Nowe sankcje stosowane w podatku VAT

Zaniżenie zobowiązania

Jeżeli organ podatkowy stwierdzi, że podatnik:

1) w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę:

• zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej,
   
• zwrotu VAT wyższą od kwoty należnej,
   
• do przeniesienia na następne okresy rozliczeniowe wyższą od kwoty należnej,
   
• zwrotu VAT lub kwotę do przeniesienia na następne okresy rozliczeniowe, zamiast wykazania kwoty do zapłaty,
Reklama

2) nie złożył deklaracji podatkowej oraz nie wpłacił kwoty zobowiązania podatkowego,

określi mu odpowiednie kwoty w prawidłowej wysokości oraz ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia/zawyżenia VAT.

Ustawodawca przewidział przypadki, gdy sankcja ta nie będzie ustalana. Stanie się tak wówczas, jeżeli - przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej - podatnik złoży odpowiednią deklarację podatkową lub jej korektę z wykazanymi kwotami podatku oraz wpłaci na rachunek urzędu skarbowego kwotę wynikającą ze złożonej deklaracji albo korekty wraz z odsetkami za zwłokę.

Oprócz tego dodatkowe zobowiązanie nie będzie ustalane, jeżeli zaniżenie/zawyżenie kwoty VAT będzie wiązało się z:

• popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami,
   
• nieujęciem podatku należnego lub podatku naliczonego w rozliczeniu za dany okres rozliczeniowy, gdy podatek należny lub naliczony zostanie ujęty w poprzednich okresach rozliczeniowych lub w okresach następnych po właściwym okresie rozliczeniowym - pod warunkiem, że nastąpi to przed dniem wszczęcia kontroli.

Obniżona kwota sankcji

Przepisy o VAT przewidują ponadto przypadki, kiedy to zostanie ustalona preferencyjna wysokość sankcji (art. 112b ust. 2 ustawy o VAT). Ma to zachęcać podatników do samodzielnego korygowania deklaracji podatkowych w związku z kontrolą podatkową lub postępowaniem kontrolnym.

Sankcja zostanie obniżona do 20%, gdy przykładowo podatnik po zakończeniu kontroli złoży deklarację VAT oraz wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego. W taki sam sposób traktowane są sytuacje, gdy po zakończeniu kontroli podatnik skoryguje dokonane pierwotnie rozliczenie podatku poprzez złożenie korekt deklaracji uwzględniających stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości i wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego wynikającą ze skorygowanej deklaracji lub zwróci nienależnie otrzymaną kwotę zwrotu VAT.

Podkreślić należy, że sankcje nie są ustalane w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe. W stosunku do takiego podatnika nie zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Będzie on odpowiadał za popełniony błąd na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1958 ze zm.).

Faktura wystawiona przez podmiot nieistniejący

Srogo przez organ podatkowy karany jest podatnik, który świadomie uczestniczy w oszustwach podatkowych i osiąga nieuprawnione korzyści majątkowe kosztem budżetu państwa. Podwyższona do 100% sankcja ma zastosowanie w przypadkach, o których mowa w art. 112c ustawy o VAT (patrz ramka).

W przypadku odliczenia VAT z tych faktur, 100% sankcja zostanie naliczana bez względu na to, czy podatnik sam skoryguje deklarację, czy też określenia odpowiednich kwot dokona organ podatkowy. Ustawodawca nie przewidział bowiem żadnych wyjątków od zastosowania tej sankcji.

Błędne zastosowanie MPP

Należy podkreślić, że na podstawie art. 108c ustawy o VAT sankcja nie zostanie naliczona do wysokości kwoty odpowiadającej kwocie VAT wynikającej z otrzymanej faktury, zapłaconej z zastosowaniem MPP. Jednak w sytuacji gdy podatnik wiedział, że faktura zapłacona z zastosowaniem MPP została wystawiona przez podmiot nieistniejący czy stwierdza czynności, które nie zostały dokonane lub podaje kwoty niezgodne z rzeczywistością albo potwierdza czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 K.c. sankcja zostanie naliczona.

Ponadto należy dodać, że nowelizacja ustawy o VAT z dnia 9 sierpnia od 1 listopada br. wprowadzono nową sankcję w przypadku gdy organ podatkowy stwierdzi, że podatnik wystawił fakturę i nie zamieścił na niej oznaczenia "mechanizm podzielonej płatności". W takim przypadku zostanie mu ustalona sankcja w wysokości odpowiadającej 30% kwoty VAT przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, wykazanej na tej fakturze (w stosunku do osób fizycznych sankcji nie będzie się ustalało). Sankcja ta nie zostanie jednak naliczona, jeżeli zapłata ta zostanie dokonana z zastosowaniem MPP. Sankcja w tej samej wysokości grozić będzie także nabywcy, który faktury oznaczonej jako MPP nie ureguluje w tym systemie. Sankcja ta nie zostanie jednak naliczona gdy dostawca lub usługodawca rozliczy całą kwotę podatku wynikającą z faktury MPP.

Nowa 15% sankcja

Od 1 września 2019 r. na podstawie ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1520) zmieni się brzmienie ust. 2 art. 112b, zgodnie z którym, jeżeli po zakończeniu kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej w przypadkach, o których mowa w:

• ust. 1 pkt 1, podatnik złożył korektę deklaracji uwzględniającą stwierdzone nieprawidłowości i najpóźniej w dniu złożenia tej korekty deklaracji wpłacił kwotę zobowiązania podatkowego lub zwrócił nienależną kwotę zwrotu,
   
• ust. 1 pkt 2, podatnik złożył deklarację podatkową i najpóźniej w dniu złożenia tej deklaracji wpłacił kwotę zobowiązania podatkowego,

wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego wynosić będzie 20%.

Ponadto, aby zachęcić podatników do złożenia deklaracji korygującej po wszczęciu kontroli celno-skarbowej, lecz przed jej zakończeniem, do art. 112b został dodany ust. 2a. Wynika z niego, że w przypadkach, o których mowa w art. 112b ust. 1 pkt 1, gdy po wszczęciu kontroli celno-skarbowej, a przed upływem 14-dniowego terminu, o którym mowa w art. 62 ust. 4 ustawy o KAS (Dz. U. z 2019 r. poz. 768 ze zm.), podatnik złoży korektę deklaracji i najpóźniej w dniu złożenia tej korekty deklaracji wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego lub zwróci nienależną kwotę zwrotu, sankcja będzie wynosiła 15% kwoty uszczuplenia podatkowego.