Puste faktury
Nie każda faktura i umowa stanowią dowód wykonania czynności. Przedsiębiorca, który odliczył podatek naliczony z tzw. pustych faktur musi liczyć się z kłopotami podatkowymi. Fiskus kontrolując podatników, często prosi o przedstawienie dowodów, które potwierdzą wykonanie czynności na jego rzecz.
Nie wystarczy przedstawienie umowy. Organy podatkowe mogą na podstawie art. 274 ust. 1 zażądać od kontrahentów podatnika przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym kontrolą w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności. Fiskus może również w drodze wywiadu, zeznań i wyjaśnień świadków oraz osób bezpośrednio związanych ze sprawą podważyć istniejącą dokumentację.
Należy jednak stwierdzić, że to w gestii organów kontrolujących jest udowodnienie, że fakturowana czynność nie miała miejsca. Tak stało w sprawie, którą rozpatrywał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, sygn. I SA/Gd 445/08. Podatnik wystawiał puste faktury - rzekomo świadcząc usługi na rzecz innych podmiotów. Strona sprawy w wyjaśnieniach wykazała, że przedmiotowych usług nie wykonała, a faktury były dokumentami pustymi bez żadnego pokrycia. Również kontrahent nie był w stanie udowodnić świadczonych na jego rzecz czynności, tłumacząc się krótką archiwizacją nośników danych - płyt CD, na których były przechowywane uzyskane projekty. Sąd stwierdził również, że świadczący nie mógł wykonać przedmiotowych czynności w takim zakresie, ponieważ prowadził działalność jednoosobową z niewielkim udziałem urządzeń technicznych.
Tym samym powołując się na art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik nie ma możliwości obniżenia podatku naliczonego z faktur potwierdzających czynności do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego. Zatem podatnik nie ma prawa obniżenia kwoty podatku należnego z faktur stwierdzających czynności, które są sprzeczne z ustawą, bądź mają na celu ominąć przepisy ustawy, gdy zawarta czynność sprzeczna jest z zasadami współżycia społecznego oraz gdy złożone oświadczenie woli, złożone drugiej stronie i za jej zgodą jest pozorne. Zatem świadczenie pozorne należy definiować jako działanie fikcyjne, w którym obie strony zdają sobie sprawę, że czynność nie wywoła skutków prawnych.
Paweł Barnik