Ministerstwo projektuje rozszerzenie stosowania odwrotnego obciążenia

To kolejna zmiana w katalogu towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy, objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, przewidzianym w art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT. Odwrotne obciążenie polega na tym, iż to nabywca, a nie sprzedawca, zobowiązany jest do rozliczenia podatku VAT z tytułu dokonywanej transakcji. Nabywca wykazuje więc kwotę podatku VAT należnego, który to jednocześnie stanowi dla niego kwotę podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu. Mechanizm ten służyć ma w swym zamyśle eliminacji nadużyć, pojawiających się przy obrocie towarami wymienionymi w załączniku nr 11.

Ministerstwo, analizując wyniki kontroli podatkowych doszło do wniosku, iż katalog towarów objętych reverse charge nie jest wystarczający. Zwłaszcza, objąć on powinien obrót surowcem i półproduktami złota (o próbie powyżej 325 tysięcznych oraz dostaw złota inwestycyjnego, jeżeli podatnik nie zrezygnował opodatkowania) oraz telefony komórkowe i smartfony. Zdaniem projektodawcy analiza praktyki wskazuje, iż są to obszary szczególnie narażone na różnego rodzaju wyłudzenia i oszustwa podatkowe.

Oprócz rozszerzenia katalogu towarów, objętych odwrotnym obciążeniem, projektodawca planuje ograniczenie sytuacji, w których nabywca zobowiązany będzie do rozliczenia transakcji. Po odpowiedniej modyfikacji przepisów, spod obowiązku stosowania procedury wyjęte zostaną dostawy towarów na rzecz podatników, podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT (podatnicy z obrotem sprzedażowym nieprzekraczającym równowartości 150.000 zł rocznie) jak również podatników dokonujących wyłącznie sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ustawy.

Dodatkowo, odnośnie dostaw telefonów komórkowych, odwrotnym obciążeniem objęte zostaną wyłącznie dostawy telefonów na rzecz jednego nabywcy, jeżeli ich wartość w ciągu jednego dnia przekroczy kwotę 20.000,00 zł netto (10.000,00 zł netto, gdy nabywca dokonuje zakupów w różnych punktach sprzedaży tego samego dnia). W przypadku nabycia telefonów o niższej niż wymieniona wartości nie ma bowiem ryzyka nadużyć, które to ma być eliminowane właśnie przez mechanizm odwrotnego obciążenia.

To nie koniec zmian, dotyczących podmiotów trudniących się obrotem towarami wrażliwymi z załącznika nr 11. Ustawodawca planuje dodatnie do ustawy o VAT art. 100a, nakładającego obowiązek składania do właściwego urzędu skarbowego zbiorczych informacji, za okres każdego miesiąca, o dokonanych dokonanych dostawach towarów oraz wyświadczonych usługach. Dokładna treść przepisu, ze względu na wczesny charakter prac nad zmianami, nie jest jeszcze znana, będzie on jednak regulował dokładny termin składania informacji, zbieżny zapewne z terminem składania miesięcznych deklaracji podatkowych.

Projekt wymienia podstawowe dane, jakie zawierać ma składana informacja. Będą to rzecz jasna dane identyfikacyjne podatnika, dane nabywców oraz łączną wartość dokonanych dostaw towarów i wyświadczonych usług w odniesieniu do poszczególnych nabywców. Na wypadek błędów w informacji, przewidziana zostanie możliwość dokonanie jej korekty.

Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, upoważniony zostanie do wydania wzoru informacji w postaci formularza, opatrzonego stosownymi objaśnieniami. Wprowadzenie obowiązku składania informacji motywowane jest uszczelnieniem całego systemu odwrotnego obciążenia, wzmacniając kontrolę wrażliwych transakcji ze strony organów. Ułatwi to też urzędom kontrolę wywiązania się nabywcy z obowiązku rozliczenia transakcji.

Co znamienne, obrót telefonami komórkowymi oraz innego rodzaju elektroniką, jako pole do licznych nadużyć, objęty został w ostatnich dniach szczególnym listem ostrzegawczym, wystosowanym wspólnie przez Ministerstwa Gospodarki oraz Finansów. List ten wymienia przykłady zachowań wskazujących na to, iż podatnik (często nieświadomie) staje się uczestnikiem łańcuszka, mającego na celu nienależny zwrot podatku oraz innego rodzaju wyłudzenia. Projekt ustawy jak i treść listu wskazują, iż organy podatkowe będą bacznie analizować transakcje zawarte w dziedzinie elektroniki, skoro ministrowie pokusili się o wystosowanie specjalnego pisma do podatników. Osobom zajmującym się sprzedażą takich towarów zalecić więc należy wzmożoną czujność oraz ostrożność, w przeciwnym wypadku narazić się mogą na szereg negatywnych konsekwencji podatkowych.

Jarosław Włoch

radca prawny, Wice-Dyrektor w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

^{Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.}