Podatek od nieruchomości może objąć samowolę budowlaną
W świetle prawa właściciele dopuszczający się samowoli budowlanej nie powinni wykluczać powinności uregulowania podatku od nieruchomości.
Jak wyjaśnia Bartosz Antos, dyrektor ds. nieruchomości Saveinvest, za samowolę budowlaną uznaje się zwyczajowo nie tylko wybudowanie obiektu bez pozwolenia na budowę, ale już samo przystąpienie do robót budowlanych bez pozwolenia lub bez zgłoszenia sprawy. W praktyce do samowoli dochodzi często już na etapie samego użytkowania wybudowanego obiektu, gdy właściciele decydują się na jego nadbudowę lub rozbudowę, nie występując wcześniej o stosowne pozwolenia. Popełnienie samowoli budowlanej możliwe jest także w stosunku do budynków, które nie są objęte potrzebą pozwolenia na budowę, ale konieczne jest zgłoszenie. W każdym przypadku decyzję o tym, czy nastąpiło przekroczenie przepisów prawa budowlanego podejmuje inspektor nadzoru budowlanego.
Wśród kompetencji inspektora widnieje również możliwość unieważnienia - wydanej wcześniej przez prezydenta miasta i wojewodę - decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i pozwolenie na jego modernizację, rozbudowę czy adaptację.
Jak pokazuje przykład sprawy, która trafiła na wokandę sądu administracyjnego w Rzeszowie, właściciel nieruchomości objętej taką decyzją inspektora nie będzie w stanie wykazać, że jego własność znajduje się w stanie "niebytu prawnego". Właściciel budynku gospodarczego argumentował, że ze względu na rozporządzenie inspektora negujące wcześniejsze pozwolenie na budowę, nie może prowadzić działalności gospodarczej. Według niego budynki niezbędne do tego celu nie mogą być odpowiednio wykorzystywane. Uznał zatem, że budynek pozbawiony dokumentacji, na podstawie której powinien w ogóle zaistnieć, jest w stanie "niebytu prawnego" i nie musi uiszczać od niego podatku.
Sąd jednak przychylił się do odmiennego poglądu organów podatkowych. W uzasadnieniu podał, że obowiązek płacenia podatku wiąże się z funkcja użytkową budynku tj. z możliwością wykorzystywania go, a nie z formalnymi okolicznościami zakończenia budowy w sensie prawnym. Jak czytamy w orzeczeniu "wygaśniecie obowiązku podatkowego może nastąpić jedynie w sytuacji, gdy przedmiotowy budynek utracił cechy określone w tym przepisie, a wiec gdyby doszło do wyburzenia dachu, ścian, czy też fundamentów".