Od 1 maja bez pozwoleń!

To, że Belgia zniesie w końcu restrykcje dla obywateli Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Węgier, Czech, Słowacji i Słowenii przewidywano już od początku tego roku. 30 kwietnia minął bowiem 5-letni okres przejściowy i rząd belgijski musiałby wystosować bardzo mocne argumenty, by go przedłużyć o kolejne dwa lata.

Z kolei dziennik "La Libre Belgique" ocenia, że otwarcie rynku pracy ma związek ze zbliżającym się belgijskim przewodnictwem w UE w 2010 r. - Pozostanie w grupie ostatnich ociągających się psułoby wizerunek Belgii - uważa gazeta.

Za pełnym otwarciem rynku od dawna opowiadali się belgijscy pracodawcy, a także współrządząca partia liberalna VLD. - Otwarcie rynku pozwoli na sformalizowanie sytuacji dziesiątek tysięcy polskich kobiet i mężczyzn pracujących obecnie nielegalnie - mówił szef belgijskiej dyplomacji Karel de Gucht przy okazji wizyty polskiego ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego.

Argumentem przemawiającym za otwarciem był też fakt, że pracownicy z nowych krajów Unii nie wypełnili limitów na listach poszukiwanych zawodów, gdzie wprowadzono ułatwienia w przyznawaniu pozwoleń na pracę. To potwierdziło, że - wbrew obawom części lewicowych polityków i związków zawodowych - Belgii nie grozi zalanie rynku tanią siłą roboczą z Europy Środkowo-Wschodniej.

Problemy z językiem

Część rodaków na pewno jednak zdecyduje się na wyjazd do kraju będącego sercem Europy. Polacy przebywający tu już od dłuższego czasu nie powinni jednak się ich obawiać. Sami przekonują zresztą o tym na forach internetowych. - Myślę, że otwarcie ułatwi głównie życie tym, co już tu są - pisze Iwcia na forum belgia.net. - A jeszcze jeśli ktoś tu kończy szkołę (językową - przyp. red.), to w porównaniu ze świeżo przejezdnymi już na starcie jest na wygranej pozycji.

Rzeczywiście przyjeżdżając do Belgii przeszkodą może być język. Dogadamy się tu wprawdzie na ulicy po angielsku, ale w rozmowie z pracodawcą lub z urzędnikiem pożądany będzie język urzędowy. Czyli przebywając w Walonii będzie to francuski, we Flandrii flamandzki, zaś w Brukseli jeden albo drugi w zależności od części. Przydać może się również niemiecki, zwłaszcza że ze względu na niewielką społeczność niemieckojęzyczną jest on również uważany za język oficjalny.

Formalności

Chociaż zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, w Belgii możemy przebywać na podstawie dowodu osobistego lub paszportu do 3 miesięcy, w ciągu 8 dni od przyjazdu powinniśmy zameldować się w urzędzie gminy. Otrzymamy wówczas dokument o nazwie Bijlage 3. Po trzech miesiącach powinniśmy postarać się o pozwolenie na pobyt czasowy - Bijlage 5 (tzw. fioletowy dokument pobytu). By go uzyskać, należy przedłożyć ważny paszport lub dowód osobisty, 3 fotografie, umowę najmu mieszkania i - w zależności od celu pobytu - umowę o pracę lub udokumentowanie wystarczających środków na pobyt w Belgii. Niekiedy wymagany jest również odpis aktu urodzenia lub małżeństwa. Po roku można ubiegać się o kartę stałego pobytu Bijlage 8/9 (niebieski dokument pobytu).

Rozpoczynając pracę będziemy potrzebować belgijskiego nationaal nummer (połączenie naszego NIP-u i PESEL-u). Zostaniemy też automatycznie ubezpieczeni w belgijskiej kasie chorych (www.inami.fgov.be). Każdy ubezpieczony otrzymuje kartę SIS, którą należy zawsze mieć przy sobie udając się do lekarza. Ubezpieczenie gwarantuje zwrot około 75 proc. kosztów leczenia.

Konieczne będzie również założenie konta w banku, by pracodawca mógł przelewać na nie wynagrodzenie. Do jego założenia z reguły wystarczy dowód osobisty lub paszport.

Praca i życie

Do zawodów najbardziej poszukiwanych należą w Belgii lekarze i pielęgniarki, opiekunowie osób starszych, budowlańcy, elektrycy, stolarze, architekci, pracownicy branży IT. Obecnie najwięcej naszych rodaków pracuje w budownictwie, w gastronomii (jako kelnerzy, barmani, pomoce kuchenne), zaś kobiety jako gosposie w domach prywatnych. Pensja minimalna wynosi 1387,49 euro miesięcznie i obowiązuje ona we wszystkich tych sektorach, które nie są objęte oddzielnymi ustaleniami zbiorowymi. Fachowcy są w stanie zarobić 3000 euro i więcej. Zaczynając pracę bez potwierdzonych kwalifikacji nie można liczyć na specjalne zarobki, jednak pensja szybko rośnie wraz z nabywanym doświadczeniem.

Jeśli chodzi o koszty życia, najpoważniejszym wydatkiem jest z pewnością mieszkanie. Za wynajęcie osobnego lokum zapłacimy 500-600 euro miesięcznie. Tańszy będzie pokój - około 200 euro. Przy wynajmowaniu trzeba się liczyć z koniecznością zapłacenia kaucji w wysokości trzech miesięcznych czynszów.

Tydzień pracy w Belgii wynosi 38 godzin. Dłuższa praca to już nadgodziny, za które pracownik otrzymuje wyższe wynagrodzenie. Stawki za nadgodziny wynoszą 150 proc. zwykłej stawki godzinowej lub 200 proc., jeśli praca obejmuje niedziele i święta.

Warto jeszcze wspomnieć o kontrakcie pracowniczym. Chociaż nie musi on być zawarty w formie pisemnej, najlepiej by tak było. Pracownik ma zresztą prawo poprosić właśnie o umowę na piśmie. Powinny się w niej każdorazowo znaleźć takie informacje jak: nazwa i adres pracodawcy, data zatrudnienia, nazwa stanowiska, zakres obowiązków, wynagrodzenie i sposób jego przekazywania, dni i godziny pracy.

Milena Waldowska