Składkę na FP pracodawcy opłacają w całości z własnych środków m.in. za pracowników. Ustalają ją od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego limitu tej podstawy), wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2021 r. - 2.800 zł). Uregulowanie takie zawiera art. 104 ust. 1 pkt 1a ustawy o promocji zatrudnienia i instytutach rynku pracy.
Powyższa zasada ma też zastosowanie do składki na FS. Dla celów jej opłacania płatnik stosuje bowiem odpowiednio przepisy dotyczące obowiązkowych składek na FP.
Z kolei składkę na FGŚP pracodawca ustala od kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowych (bez stosowania jej rocznego ograniczenia). Wskazuje tak art. 29 ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Z tym że jest ona należna za zatrudnionego pracownika niezależnie od wysokości uzyskanego przez niego w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenia podlegającego oskładkowaniu. Nalicza się ją za osobę fizyczną, która zgodnie z przepisami polskiego prawa jest zatrudniona m.in. na podstawie stosunku pracy i z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (z wyjątkiem pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną).
Ulgi dla pracodawcy Pracodawca za określoną grupę pracowników może być zwolniony z opłacania składek na FP, FS i FGŚP. Dotyczy to zatrudnionych osób bezrobotnych.
Osoby, które ukończyły 50. rok życia Pracodawcy nie opłacają składek na FP, FS i FGŚP przez okres 12 m-cy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za zatrudnione osoby, które ukończyły 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy. Okres 12 miesięcy zwolnienia z opłacania składek na ww. fundusze należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została zawarta umowa o pracę. Z ulgi tej pracodawca może skorzystać, gdy spełnione zostaną łącznie następujące warunki:
- w dniu nawiązania stosunku pracy zatrudniona osoba ma skończone 50 lat (50. urodziny przypadają najpóźniej w dniu nawiązania stosunku pracy),
- zatrudniona osoba pozostawała w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy przez co najmniej 30 dni liczonych wstecz od dnia poprzedzającego dzień nawiązania stosunku pracy.
Gdy bezpośrednio po rozwiązaniu umowy zawartej na czas określony zawarta została kolejna umowa o pracę z pracownikiem, w stosunku do którego pracodawca korzystał z przedmiotowego zwolnienia, ulga w opłacie składek przysługuje wyłącznie w okresie trwania pierwszej umowy o pracę.
Zwolnienie to przysługuje:
- w stosunku do kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania rocznego ograniczenia, wypłaconych (postawionych do dyspozycji pracownika) w okresie przysługującego zwolnienia (bez znaczenia, za jaki okres wynagrodzenia są należne),
- pracodawcy tylko w odniesieniu do pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy (nie przysługuje np. w stosunku do osób wykonujących pracę na podstawie umów o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło).
W przypadku pracowników, którzy zawarli dodatkowo z pracodawcą np. umowę zlecenia lub jeżeli w ramach takiej umowy będą wykonywali pracę na rzecz swojego pracodawcy, ulga ta nie obejmuje przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowych uzyskiwanych z tytułu świadczenia pracy na podstawie tej umowy.
Osoby, które nie ukończyły 30. roku życia
Inną grupą pracowników, za których pracodawcy nie opłacają składek na FP, FS i FGŚP, są zatrudnieni skierowani bezrobotni, którzy nie ukończyli 30. roku życia. Ulga ta przysługuje:
- przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę,
- wyłącznie w odniesieniu do zatrudnionych pracowników skierowanych do pracy przez PUP, którzy w dniu nawiązania stosunku pracy nie mają skończonych 30 lat, a więc dzień nawiązania stosunku pracy jest wcześniejszy niż dzień 30. urodzin.
Prawo do niej nie ustaje, jeśli w trakcie jej trwania pracownik ukończył 30. rok życia.
W przypadku gdy ze skierowanym bezrobotnym, który nie ukończył 30 lat, zawarta zostanie umowa na okres krótszy niż 12 miesięcy, po której bezpośrednio (bez dnia przerwy) zawierana jest kolejna umowa o pracę, kontynuowanie w ramach kolejnej umowy ulgi (aż do upływu 12-miesięcznego okresu) jest możliwe, jeśli w momencie nawiązania stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zatrudniona osoba spełnia warunek wieku, tj. nie ukończyła 30 lat. Tak wyjaśnił ZUS w poradniku pt.: "Zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (...)", dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl.
Zwolnienie z obowiązku opłacania składek na FP, FS i FGŚP przysługuje pracodawcy, który pomimo braku skierowania do pracy zatrudnił bezrobotnego po odbyciu stażu, jeśli w dokumencie dotyczącym zorganizowania stażu dla danej osoby bezrobotnej pracodawca zobowiązał się do jej zatrudnienia po zakończeniu stażu.
Ulga ta przysługuje w stosunku do kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania rocznego ograniczenia, wypłaconych (postawionych do dyspozycji pracownika) w okresie przysługującego zwolnienia (bez znaczenia, za jaki okres wynagrodzenia są należne).
Również w tym przypadku ulga przysługuje pracodawcy tylko w odniesieniu do pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia... (Dz. U. z 2021 r. poz. 1100 ze zm.)
Ustawa z dnia 23.10.2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1787)
Ustawa z dnia 13.07.2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych... (Dz. U. z 2020 r. poz. 7)
autor: Aneta Dąbrowska Gazeta Podatkowa nr 75 (1846) z dnia 2021-09-20
