KPMG: Firmy krytyczne wobec zmian podatkowych

2021 rok przyniósł wiele zmian w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Wg firm biorących udział w badaniu KPMG, najistotniejszą zmianą wprowadzoną na początku roku w CIT jest obowiązek sporządzania i publikowania informacji z realizacji strategii podatkowej. Duże znaczenie miało również odroczenie mechanizmu pay and refund w podatku u źródła, które już po przeprowadzeniu badania zostało ponownie przesunięte z 30 czerwca na 31 grudnia 2021 roku. Na kolejnych miejscach respondenci wymieniali ograniczenia w rozliczaniu strat podatkowych oraz "estoński CIT".

W 2022 roku Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie nowych ulg podatkowych związanych z Polskim Ładem. Firmy biorące udział w badaniu KPMG najlepiej oceniają planowaną ulgę na automatyzację i  robotyzację, rozszerzenie ulgi B+R oraz zakresu IP Box.

W 2022 roku, zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów, zostaną wprowadzone nowe ulgi związane z Polskim Ładem. Planowane jest m.in. rozszerzenie ulgi B+R oraz IP Box. Nowością ma być m.in. ulga na IPO czy ulga na zatrudnienie nowych pracowników wykonujących prace badawczo-rozwojowe, ulga na prototyp lub na robotyzację, jednak szczegóły dotyczące planowanych rozwiązań nie są na razie znane.  Wśród zapowiadanych nowych ulg, firmy biorące udział w badaniu, najlepiej oceniają planowaną ulgę na automatyzację i robotyzację, rozszerzenie ulgi B+R oraz rozszerzenie zakresu IP Box.

Z kolei najgorzej firmy oceniają zapowiadane zmniejszenie restrykcji dotyczących tzw. "estońskiego CIT" (53 proc. negatywnych ocen), ulgę dla Venture Capital (44 proc. negatywnych ocen) lub ulgę konsolidacyjną, którą źle ocenia 40 proc. badanych.

W styczniu 2021 roku spółki komandytowe i niektóre spółki jawne zostały objęte podatkiem dochodowym od osób prawnych (zgodnie z nowelizacją, spółki komandytowe mogły postanowić, że nowe przepisy obejmą je dopiero od 1 maja 2021 roku). W związku ze zmianą, dochody generowane przez spółki komandytowe (i niektóre spółki jawne), które były dotychczas podmiotami transparentnymi podatkowo, zostały opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych na poziomie spółki.

Okazuje się, że większość respondentów badania (87 proc. wskazań) przyznaje, że w swojej działalności nie korzysta ze spółek komandytowych. 5 proc. ankietowanych firm zadeklarowało, że wykorzystuje spółki komandytowe i skorzystało z możliwości odroczenia uzyskania przez nie statusu podatników CIT do końca kwietnia 2021 roku. 7 proc. firm dokonało zmiany formy prowadzenia działalności poprzez przekształcenie spółek komandytowych (w spółkę z o.o. lub spółkę jawną).

Objęcie spółek komandytowych opodatkowaniem podatkiem dochodowym to fundamentalna zmiana dla organizacji, które wykorzystują tę formę prawną w swoich strukturach. Nic zatem dziwnego, że niemal wszyscy respondenci korzystający ze spółek komandytowych postanowili ograniczyć skutki tej zmiany poprzez opóźnienie jej wejścia w życie lub modyfikację struktury swoich grup - mówi Anna Sińczuk, Partner w Dziale Doradztwa Podatkowego, Szef Zespołu ds. Podatku Dochodowego od Osób Prawnych w KPMG w Polsce.

Na początku roku wszedł w życie obowiązek sporządzania i publikowania informacji o realizowanej strategii podatkowej. Nowy obowiązek sprawozdawczy dotyczy zarówno pojedynczych podatników CIT, których przychody w roku podatkowym przekroczyły 50 mln euro oraz podatkowych grup kapitałowych bez względu na osiągane przychody.
Obowiązek informowania o realizacji strategii podatkowej został nałożony zarówno na całą grupę podatkową, jak i na pojedyncze spółki wchodzące w jej skład. Zgodnie z wynikami badania KPMG, 39 proc. respondentów zadeklarowało, że ich firma nie ma obowiązku sporządzania informacji o realizacji strategii podatkowej. Z kolei 29 proc. respondentów przyznało, że ich firma prowadzi już stosowne działania nad przygotowaniem takich informacji we własnym zakresie lub z pomocą zewnętrznych doradców, a 32 proc. badanych organizacji planuje wkrótce rozpoczęcie podobnych działań.

