Potrącenia należności pieniężnych z wynagrodzenia pracownika

Egzekucję wynagrodzenia przeprowadza komornik, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika. Zajęcia dokonuje się poprzez doręczenie zakładowi pracy, w którym zatrudniony jest dłużnik, stosownego wezwania. Dodatkowo komornik wzywa zakład pracy do:

* przedstawienia, za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienia wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu z wszystkich innych tytułów,

* podania, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi,

* określenia w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi,

* poinformowania czy istnieją przeszkody do wypłacenia wynagrodzenia za pracę. Jeśli są takie przeszkody pracodawca powinien złożyć oświadczenie o ich rodzaju, a w szczególności podać, czy inne osoby roszczą sobie prawa do wynagrodzenia, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie. Jeśli istnieje taka konieczność to trzeba też dodać czy i o jakie roszczenia została skierowana egzekucja przez innych wierzycieli. Za zaniechanie wyżej wymienionych obowiązków pracodawcy grozi kara grzywny lub odszkodowania.

Gdy wszystkie formalności są spełnione zakład pracy zobowiązany jest do przekazywania zajętego wynagrodzenia bezpośrednio wierzycielowi egzekwującemu. Musi też zawiadomić o pierwszej wypłacie komornika.

Egzekucji z wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, podlegają takie należności, jak:

* sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,

* sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

* zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,

* kary pieniężne za nieprzestrzeganie przepisów BHP, przepisów przeciwpożarowych, opuszczania miejsca pracy bez usprawiedliwienia, stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożycia alkoholu w czasie pracy.

Kodeks pracy nakazuje, aby potrąceń dokonywano w takiej kolejności, w jakiej zostały wymienione. Egzekucją świadczeń alimentacyjnych i tytułów wykonawczych zajmuje się oczywiście komornik. Jeśli chodzi o zwrot udzielonych zaliczek to pracodawca może je łatwo potrącić z wypłacanego pracownikowi wynagrodzenia. Egzekucja kar jest obwarowana większą ilością przepisów. Są one uprzywilejowane, gdyż podlegają potrąceniu niezależnie od potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, innych należności egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych i zaliczek pieniężnych.. Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak też za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać 1/10 wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, innych należności z tytułem wykonawczym i zaliczek.

Dodatkowo warto wiedzieć, iż w przypadku uzyskania przez dłużnika nagrody, dodatkowego rocznego wynagrodzenia oraz należności z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej, środki te w całości podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych. Wolna od potrąceń, dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, jest kwota w wysokości:

* minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

* 75 proc. minimalnego wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,

* 90 proc. minimalnego wynagrodzenia określonego przy potrącaniu kar pieniężnych.

W przypadku dłużnika zatrudnionego w kilku zakładach pracy, jego wynagrodzenia sumuje się. W przypadku rozwiązania stosunku pracy z dłużnikiem, dotychczasowy zakład, w którym był zatrudniony, zobowiązany jest uczynić wzmiankę w świadectwie pracy o zajęciu należności. Wzmianka winna zawierać oznaczenie komornika, który zajął należność, nr sprawy egzekucyjnej oraz wysokość już potrąconych kwot. Natomiast nowy zakład zatrudniający dłużnika winien o tym poinformować poprzedni zakład pracy oraz oczywiście komornika.

Na koniec warto nadmienić, iż poza omówionymi potrąceniami ustawowymi, kodeks pracy przewiduje możliwość stosowania tzw. potrąceń dobrowolnych. Warunkiem ich legalności jest zgoda pracownika wyrażona na piśmie. Wolna od potrąceń jest kwota w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu.

Materiał został opracowany na podstawie artykułu "Egzekucja świadczeń pieniężnych z wynagrodzenia pracownika". Pełna treść dostępna w portalu wynagrodzenia.pl