Rekompensata za pracę w święta. Na co może liczyć pracownik?
W listopadzie wypadają dwa długie weekendy. Jeden - związany ze świętem Wszystkich Świętych wypadającym 1 listopada w piątek - już za nami. Ale jest jeszcze Święto Niepodległości wypadające 11 listopada w poniedziałek. Niektórzy jednak nie skorzystają z wolnego. Kto musi pracować w święto i co przysługuje za prace 1 i 11 listopada?
Praca w dni świąteczne, które są ustawowo wolne od pracy, takie jak Wszystkich Świętych czy Święto Niepodległości, możliwa jest jedynie w wyjątkowych sytuacjach, jasno określonych przez Kodeks pracy. Co więcej, pracownikom, którzy wykonują pracę w dni świąteczne, przysługują dodatkowe rekompensaty, które każdy pracodawca ma obowiązek zapewnić.
Za pracę w dni świąteczne pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia lub dzień wolny od pracy. Mianowicie, jeżeli pracownik będzie pracował 11 listopada, to wówczas w zamian za każdą godzinę pracy przysługuje my dodatek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia. Pracownik, który wykonuje prace w święta, otrzymuje więc podwójne wynagrodzenie w tym dniu.
Za prace w święto pracownik może również otrzymać dzień wolny, ale dzień ten musi zostać udzielony do końca okresu rozliczeniowego, czyli zazwyczaj do końca miesiąca. Jeżeli udzielenie dnia wolnego od pracy nie jest możliwe, to pracodawca musi zapewnić pracownikowi dodatkowe wynagrodzenie.
Poza tym, jeżeli pracownik pracuje w święto dłużej niż 8 godzin, to oprócz innego dnia wolnego od pracy przysługuje mu rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych w postaci 100 proc. wynagrodzenia lub dodatkowego czasu wolnego.
Zgodnie z Kodeksem pracy praca w niedziele lub w święta dozwolona jest w przypadku m.in.:
- konieczności prowadzenia akcji ratowniczych w celu ochrony życia lub zdrowia, ochrony mienia lub środowiska, albo usunięcia awarii,
- w ruchu ciągłym,
- przy pracy zmianowej,
- przy niezbędnych remontach,
- w transporcie i w komunikacji,
- w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
- przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
- w rolnictwie i hodowli,
- przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na użyteczność społeczną i potrzeby ludności, np. w gastronomii, hotelarstwie, zakładach opieki zdrowotnej itd.,
- w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca świadczona jest wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.
Jeżeli pracownik nie pracuje w żadnym z ww. zakresów, to jednocześnie pracodawca nie ma prawa nakazać mu pracować w święto. Zakaz pracy w święta wprost reguluje Kodeks pracy, który dodatkowo mówi, że jeżeli pracodawca nakazuje wykonywać pracownikowi pracę w święto, to wówczas jest to wykroczenie przeciwko prawom pracownika z powodu naruszenia przepisów o czasie pracy.
Jeżeli PIP dowie się o tym, że pracodawca nakazuje pracownikom wykonywać obowiązki zawodowe w święta, to może on zostać obarczony karą grzywny w wysokości od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.
WB
