Zasady składania deklaracji VAT w 2017 r.

Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy: 1) podatników dokonujących WNT, 2) podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary - w zakresie których są podatnikami, 3) okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego, 4) okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Podatnik, który w czasie zawieszenia działalności przykładowo dokona sprzedaży samochodu stanowiącego jego środek trwały, ma obowiązek opodatkowania tej transakcji na ogólnych zasadach. Powinien w takim przypadku złożyć deklarację VAT za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy od tej transakcji.

Obowiązek składania deklaracji miesięcznych czy kwartalnych nie dotyczy drobnych przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia z podatku na mocy art. 113 ustawy o VAT, ze względu na osiągnięty obrót nieprzekraczający kwoty 200.000 zł oraz podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku.

Deklaracje miesięczne

Generalnie największą grupę podatników VAT tworzą podatnicy rozliczający VAT w terminach miesięcznych. Są to podatnicy obowiązani do składania deklaracji na formularzu VAT-7 w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.

Z prawidłowo wypełnionej deklaracji VAT-7 może wynikać zobowiązanie podatkowe, czyli nadwyżka podatku należnego nad naliczonym, która podlega wpłacie do urzędu skarbowego, bądź też kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik może otrzymać jako zwrot bezpośredni na rachunek bankowy albo wykazać w deklaracji jako kwotę do przeniesienia na miesiąc następny. Wówczas rozliczy ją w deklaracji składanej za następny okres rozliczeniowy.

Deklaracje kwartalne - metoda kasowa

Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.

Na podstawie art. 2 pkt 25 ustawy o VAT, status małego podatnika przysługuje podatnikom, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro. W przypadku natomiast podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi, będących agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisu) - limit prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie może przekraczać w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro.

Stosując kasową metodę mali podatnicy rozliczają podatek VAT za okresy kwartalne na formularzu VAT-7K, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. W tym samym terminie podatnicy muszą również zapłacić podatek, jeżeli w deklaracji wykazano nadwyżkę podatku należnego nad naliczonym.

Zgodnie z art. 21 ust. 4 ustawy o VAT, mały podatnik rozliczający się metodą kasową traci prawo do rozliczania się tą metodą - począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył kwotę określoną w art. 2 pkt 25 ustawy.

W tym przypadku mały podatnik składa deklaracje podatkowe za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

1) w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, a w przypadku, gdy przekroczenie tej kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału,

2) następującego po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

Wynika to z art. 99 ust. 5 ustawy o VAT. Zasadę tę stosuje się także wówczas, gdy mały podatnik dobrowolnie zrezygnował z prawa do rozliczania VAT metodą kasową.

Deklaracje kwartalne

Mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej, mogą również składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa.

Zasada ta nie ma jednak zastosowania do podatników:

1) rejestrowanych przez naczelnika urzędu skarbowego jako podatnicy VAT czynni - przez okres 12 miesięcy począwszy od miesiąca, w którym dokonana została rejestracja lub

2) którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go 4 kwartałach dokonali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50.000 zł.

Należy podkreślić, że od 1 stycznia 2017 r. w związku z wejściem w życie przepisów nowelizacji ustawy o VAT nastąpiła likwidacja rozliczeń za okresy kwartalne dla podatników innych niż mali (zmiana brzmienia art. 99 ust. 3) oraz wprowadzono brak możliwości rozliczeń za okresy kwartalne dla podatników, którzy rejestrują się jako podatnicy VAT czynni w okresie 12 miesięcy począwszy od miesiąca, w którym dokonali rejestracji jako podatnicy VAT czynni (zmiana brzmienia ust. 3a).

Od 2017 r. nastąpiła likwidacja druków VAT-7D.

Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, doświadczenie organów skarbowych z przeprowadzonych kontroli wykazuje, że kwartalna forma rozliczeń była nadużywana przez nieuczciwe podmioty rejestrujące się jako podatnicy VAT. Podmioty takie wykorzystywały różnicę w terminach rozliczeń dostawcy (kwartalne okresy rozliczeń) i odbiorcy (miesięczne terminy rozliczeń i często wnioski o skrócony termin zwrotu podatku), będących ogniwami karuzel. W takich mechanizmach, dostawcy zazwyczaj "znikali" po miesiącu lub dwóch, tzn. przed terminem złożenia deklaracji za kwartał, nie wywiązując się z obowiązku odprowadzenia podatku z tytułu dokonanej transakcji.

Ponadto doprecyzowano art. 99 ust. 3a ustawy dotyczący podatników dokonujących sprzedaży towarów objętych instytucją odpowiedzialności solidarnej (wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy). Podatnicy ci mogą korzystać z możliwości składania deklaracji za okresy kwartalne w przypadku, gdy łączna wartość dostaw tych towarów bez kwoty podatku w żadnym miesiącu w danym kwartale lub poprzedzających go czterech kwartałach nie przekroczyła kwoty 50.000 zł.

Należy też dodać, że w przepisie przejściowym (art. 15 ustawy nowelizacyjnej) zastrzeżono, iż brak możliwości stosowania rozliczeń kwartalnych przez podatników w ciągu pierwszych 12 miesięcy tej działalności ma zastosowanie do podatników, którzy zostali zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni w IV kwartale 2016 r.

Likwidacja rozliczeń za okresy kwartalne dla podatników innych niż mali podatnicy nastąpiła począwszy od rozliczenia za pierwszy okres rozliczeniowy 2017 r. Oznacza to, że podatnicy, którzy rozliczali VAT za okresy kwartalne i składali deklaracje VAT-7D od rozliczenia za styczeń 2017 r. są zobowiązani do składania deklaracji za okresy miesięczne, czyli za styczeń 2017 r. złożą deklarację VAT-7.

E-deklaracje

Od początku 2017 r. obowiązuje nowo dodany do art. 99 ustęp 11b, który wprowadził obowiązek składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zasady składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej zostały określone w przepisach Ordynacji podatkowej. Powszechny obowiązek składania przez podatników deklaracji w formie elektronicznej zostanie wprowadzony od 1 stycznia 2018 r., z tym że w odniesieniu do części podatników taki obowiązek został wprowadzony od 1 stycznia 2017 r. Od 1 stycznia 2017 r. e-deklaracje muszą składać podatnicy:

1) obowiązani do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE,

2) będący dostawcami towarów lub świadczącymi usługi, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8, oraz nabywcami tych towarów lub usług,

3) obowiązani, zgodnie z art. 45ba ustawy o pdof lub art. 27 ust. 1c ustawy o pdop, do składania deklaracji, informacji oraz rocznego obliczenia podatku za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Elektroniczna VAT-UE

W związku ze zmianami w art. 100, art. 101 i art. 101a ustawy o VAT wprowadzono obowiązek składania za pomocą środków komunikacji elektronicznej informacji podsumowujących VAT-UE oraz informacji podsumowujących w obrocie krajowym VAT-27 (dotyczy informacji składanych przez dostawców towarów i świadczących usługi objęte odwrotnym obciążeniem zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8), a także korekt tych informacji.

Informacje te składane są za okresy miesięczne. Od 1 stycznia br. zlikwidowano więc możliwość składania tych informacji za okresy kwartalne. Zasady składania informacji podsumowujących za pomocą środków komunikacji elektronicznej zostały określone w przepisach Ordynacji podatkowej.

Zapłata podatku

Podatnicy VAT są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego. Przy czym podatnicy, u których obowiązek składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne, na podstawie art. 99 ust. 3c pkt 1 (podatnicy, dokonujący dostaw towarów z załącznika nr 13) lub ust. 5 pkt 1 (podatnicy, którzy przekroczyli limit małego podatnika i przekroczenie to nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału) powstał w drugim miesiącu kwartału, są obowiązani do obliczania i wpłacania podatku za pierwszy miesiąc kwartału w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału.

Natomiast mali podatnicy, którzy rozliczają VAT za okresy kwartalne, są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego.