Warszawa: Wyrok NSA ws. gruntu pod Rotundą - bez wpływu na jej modernizację

Rotunda to budynek banku PKO BP na skrzyżowaniu Al. Jerozolimskich i ulicy Marszałkowskiej; rewitalizacja jest konieczna ze względu na zły stan techniczny gmachu.

Jak poinformowała PAP w piątek kierowniczka zespołu prasowego PKO BP Edyta Turkiewicz, wyrok NSA z 14 listopada, oddalający skargę kasacyjną banku, dotyczy tylko ok. 1/4 części gruntu pod Rotundą. Nie oznacza on, że bank utracił do niego tytuł prawny.

"Sąd potwierdził prawo byłych właścicieli do dochodzenia od Skarbu Państwa roszczeń z tytułu wywłaszczenia ich nieruchomości, związanych z nieważnością decyzji władz państwowych, wydanych na podstawie dekretu z 1945 r. Bank nie jest stroną dalszego postępowania w tej sprawie" - brzmi stanowisko banku.

Jak powiedziała PAP Turkiewicz, grunt, na którym dziś znajduje się Rotunda, należy do Skarbu Państwa, który na mocy ustawy z 1992 r. przekazał go PKO w użytkowanie wieczyste. Dodała, że przed wojną grunt ten miał czterech właścicieli. Spadkobiercy jednego z nich dotychczas się nie ujawnili, drugiego - otrzymali odmowną decyzję prezydenta Warszawy ws. przyznania im wieczystego użytkowania gruntu, której nie zaskarżyli. Spadkobiercom trzeciego właściciela sąd nie przyznał racji - bank wygrał sprawę w 2006 r.

Wyrok z czwartku dotyczy spadkobierców czwartego właściciela. Teraz ich wniosek o przyznanie prawa użytkowania wieczystego będzie musiał rozpatrzyć prezydent Warszawy.

Hanna Gronkiewicz-Waltz, odnosząc się do wyroku NSA, powiedziała w piątek, że "takie przypadki będą się zdarzały, dopóki nie będzie całościowej ustawy zmieniającej dekret Bieruta".

PKO BP poinformował w piątek, że wyrok NSA nie będzie miał wpływu na plany rewitalizacji Rotundy ani na przebieg postępowania konkursu architektonicznego, którego rozstrzygnięcie nastąpi 28 listopada. Nadesłano w nim 214 projektów z całego świata; do finału jury zakwalifikowało 10. Główna nagroda to 50 tys. zł brutto i realizacja projektu.

Na początku 2010 r. PKO BP ogłosił, że chce wyburzyć Rotundę i zastąpić ją przeszklonym pawilonem. Po protestach varsavianistów, architektów, historyków sztuki i mieszkańców Warszawy, wycofał się z tych planów.

Rotunda stanowi element tzw. ściany wschodniej - głównej inwestycji w Warszawie w latach 60. XX w. W 2003 r. ściana wschodnia została wpisana na listę dóbr kultury. Po wybuchu gazu w 1979 r. Rotundę odbudowano, jednak straciła przezroczystą elewację.

Dekret z 26 października 1945 r. "O własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy", podpisał ówczesny przewodniczący Krajowej Rady Narodowej Bolesław Bierut. Skutkiem wejścia dekretu w życie (w listopadzie 1945 r.) było przejęcie wszystkich gruntów w granicach miasta przez gminę m.st. Warszawy, a w 1950 r. przez Skarb Państwa - w związku ze zniesieniem samorządu terytorialnego.

Dekretem, uzasadnianym "racjonalnym przeprowadzeniem odbudowy stolicy i dalszej jej rozbudowy zgodnie z potrzebami narodu", objęto ok. 12 tys. ha gruntów, w tym ok. 20-24 tys. nieruchomości.

W myśl dekretu właściciele gruntów mogli w ciągu sześciu miesięcy od dnia objęcia działek w posiadanie przez gminę zgłosić wnioski o przyznanie im na tych terenach "prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za symboliczną opłatą". Składane w tej sprawie wnioski pozostawały jednak często bez rozpatrzenia lub wydawano decyzje odmowne, bez podawania podstaw prawnych. Wiele osób nie złożyło w ogóle wniosków, ponieważ np. znajdowały się w więzieniach, przebywały za granicą lub nie zostały poinformowane o takiej możliwości.

Na początku grudnia 2007 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że to Skarb Państwa ma pokryć koszty wszystkich decyzji wydanych m.in. przez rady narodowe, urzędy gmin, województw przed 27 maja 1990 roku - przed reformą administracji. Dotyczy to m.in. decyzji wywłaszczeniowych, które powoływały się na ustawę nacjonalizacyjną, na dekret o reformie rolnej, a także na "dekret Bieruta".

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze