Nosisz okulary? Twój pracodawca powinien dopłacić do ich zakupu
Jeśli okulary lub soczewki są Ci niezbędne do wykonywania pracy przy monitorze, pracodawca ma obowiązek refundować koszty ich zakupu. Mimo to wielu pracowników wciąż nie korzysta ze swojego prawa do pełnej refundacji wydatków na korekcję wzroku. Czy pracodawca może ograniczać kwotę dofinansowania lub określać, jak często możesz zmieniać okulary?
Zgodnie z § 8 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi okulary lub soczewki kontaktowe korygujące wzrok.
Warunkiem jednak jest, by pracownik przeszedł badania okulistyczne, które wykażą, że istnieje taka potrzeba. Ważne, by zapamiętać: podstawą do refundacji jest wyłącznie zaświadczenie wystawione przez lekarza medycyny pracy, a nie dowolnego okulistę. Dlatego, chcąc korzystać z refundacji, powinniśmy udać się do specjalisty posiadającego stosowne uprawnienia, a nie do ulubionego salonu optycznego.
Prawo nie określa minimalnej ani maksymalnej kwoty refundacji. To pracodawca - w regulaminie wewnętrznym lub układzie zbiorowym - decyduje, do jakiego poziomu pokryje wydatki na zakup okularów czy soczewek.
W praktyce często spotyka się kwoty od 100 do 500 zł, lecz zdarzały się przypadki, gdy pracownik zapłacił za okulary 900 zł, a zwrot wyniósł zaledwie 140 zł.
Ministerstwo uznaje ten stan za zgodny z literą prawa, podkreślając, że ustawodawca świadomie pozostawił dowolność firmom w kształtowaniu polityki dofinansowania.
Częstotliwość refundacji również nie jest sztywno określona przepisami. Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk w piśmie z 7 kwietnia 2025 r. wyjaśniła, że możliwość uzyskania zwrotu kosztów za każdym razem, gdy wymagają tego zalecenia lekarza w zakresie korekcji wzroku, wynika bezpośrednio z § 8 rozporządzenia.
Oznacza to, że pracownik, u którego wada wzroku uległa pogłębieniu, może zgłosić kolejną potrzebę refundacji bez ograniczeń czasowych i liczby okularów przypadających mu np. na rok.
- Badanie w medycynie pracy - pracodawca organizuje okresowe badania okulistyczne.
- Zaświadczenie lekarskie - lekarz medycyny pracy wystawia dokument potwierdzający konieczność stosowania korekcji wzroku.
- Wniosek o refundację - pracownik składa wniosek wraz z rachunkiem/fakturą za okulary lub soczewki.
- Zwrot kosztów - pracodawca wypłaca środki na konto pracownika najczęściej w terminie wypłaty wynagrodzenia lub według wewnętrznych procedur.
Ważne: w regulaminie zakładowym nie można ustanowić, że kolejna refundacja przysługuje dopiero po określonym czasie (np. 5 lat), jeśli noszenie okularów jest zalecone przez lekarza.
Mimo licznych apeli posłów, w tym Marty Stożek (Lewica), oraz debat o minimalnej stawce 500 zł czy 50 proc. wartości zakupu, MRPiPS nie planuje nowelizacji rozporządzenia z 1998 r.
Ministerstwo uznało, że elastyczność w określaniu poziomu refundacji służy różnym możliwościom finansowym pracodawców, a ingerencja ustawodawcy mogłaby obciążyć mniejsze przedsiębiorstwa.
Reasumując, prawo jasno stanowi, że pracodawca ma obowiązek refundować koszty zakupu okularów lub soczewek kontaktowych korygujących wzrok pracownika pracującego przy monitorze. Jednak wysokość refundacji jest uzależniona od wewnętrznych ustaleń pracodawcy. Warto zatem dokładnie dopytać w dziale kadr, jakie zasady obowiązują w tym zakresie w naszym przedsiębiorstwie i jakie dokumenty są potrzebne, aby uzyskać częściowy zwrot środków.
KO
