Fiskus ściąga bezprawnie
W postępowaniu podatkowym obowiązuje natychmiastowe wykonanie decyzji. Jeżeli organ I instancji stwierdzi zaległość, wydaje decyzję i natychmiast egzekwuje należność. Podatnik może wnieść odwołanie. I może się okazać, że organ odwoławczy uchyla decyzję organu I instancji. W teorii wyeliminowanie z obrotu prawnego podstawy egzekucji powinno spowodować jej przerwanie. W praktyce często zdarza się, że windykacja spornych należności trwa dalej.
Sąd administracyjny uznał taką praktykę za niedopuszczalną. W jednej ze spraw przypomniał fiskusowi, że ten musi umorzyć egzekucję po uchyleniu decyzji wymiarowej. Eksperci potwierdzają tę interpretację, jednak nie mają złudzeń, że to bardziej pobożne życzenie niż norma. Dalsze jej prowadzenie to dodatkowe pieniądze w postaci kosztów egzekucji.
Teoria sobie?
W sprawie, którą zajmował się sąd, organ I instancji umorzył postępowanie egzekucyjne wobec spółki. Przyczyną było uchylenie decyzji organu I instancji, na podstawie której wystawiono tytuł wykonawczy. Uwzględnienie odwołania nie załatwiło sprawy. Dyrektor izby skarbowej stwierdził nieważność postanowienia. W jego ocenie uchylenie decyzji, na podstawie której wystawiono tytuł wykonawczy, nie ma znaczenia dla prowadzonego na jego podstawie postępowania egzekucyjnego. Sąd administracyjny, do którego spółka wniosła skargę, przyznał jej rację. Przypomniał, że od pewnego momentu przestaje w ogóle istnieć decyzja określająca zobowiązanie. Tak się dzieje, gdy w postępowaniu odwoławczym organ wyda decyzję uchylającą dotychczasową decyzję i przekaże sprawę do ponownego rozpatrzenia.
Wobec braku decyzji nie można poprzez przymus administracyjny wymagać od strony wykonania czegoś bliżej nieokreślonego. W praktyce oznacza to, że organ powinien umorzyć egzekucję wobec podatnika (wyrok WSA w Warszawie z 6 listopada 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 1469/07, niepublikowany).
?a praktyka sobie
Eksperci w pełni aprobują interpretację sądu administracyjnego, lecz podkreślają, że praktyka organów podatkowych nie zawsze jest z nią zgodna.
- Sytuacja, w której mimo uchylenia decyzji będącej podstawą wystawienia tytułu wykonawczego organ egzekucyjny dalej prowadzi swoje postępowanie, nie jest rzadkością, choć nie ma podstaw prawnych - podkreśla Mirosław Siwiński, doradca podatkowy z kancelarii Witold Modzelewski.
Czy w sytuacji, gdy egzekucja okazałaby się niezasadna, koszty egzekucyjne od dokonanych czynności byłyby nienależne ? Czy w sytuacji, gdy brak jest obowiązku, bo np. uchylona zostaje decyzja wymiarowa przez organ I instancji, to dalsze prowadzenie egzekucji należy uznać za bezpodstawne ? Czy decyzja wymiarowa jest podstawą do podejmowania działań mających na celu zmuszenie podatnika do uregulowania wymagalnego obowiązku ? Kiedy naganna praktyka zostanie wyeliminowana wraz z wprowadzeniem obligatoryjnego wstrzymania wykonania decyzji podatkowych ?
Więcej: Gazeta Prawna 31.07.2008 (149) - str.9
Aleksandra Tarka