Najbardziej problematycznymi obowiązkami związanymi z przygotowaniem informacji o realizacji strategii podatkowej, które jednocześnie wymagają poświęcenia największej liczby zasobów, są informacje o stosowanych procesach i procedurach dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków wynikających z przepisów podatkowych i zapewniających ich prawidłowe wykonanie. Równie wymagające są informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5 proc. sumy bilansowej aktywów. Z kolei najmniej angażujące, zdaniem badanych firm, są zagadnienia dotyczące złożonych wniosków o wydanie interpretacji podatkowych, informacji stawkowych i akcyzowych oraz informacji na temat rozliczeń w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową.

Obowiązek sporządzania i publikowania informacji o realizowanej strategii podatkowej to kolejny z obowiązków administracyjnych nakładanych na polskich podatników. Należy jednak podkreślić, że spółki mogą skorzystać z okazji i nie tylko pochwalić się wysokością podatków płaconych w Polsce, ale także faktem przestrzegania złożonych polskich regulacji prawa podatkowego. Istnieje zatem możliwość przekucia uciążliwości w PR-owy pozytyw - mówi Wojciech Majkowski, Dyrektor w Dziale Doradztwa Podatkowego w Zespole ds. Podatku Dochodowego od Osób Prawnych w KPMG w Polsce.

Od 2018 roku polscy płatnicy podatku u źródła w celu zastosowania zwolnienia lub preferencyjnej stawki opodatkowania są obowiązani do dochowania należytej staranności przy weryfikacji spełnienia warunków uprawniających do zastosowania takiej preferencji. Zdecydowana większość (59 proc. wskazań) respondentów badania KPMG w Polsce zdeklarowała, że w celu zastosowania zwolnienia lub uzyskania preferencyjnej stawki podatku WHT, dokonuje weryfikacji i analizuje płatności we własnym zakresie. 15 proc. firm biorących udział w badaniu zadeklarowało, że skorzystało z pomocy zewnętrznego doradcy i uzyskało opinię o możliwości zastosowania zwolnienia z WHT lub zastosowania preferencyjnej stawki podatku. 1 na 10 badanych organizacji uzyskała z kolei opinię o zastosowaniu zwolnienia w podatku u źródła.

Obowiązek zachowania należytej staranności przy zastosowaniu zwolnienia lub preferencyjnej stawki opodatkowania przy podatku u źródła jest powszechnie uważany za dodatkowe wyzwanie stawiane osobom odpowiedzialnym za rozliczenia podatkowe. Jest to wyzwanie o tyle istotne, że niedopełnienie obowiązków może wiązać się nie tylko z zapłatą przez płatnika zaległego podatku, odsetek za zwłokę oraz dodatkowego zobowiązania podatkowego (10 proc. wartości brutto należności podlegającej podatkowi u źródła), ale także sankcjami karnoskarbowymi nakładanymi na konkretne osoby fizyczne - mówi Przemysław Szywacz, Partner w Dziale Doradztwa Podatkowego w Zespole ds. Podatku Dochodowego od Osób Prawnych w KPMG w Polsce.

W ostatnim czasie Ministerstwo Finansów zapowiedziało wprowadzenie zmian w podatku u źródła od 2022 roku, których celem ma być przede wszystkim ograniczenie uciążliwych procedur i ułatwienie rozliczeń. Tymczasem najczęściej wskazywaną przez firmy oczekiwaną zmianą w przepisach dot. podatku u źródła jest odstąpienie od zastosowania mechanizmu pay and refund, na którą wskazało 39 proc. badanych firm. 13 proc. firm przyznało, że oczekiwałoby możliwości zastosowania mechanizmu pay and refund wyłącznie do płatności z podmiotami powiązanymi, a 11 proc. zwiększenia limitu warunkującego konieczność zastosowania tego mechanizmu. Zdaniem 8 proc.respondentów dobrym rozwiązaniem byłoby rozszerzenie możliwości uzyskania opinii o zastosowaniu zwolnienia z podatku u źródła.

Zarządzanie funkcją podatkową jest związane m.in. z prawidłowym naliczeniem i regulowaniem podatków, zapewnieniem zgodności z prawem, a także ze związaną z tym odpowiedzialnością na podstawie kodeksu karnego skarbowego. W badaniu KPMG w Polsce, jedna piąta respondentów przyznała, że ich organizacja wdrożyła i zatwierdziła wewnętrzną procedurę dotyczącą realizacji określonych obowiązków, w związku z zarządzaniem funkcją podatkową firmy. Kolejne 35 proc. planuje rozpoczęcie działań w tym zakresie w najbliższej przyszłości. Z drugiej strony, 40 proc. badanych respondentów zadeklarowało, że ich firmy nie podjęły żadnych działań w tym obszarze.