Od 23 sierpnia 2013 r. obowiązuje nowelizacja Kodeksu pracy, na mocy której m.in. rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. W takich rozkładach, ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Część pracodawców nie ma jednak świadomości, że wspomniane wyżej rozkłady można stosować wyłącznie po spełnieniu dodatkowego warunku. Mianowicie, pracodawca wcześniej musi dokonać stosownej zmiany w układzie zbiorowym lub zawrzeć porozumienie z zakładowymi organizacjami związkowymi bądź też zawrzeć porozumienie z przedstawicielami pracowników - gdy u pracodawcy nie działają związki zawodowe.
Co ważne, jeśli pracodawca nie spełni opisanego wyżej warunku, wiąże go definicja doby pracowniczej rozumiana jako 24 godziny do rozpoczęcia pracy w danej dobie. W tak rozumianej dobie nie można planować dwukrotnego rozpoczynania pracy. Naruszenie wspomnianego zakazu stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny.
W przepisach nie określono, czy u pracodawcy stosującego regulamin pracy dla wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych konieczna jest uprzednia zmiana regulaminu, co powoduje wątpliwości proceduralne. Z uwagi na brak wyraźnego obowiązku pracodawcy wydaje się, że możliwe jest stosowanie nowych rozwiązań także bez zmiany regulaminu. Niemniej, zmiana regulaminu pracy jest w tej sytuacji o tyle zalecana, że stosowanie regulaminu w dotychczasowej wersji może powodować zamieszanie wśród pracowników. Problem może dotyczyć zwłaszcza nowych pracowników, którzy nie będą posiadali wiedzy o porozumieniu zawartym w zakresie ruchomego czasu pracy, gdyż obowiązkiem pracodawcy jest jedynie informowanie pracowników o treści regulaminu pracy. Stąd też, zalecić można następujące kroki do podjęcia przez pracodawcę zainteresowanego nowymi rozwiązaniami:
Pracodawca, u którego działają związki zawodowe: Krok 1: Przedstawienie związkom zawodowym propozycji zawarcia porozumienia w sprawie zastosowania rozkładów czasu pracy, o których mowa w art. 1401 Kodeksu pracy lub zmiany układu zbiorowego w tym zakresie
Krok 2: Zmiana układu zbiorowego lub zawarcie pisemnego porozumienia z działającymi u pracodawcy organizacjami związkowymi (porozumienie zawiera się ze wszystkim organizacjami działającymi u pracodawcy a w braku możliwości uzgodnienia treści porozumienia ze wszystkimi organizacjami - porozumienie zawiera się z organizacjami reprezentatywnymi w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy)
Krok 3: Zmiana regulaminu pracy w zakresie rozkładów czasu pracy (u pracodawcy nieposiadającego układu zbiorowego)
Krok 4: Powiadomienie pracowników o zmianie regulaminu pracy z 2-tygodniowym wyprzedzeniem
Pracodawca, u którego nie działają związki zawodowe: Krok 1: Przeprowadzenie wyboru przedstawicieli pracowników do celów uzgodnienia treści porozumienia w sprawie ruchomego czasu pracy
Krok 2: Zawarcie pisemnego porozumienia z przedstawicielami pracowników
Krok 3: Zmiana regulaminu pracy w zakresie rozkładów czasu pracy
Krok 4: Powiadomienie pracowników o zmianie regulaminu pracy z 2-tygodniowym wyprzedzeniem
WZÓR POROZUMIENIA
Miejscowość, data
Porozumienie w sprawie rozkładów czasu pracy
W dniu ..................................... w ....................................................................................................... pomiędzy Stronami niniejszego porozumienia, tj.:
................................................................(dane Pracodawcy) ............................................................................
a ..................(dane Związków Zawodowych lub przedstawicieli pracowników) ...........................................
zostało zawarte porozumienie o następującej treści:
§ 1
Pracodawca może stosować rozkłady czasu pracy przewidziane w art. 1401 § 1 Kodeksu pracy, tj. rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy.
§ 2
1. Wykonywanie pracy zgodnie z rozkładami czasu pracy, o których mowa w niniejszym porozumieniu nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133 Kodeksu pracy.
2. W rozkładach czasu pracy, o których mowa w niniejszym porozumieniu, ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
§ 3
1. Strony niniejszego porozumienia ustalają, że w rezultacie wdrożenia porozumienia, w Regulaminie pracy zostaną wprowadzone następujące zmiany: ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Niniejsze porozumienie należy traktować również jako uzgodnienie treści regulaminu pracy w rozumieniu art. 1042 § 1 Kodeksu pracy*.
§ 4
Porozumienie wchodzi w życie od dnia ....................................................................
...........
Podpisy osób reprezentujących Strony porozumienia..........
*Dotyczy pracodawcy, u którego działają związki zawodowe.
Jakub Ziarno
