Zwrot kosztów za dowóz dziecka do szkoły
Rodzice dzieci, których sytuacja uniemożliwia lub znacznie utrudnia wypełnianie obowiązku szkolnego mogą zwracać się o niezbędną pomoc do gminy.
Może ona polegać między innymi na zapewnieniu uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły czy w niektórych przypadkach zwrotu kosztów transportu dokonywanego przez rodziców. Świadczenie polegające na zwrocie kosztów transportu jest dochodem podatnika, ale jednocześnie w określonych w ustawie sytuacjach podlega zwolnieniu od podatku.
Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 40c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm., dalej "ustawa o PIT") przedmiotem zwolnienia od podatku dochodowego jest zwrot kosztów przejazdu, o których mowa w art. 17 ust. 3 i 3a ustawy z dnia 07 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.).
W świetle art. 17 ust. 3 przywołanej ustawy obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej, jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza określone odległości (odpowiednio 3 km w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych i 4 km w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów).
Ponadto, zgodnie z art. art. 17 ust. 3a do obowiązków gminy należy również:
1. zapewnienie uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21 roku życia;
2. zapewnienie dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7 ustawy, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia
3. zwrot kosztów przejazdu ucznia, o którym mowa w pkt 1 i 2, oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka, wymienionych w pkt 1 i 2, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta i rodzicami, opiekunami lub opiekunami prawnymi ucznia, jeżeli dowożenie i opiekę zapewniają rodzice, opiekunowie lub opiekunowie prawni.
Powyższe zwolnienie jest wyjątkiem od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 9 ust. 1 ustawy o PIT).
Organ podatkowy zwrócił uwagę na fakt, iż skorzystanie ze zwolnienia możliwe jest tylko w przypadku spełnienia wszystkich warunków wskazanych w ustawie tj. albo odpowiednio długiej drogi do szkoły ucznia podstawówki lub gimnazjum albo określonego rodzaju niepełnosprawności.
Należy też zauważyć, iż zwolnieniem wynikającym z treści art. 21 ust. 1 pkt 40c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęty jest nie tylko zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, ale także zwrot kosztów transportu dziecka samochodem prywatnym rodziców dziecka. Nie w każdej bowiem sytuacji gmina może zapewnić dzieciom niepełnosprawnym, na których ciąży obowiązek szkolny, dowóz do najbliższej szkoły (ośrodka) bezpłatnym transportem oraz nie zawsze - z uwagi na stopień niepełnosprawności dziecka - możliwe jest dowożenie dziecka przez rodziców środkami transportu publicznego.
Jeżeli podatnik spełni wszystkie kryteria określone w ustawie o systemie oświaty będzie uprawniony do skorzystania ze zwolnienia zawartego w art. art. 21 ust. 1 pkt 40c ustawy o PIT, a tym samym otrzymany przez niego zwrot kosztów dowozu dziecka do szkoły lub zwrot kosztów transportu dokonanego przez podatnika we własnym zakresie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 26 kwietnia 2010 r. (sygn. IPPB4/415-119/10-2/SP) potwierdził prezentowane wyżej stanowisko.
Justyna Zając-Wysocka
Radca prawny, dyrektor Departamentu Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
