Z ulgami prawie połowa
Z zeznań podatkowych za 2000 r. wynika, że budżet był winien podatnikom 7.672 mln zł. W 1999 r. kwota nadpłaconego podatku do zwrotu ogółem wyniosła 6.644 mln zł. W tych dwóch latach z ulg korzystało ponad 46 proc. osób składających PIT-y.
Liczba osób uzyskujących dochody wyłącznie z jednego źródła nie zmienia się znacząco. Według danych Ministerstwa Finansów, do których dotarł PG, w 2000 r. stanowili oni 61,64 proc. ogółu podatników rozliczających się z podatku według zasad ogólnych (których było w ub.r. 23.247.534), podczas gdy w 1999 r. - 60,18 proc. Wynagrodzenia za pracę, emerytury i renty to źródła dochodów dla największej liczby osób podlegających opodatkowaniu. Na prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej lub wykonywaniu wolnego zawodu zarabiało w dwóch poprzednich latach ponad 300 tys. podatników (w 2000 r. - 374.154, w 1999 r. - 346.342). Ubiegłoroczny przeciętny dochód na jedną osobę po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne wyniósł 13.961 zł, a średnie efektywne obciążenie podatkiem należnym dochodu (pomniejszonego o wspomniane składki) - 1.287 zł.
Z ulg podatkowych skorzystało w ub.r. 46,76 proc. ogółu podatników - o 0,21 proc. mniej niż rok wcześniej. Ogólna kwota odliczeń od dochodu wyniosła 8.069.562 tys. zł, co stanowiło 2,49 proc. (w 1999 r. - 2,81 proc.) ogólnego dochodu podatników po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne. Ulgi zmniejszające podatek sięgnęły łącznie 4.991.975 tys. zł, tj. 14,30 proc. (w 1999 r. - 12,86 proc.) podatku po odliczeniu składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Przeciętne odliczenie od dochodu na podatnika korzystającego z ulg wyniosło 742 zł (w 1999 r. - 759 zł), a od podatku - 459 zł (w 1999 r. - 382 zł).
Największe kwoty odliczeń od dochodu - zarówno w 2000 roku, jak i wcześniej - wiązały się z ponoszeniem wydatków mieszkaniowych. W ub.r. było to łącznie 3.174.533 tys. zł, w 1999 r. więcej, bo 3.986.260 tys. zł. Na drugim miejscu uplasowały się odpisy z tytułu rent i innych trwałych ciężarów (1.282.641 tys. zł ogółem), na trzecim odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne (1.265.069 tys. zł), a na czwartym darowizny (1.144.114 tys. zł). Te ostatnie w 1999 r. znalazły się na drugim miejscu pod względem ogólnej liczby odliczeń od dochodu, natomiast renty i inne trwałe ciężary - na czwartym.
Wydatki mieszkaniowe stanowiły też największą odliczoną kwotę od podatku. W PIT-ach za 2000 r. wyniosła ona ogółem 4.062.938 tys. zł, podczas gdy w zeznaniach za 1999 r. - 3.380.235 tys. zł. Do takiego poziomu nie "zbliżyły się" żadne z pozostałych ulg. Wśród nich największych łącznych odliczeń dokonano z tytułu odpłatnego kształcenia w szkołach wyższych, a odpisy z tym związane sięgnęły ogółem 268.645 tys. zł. Z kolei ulga za wyszkolenie uczniów (druga pod względem łącznej odliczonej kwoty) - 157.467 tys. zł. Podobne proporcje wynikały z rozliczeń 1999 roku.
Część podatników - jak co roku - i tym razem skorzystała ze zwolnienia od podatku dochodów uzyskiwanych na terenach specjalnych stref ekonomicznych. Było ich 18, a kwota zwolnienia wyniosła w sumie 66.485 tys. zł (w 1999 r. - 31.203 tys. zł).
W sumie podatek należny wynikający ze wszystkich PIT-ów za 2000 r. wyniósł 29.923 mln zł, z czego zaliczkami wnoszonymi w ciągu roku wpłacono 35.478 mln zł. Część podatników musiała dopłacić budżetowi łącznie 2.117 mln zł. Pozostali podatnicy wykazali nadpłaty (czyli kwoty do zwrotu z budżetu) w ogólnej wysokości 7.672 mln zł.
