Kursy językowe w rozliczeniach firmowych
Obecnie coraz więcej firm zawiera kontrakty i dokonuje transakcji z podmiotami zagranicznymi. Jednak aby handlować z zagranicą nie wystarczy atrakcyjna oferta - równie ważna jest znajomość języków obcych. Z tego względu swoje umiejętności lingwistyczne coraz częściej rozwijają przedsiębiorcy oraz na ich koszt pracownicy i zleceniobiorcy. Jaki wpływ na firmowe rozliczenia podatkowe mają tego typu wydatki?
Nauka przedsiębiorcy
Opłaty za kursy dotyczące nauki języków obcych, podejmowanej przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, nie zostały wyłączone z kosztów podatkowych w katalogu wydatków nieuznawanych za koszty, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o pdof. To jednak nie oznacza automatycznie, że przedsiębiorca każdorazowo ma możliwość obciążania nimi firmowych kosztów podatkowych. Aby stwierdzić, czy takie wydatki podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w działalności gospodarczej, trzeba w pierwszej kolejności ustalić, czy:
- można je uznać za wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, zdobywaniem wiedzy i umiejętności potrzebnych i niezbędnych w prowadzeniu działalności gospodarczej,
- są to wydatki o charakterze jedynie osobistym, z racji tego, że służą tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia niezwiązanego z działalnością gospodarczą.
Wyłącznie w pierwszym ze wskazanych przypadków, czyli w sytuacji, gdy zdobyte przez przedsiębiorcę na kursie języka obcego umiejętności mogą przełożyć się na zwiększenie przychodów prowadzonej firmy, albo będą miały wpływ na zachowanie lub zabezpieczenie źródła tych przychodów, wydatki poniesione na związane z nimi opłaty mogą obciążać w niej koszty podatkowe. Trzeba jednak podkreślić, że przedsiębiorca powinien być w stanie wykazać, że opłata za kurs językowy ma związek z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą, gdyż to na nim spoczywa obowiązek udowodnienia celowości poniesionego wydatku.
W ten sposób o możliwości obciążania kosztów działalności gospodarczej wydatkami na kursy językowe odbyte przez przedsiębiorcę wypowiadają się też organy podatkowe. Zezwoliły one, przy uwzględnieniu opisanych kryteriów, m.in. na rozliczenie w kosztach firmowych kursu języka chińskiego osobie prowadzącej firmę pośredniczącą w handlu pomiędzy firmami chińskimi i francuskimi (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19.05.2014 r., nr ITPB1/415-284/10/PSZ), a języka angielskiego przedsiębiorcy świadczącemu usługi na rzecz międzynarodowego koncernu medialnego (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23.09.2013 r., nr IPPB1/415-731/13-4/MT) oraz nabywającemu surowce wtórne za granicą (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2.04.2014 r., nr ITPB1/415-37/14/EM).
Pracownik kursantem
Podobnie jak szereg innych wydatków tzw. pracowniczych, dokonywanych w prowadzeniu działalności gospodarczej, również wydatki przedsiębiorcy na sfinansowanie kursów językowych dla pracowników mogą stanowić koszty uzyskania przychodów jedynie wówczas, gdy spełniają definicję kosztu podatkowego (art. 22 ust. 1 ustawy o pdof i odpowiednio art. 15 ust. 1 ustawy o pdop). Dlatego też, dokonując oceny wydatków poniesionych na opłacenie pracownikowi takiego kursu, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę relacje występujące pomiędzy jego przedmiotem a zakresem obowiązków służbowych pracownika wynikającym z umowy o pracę oraz z rodzaju i charakteru działalności prowadzonej przez pracodawcę. Stąd tylko wówczas, gdy można wykazać istnienie takiego związku, to należy uznać, że wydatki pracodawcy na ten cel stanowią dla jego firmy koszty podatkowe. Potwierdzają to organy podatkowe w wydawanych interpretacjach (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 1.03.2013 r., nr ILPB3/423-491/12-4/AO). Przykładowo kosztem takim nie będzie wydatek na sfinansowanie np. kursu języka niemieckiego dla operatora dźwigu, gdyż nie mieściłby się w definicji kosztu uzyskania przychodu z racji nieistnienia wskazanych powyżej związków.
Z tytułu sfinansowania przez pracodawcę kosztów kursu językowego po stronie pracowników każdorazowo powstanie przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o pdof. Pośród przychodów zaliczanych do tej kategorii zostały w nim wymienione świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń. Dlatego też generalnie wartość świadczeń otrzymywanych przez pracownika nieodpłatnie na kursy językowe stanowi przychód ze stosunku pracy. Jednocześnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o pdof wynika, że wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika. Z tego względu, o ile kurs językowy jest niezbędny do prawidłowego wykonywania obowiązków pracowniczych, to wartość tego kursu sfinansowana przez pracodawcę korzysta u pracownika ze zwolnienia od podatku.
Zleceniobiorca uczy się języka
Strony umowy zlecenia, zwłaszcza długoterminowego, mogą w tej umowie zawrzeć postanowienie o sfinansowaniu zleceniobiorcy kursu językowego, gdy znajomość języka obcego jest niezbędna przy wykonywaniu zlecenia. Gdy w umowie znajdzie się taki zapis, wówczas dla zleceniodawcy opłata za ten kurs będzie kosztem podatkowym na ogólnych zasadach wynikających z definicji kosztu podatkowego.
Natomiast dla zleceniobiorcy, podobnie jak wynagrodzenie za wykonanie tej umowy, będzie ona przychodem z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o pdof. Przychód ten nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego. Zwolnienie podatkowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o pdof, ma bowiem zastosowanie do wskazanych w tym przepisie świadczeń otrzymanych wyłącznie przez pracownika.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)
Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.)
autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 64 (1105) z dnia 2014-08-11
