Dyrektywa platformowa. Na czym polega?
Unijna dyrektywa platformowa, przyjęta przez Parlament Europejski i Radę UE w grudniu 2024 roku, ma na celu poprawę warunków pracy osób świadczących usługi za pośrednictwem platform cyfrowych. Regulacje wprowadzają istotne zmiany w zakresie zatrudnienia, przejrzystości algorytmicznego zarządzania oraz ochrony pracowników.
Jednym z kluczowych elementów dyrektywy jest wprowadzenie domniemania stosunku pracy. Oznacza to, że osoby pracujące dla platform cyfrowych będą uznawane za pracowników, jeśli platforma sprawuje nad nimi kontrolę - na przykład ustala godziny pracy lub trasę dostaw.
Dyrektywa wprowadza również przepisy dotyczące przejrzystości algorytmicznego zarządzania. Platformy cyfrowe będą zobowiązane do informowania pracowników o sposobie działania systemów algorytmicznych, a także umożliwienia im kwestionowania decyzji podejmowanych automatycznie. Dodatkowo zautomatyzowane systemy będą musiały podlegać monitoringowi przez wykwalifikowany personel, co zwiększa sprawiedliwość i rozliczalność w zarządzaniu pracownikami.
Kolejnym obowiązkiem dla platform jest dostarczanie jasnych informacji dotyczących warunków współpracy, w tym zasad wynagradzania, kryteriów oceny pracy oraz procedur rozwiązywania sporów. Ma to zapewnić większą przejrzystość i umożliwić pracownikom podejmowanie świadomych decyzji dotyczących ich zatrudnienia. Dyrektywa ustanawia również minimalne standardy ochrony pracowników platformowych, obejmujące dostęp do ubezpieczeń społecznych, świadczeń emerytalnych oraz innych praw przysługujących pracownikom etatowym.
Państwa członkowskie UE mają czas do 2 grudnia 2026 roku na implementację dyrektywy do krajowego prawa. W Polsce oznacza to konieczność wprowadzenia zmian legislacyjnych, które dostosują przepisy krajowe do wymogów unijnych.
Nowe przepisy UE mogą zmienić pracę kurierów w Polsce
Nowe regulacje unijne dotyczące pracy w sektorze platform cyfrowych mogą w znaczący sposób wpłynąć na polski rynek dostaw obsługiwany przez aplikacje takie jak Uber Eats czy Pyszne.pl. Z raportu Pragmatic Policy Group (PPG) wynika, że rygorystyczne wdrożenie dyrektywy UE mogłoby ograniczyć liczbę dostępnych zleceń dla kurierów aż o 41 proc.
Wyższe koszty pracy wynikające z nowych przepisów mogłyby przełożyć się na wzrost cen dostaw o 9-12 proc., a w efekcie spadek popytu konsumenckiego o 5-14 proc., co według szacunków generowałoby straty sprzedawców w wysokości 184-534 milionów złotych rocznie.
Ponadto 85 proc. kurierów preferuje pracę jako niezależni wykonawcy, ceniąc swobodę wyboru godzin pracy i tras dostaw. Przy sztywnym wdrożeniu nowych regulacji liczba aktywnych kurierów mogłaby spaść do 11 tys., a ich łączne dochody zmniejszyć się nawet o 24-71 milionów złotych.
Ograniczenie zatrudnienia w sektorze platformowym mogłoby również znacząco uszczuplić wpływy podatkowe - nawet o 64 miliony złotych rocznie - zwiększając w ten sposób obciążenia zarówno dla sektora publicznego, jak i gospodarstw domowych.
