Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi i jak obliczyć wymiar urlopu w 2022?

Ile dni urlopu przysługuje za miesiąc pracy, a ile za cały rok kalendarzowy? Doświadczeni pracownicy najczęściej doskonale wiedzą, jakie prawa przysługują im z tytułu umowy o pracę, jednak osoby, które dopiero wkraczają na rynek pracy, mogą jeszcze nie zdawać sobie z tego sprawy. 

• Dlatego właśnie podajemy odpowiedzi na najważniejsze pytania związane z urlopem wypoczynkowym osób zatrudnionych na cały etat bądź jego część. 

• Szczegółowo tłumaczymy, komu przysługuje urlop wypoczynkowy i w jakich przypadkach pracodawca ma prawo odmówić jego przyznania. 

• Podajemy, jaki jest wymiar urlopu w pierwszym roku pracy oraz, jaki wpływ na długość urlopu wypoczynkowego ma staż pracy. 

Z zapisów w Kodeksie pracy i art. 66 ust. 2 Konstytucji RP wynika, że każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do skorzystania z płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest to jedno z podstawowych uprawnień pracowniczych. 

Osobom zatrudnionym na umowę zlecenie albo umowę o dzieło nie przysługuje płatny urlop wypoczynkowy, chyba że jasno określają to zapisy w umowie cywilnoprawnej. 

Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy, na który wpływ mają nie tylko lata przepracowane na umowie o pracę, ale również zdobywane przez lata wykształcenie. 

To ważna informacja, szczególnie dla młodych absolwentów uczelni wyższych, którzy mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że już po dwóch latach pracy w oparciu o umowę o pracę długość przysługującego im urlopu zwiększa się. 

• W przypadku, gdy łączny staż pracy danej osoby wynosi mniej niż 10 lat, pracownikowi przysługuje 20 dni płatnego urlopu wypoczynkowego w ciągu roku.

• W przypadku, gdy łączny staż pracy danej osoby wynosi więcej niż 10 lat, pracownikowi przysługuje 26 dni płatnego urlopu wypoczynkowego.

Aby móc prawidłowo obliczyć swój staż pracy, trzeba wiedzieć, że w zależności od lat nauki dana osoba powinna wliczyć do niego: 

• 8 lat w przypadku ukończenia uczelni wyższej, niezależnie od zdobytego stopnia naukowego (licencjat, inżynier, magister, doktor);

• 6 lat w przypadku ukończenia szkoły policealnej; 

• 4 lata w przypadku ukończenia szkoły średniej ogólnokształcącej; 

• 5 lat w przypadku ukończenia szkoły średniej zawodowej. 

Trzeba jednak pamiętać, że lata nauki wliczające się do stażu pracy, nie sumują się!

Wymiar urlopu wypoczynkowego na niepełnym etacie w przypadku umowy o pracę ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. 

Niepełne dni zaokrągla się w górę, co w praktyce oznacza, że pracownikowi zatrudnionemu na trzy czwarte etatu z łącznym stażem pracy powyżej 10 lat przysługuje 19,5, czyli po zaokrągleniu 20 dni urlopu z 26, które mógłby wykorzystać w przypadku, gdy podpisał umowę na pełny etat. 

Analogicznie, pracownicy, którzy przy takim samym wymiarze pracy mają staż pracy krótszy niż dekada, otrzymują 15 dni urlopu wypoczynkowego. Jeżeli natomiast osoby zatrudnione są na pół etatu, to w zależności od stażu pracy w ciągu roku przysługuje im 13 lub 10 dni urlopu wypoczynkowego. 

W przypadku pierwszego zatrudnienia osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę mogą wykorzystać urlop wypoczynkowy dopiero po przepracowaniu miesiąca i jest on przyznawany zgodnie z zasadą proporcjonalności, równomiernie do przepracowanych miesięcy. 

Oznacza to, że w przypadku pierwszej umowy o pracę, w danym roku kalendarzowym pracownik po każdym przepracowanym miesiącu nabywa prawo do urlopu w wymiarze 1/12 dni wolnych przysługujących mu po roku. 

Aby obliczyć, ile dni przysługuje za miesiąc pracy w pierwszej firmie, trzeba podzielić 20 dni rocznego urlopu (wynikającego ze stażu pracy) przez 12 miesięcy. 

Okaże się wtedy, że za jeden miesiąc pracy na pełny etat pracownik otrzymuje 1,66 dnia wolnego, czyli dokładnie 13 godzin i 17 minut. W przypadku umowy na połowę etatu za jeden przepracowany miesiąc ta sama osoba dostaje natomiast 0,83 dnia urlopu.

Pracodawca może odmówić udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w danym terminie w przypadku, gdy np. dana osoba chce zmienić jego datę pomimo wcześniejszych ustaleń. Kodeks pracy stanowi bowiem, że przesunięcie terminu urlopu wypoczynkowego może nastąpić na wniosek pracownika jedynie w przypadku ważnych przyczyn. 

Ponadto, pracodawca ma też prawo do odmowy urlopu wypoczynkowego, na który pracownik otrzymał już zgodę, jeżeli stwierdzi, że jego obecność w pracy w danym terminie jest absolutnie niezbędna.

***

Czytaj również: 

Dni wolne od pracy 2022. Kiedy wziąć urlop?

Dni wolne od pracy 2022: Kiedy wypada Boże ciało? 

Urlop okolicznościowy. Ile dni przysługuje pracownikowi? 

Zobacz także: