoką żywotność. Tego typu budynki mogą wytrzymać w idealnym stanie przez długie dziesięciolecia, a komfort ich użytkowania jest bardzo wysoki. Pamiętajmy, że drewno posiada zdolność do samoregulacji poziomu wilgotności. W domach drewnianych panuje bardzo sprzyjający mikroklimat. Nie występuje także problem zagrzybienia ścian, ani nadmiernego wysuszenia powietrza w sezonie zimowym.
