Dane Eurostatu wskazują na najwyższy wzrost bezrobocia wśród osób młodych, a doniesienia GUS z najnowszego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) potwierdzają, że bezrobocie wśród Polaków w wieku 15-24 lata osiągnęło najwyższy poziom ze wszystkich grup wiekowych.
Bezrobocie wśród młodych rośnie przez rolnictwo?
Dane BAEL z I kwartału 2025 roku są jasne - bezrobocie wśród osób młodych (15-24 lata) osiągnęło najwyższy poziom ze wszystkich grup wiekowych - 13,4 proc. Dla porównania, w pozostałych grupach bezrobocie w tym okresie wyniosło:
- 2,4 proc. w grupie 45-89 lat,
- 2,6 proc. w grupie 35-44 lata,
- 3,5 proc. w grupie 25-34 lata.
Zdaniem Mariusza Zielonki, ekonomisty Konfederacji Lewiatan, to kolejne potwierdzenie, że młodzi są nadal bardzo wrażliwą grupą na rynku pracy:
- Paradoksalnie jednak te zmiany w stopie bezrobocia wśród młodych wynikają z poważnej redukcji zatrudnienia w rolnictwie. Wstępne dane wskazują, że ponad 80 proc. spadku zatrudnienia przypadło na rolnictwo - mówi Interii Biznes Mariusz Zielonka.
Ekonomista wylicza, że "w tym sektorze liczba pracujących skurczyła się o ok. 153 tys. osób, podczas gdy w usługach i przemyśle zatrudnienie nawet nieznacznie wzrosło".
Przytacza także inne przyczyny podwyższonego bezrobocia wśród najmłodszych pracowników. Mówi przede wszystkim o stale rosnącym i najwyższym w historii udziale kosztów pracy w ogólnych kosztach działalności firm:
- Osoby młode, często bez doświadczenia zawodowego, są łatwiej zastępowalne na stanowiskach pracy. Oznacza to, że koszt ponownego zatrudnienia jest niższy niż w przypadku doświadczonych pracowników - wyjaśnia.
Rosnące bezrobocie wśród młodych. Metodologia nie jest winna
W ubiegłym tygodniu wiceminister pracy odpowiadała w Sejmie na pytania posłów o bezrobocie wśród młodych. Aleksandra Gajewska zwracała uwagę, że bezrobocie w naszym kraju jest nadal na jednym z najniższych poziomów w całej UE, a niekorzystne dane dotyczące najmłodszych pracowników wynikają głównie z metodologii badań Eurostatu, które bazują na deklaracjach ankietowych, nie na danych z urzędów pracy. Przy okazji wiceszefowa w MRPiPS wskazywała, że grupę osób w wieku 15-24 lat stanowią przede wszystkim osoby objęte obowiązkiem nauki i studenci.
- Nie jest prawdą, że winna jest metodologia Eurostatu. Ona oczywiście obejmuje osoby, które w Polsce legalnie zatrudnienia podjąć nie mogą, ale taka sytuacja występuje cały czas. Tymczasem tu chodzi o dość wyraźny nagły skok bezrobocia - tłumaczy Interii Biznes Mariusz Zielonka. - Dane ankietowe mimo wszystko są dużo lepszym miernikiem niż dane z urzędów pracy - podkreśla ekonomista.
Dlaczego młodym ciężko jest znaleźć pracę?
Dla sytuacji młodych na rynku pracy istotny jest "element zmiany pokoleniowej i oczekiwań od pracodawcy", a ogólne spadki zatrudnienia w Polsce dają "efekt spowolnienia i niepewności co do najbliższej przyszłości" - uważa Mariusz Zielonka. Jego zdaniem ogólne przyczyny trudności w znalezieniu pracy przez młodych są niezmienne od lat. To przede wszystkim:
- niższe kwalifikacje,
- brak doświadczenia zawodowego,
- brak mobilności wewnętrznej,
- podejmowanie kształcenia i brak możliwości połączenia go z płatną pracą.
- Do tego obecnie dochodzi element postępującej automatyzacji i digitalizacji ograniczający liczbę prostych prac, które w przeszłości były naturalną drogą wejścia młodych na rynek pracy - tłumaczy nam ekonomista.
W tych branżach nadal praca "niemal pewna"
Zielonka zauważa, że bezrobocie w Polsce nadal nie rozkłada się równomiernie: - Mamy regiony, gdzie stopa bezrobocia nadal przekracza 8 proc. i to są województwa podkarpackie, warmińsko-mazurskie czy lubuskie, a im dalej od stolic tych województw tym sytuacja na rynku pracy będzie gorsza - wylicza.
Łatwiej o pracę jest w dużych metropoliach, jednak zdaniem ekonomisty tutaj wyzwaniem są koszty utrzymania i opłacalność podejmowania pracy.
Czy w 2025 roku możemy jeszcze mówić o branżach, gdzie praca dla młodych ludzi jest niemal pewna? - Pierwsze co przychodzi do głowy to jednak prace sezonowe w gastronomii i hotelarstwie. Od ręki młodzi, jeśli wybrali odpowiednią ścieżkę kształcenia, znajdą również zatrudnienie w zawodach związanych z obsługą maszyn - wylicza Mariusz Zielonka.
Agnieszka Maciuła-Ziomek
