Spis treści:
- Zaległy urlop wypoczynkowy. Termin mija 30 września
- Ile wynosi urlop wypoczynkowy?
- Niewykorzystany zaległy urlop. Jakie są kary?
Zaległy urlop wypoczynkowy. Termin mija 30 września
Zgodnie z kodeksem pracy prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi, czyli osobie świadczącej pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. Pracownik ma do niego prawo w każdym roku pracy, a urlop ma być nieprzerwany oraz płatny. Obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie urlopu w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Niewykorzystany urlop powinien być udzielony do 30 września następnego roku kalendarzowego.
W praktyce oznacza to, że urlop za 2024 rok trzeba wykorzystać do 30 września 2025. Termin ten uważa się za zachowany, jeśli pracownik rozpocznie wypoczynek przed jego upływem. Do końca 2011 roku obowiązywał wcześniejszy termin - 31 marca - który został wydłużony, co daje większą elastyczność zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy.
Urlop musi być udzielony pracownikowi w naturze. Przez to rozumie się jako wolne od pracy, ponieważ jego głównym celem jest zapewnienie odpoczynku i regeneracji sił. Osoby wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy nabywają prawo do urlopu wówczas, gdy przepisy szczególne je przyznają. Tak jest na przykład, gdy wynika ono np. z umowy zlecenia albo z umowy agencyjnej.
Ile wynosi urlop wypoczynkowy?
Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat. Natomiast jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat, to urlop wynosi 26 dni. Wymiar urlopu wypoczynkowego pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru ich czasu pracy. Za podstawę bierze się wymiar urlopu określony dla zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy.
Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.
Co bardzo ważne, w systemie podstawowym jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Jeżeli dobowa norma czasu pracy pracownika jest niższa niż 8 godzin, wówczas jeden dzień urlopu odpowiada tej niższej normie. Na przykład 7 godzin 35 minut w służbie zdrowia lub 7 godzin dla pracownika z orzeczoną niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym bądź znacznym.
Niewykorzystany zaległy urlop. Jakie są kary?
Zdarzają się sytuacje, kiedy pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu do 30 września. Warto wiedzieć, że jego nieudzielenie w terminie to wykroczenie przeciw prawom pracowniczym. W myśl art. 282 § 1 Kodeksu pracy, kto wbrew obowiązkowi nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu, podlega karze grzywny od 1000 do 30000 zł. Kara grozi tylko w przypadku, gdy nieudzielenie urlopu nastąpiło z winy pracodawcy.
Może się bowiem zdarzyć, że niewykorzystany zaległy urlop to wynik na przykład długotrwałej choroby. Wtedy pracodawca nie musi obawiać się konsekwencji finansowych. Czasami dochodzi też do sytuacji, kiedy to pracownik celowo nie wykorzystuje urlopu, licząc na wypłacony ekwiwalent. Warto podkreślić, że pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody. Ekwiwalent pieniężny przysługuje tylko wtedy, gdy wykorzystanie urlopu jest niemożliwe.
