Nowe wyzwanie na miarę XXI wieku
Dane stały się jednym z najcenniejszych i najbardziej wrażliwych zasobów XXI w. Ich ochrona - czyli zapewnienie cyberbezpieczeństwa - to wyzwanie, z którym przyjdzie nam się mierzyć na poziomie jednostek, przedsiębiorstw, państw i organizacji międzynarodowych. Niełatwe już zadanie stanie się wkrótce jeszcze trudniejsze, gdy cyfrowa transformacja wrzuci wyższy bieg z nadejściem technologii 5G. Z czym przychodzi nam się mierzyć i jak możemy sobie poradzić? - pyta Michał Kanownik, prezes ZIPSEE Cyfrowa Polska, członek Rady Programowej Forum Gospodarczego TIME.
Według Verizon - największego operatora telefonii komórkowej w Stanach Zjednoczonych - co dziesiąta kradzież danych w ubiegłym roku nie była bowiem umotywowana chęcią zysku finansowego, lecz stanowiła wrogie działanie wywiadowcze. Dane stały się strategicznym zasobem każdego niezależnego państwa. Według prognoz to właśnie cyfryzacja i umocowanie rozwoju w danych mają stanowić motor napędowy w procesie odbudowy gospodarki krajowej i europejskiej po kryzysie wywołanym pandemią. Z kolei ich ilość i szybkość przepływu znacznie wzrosną wskutek wdrożenia sieci 5G. W związku z nadejściem tej technologii, UE oczekiwała od państw członkowskich przedstawienia indywidualnych strategii jej wdrażania. Stało się tak nie tylko ze względu na znaczenie gospodarcze nowego standardu komunikacji, ale właśnie przez wzgląd na konieczność zadbania o bezpieczeństwo danych, mających płynąć przez sieć. Wspólnoty międzynarodowe i pojedyncze państwa rozumieją dziś, że dane są strategicznym zasobem XXI w. Stawia to rządy przed zadaniem zapewnienia swoim państwom suwerenności cyfrowej.
Wyzwania jakim jest rozwój cyberbezpieczeństwa, nie musimy podejmować w pojedynkę. Współpracę w tym zakresie z powodzeniem możemy prowadzić w naszym regionie - zadania stojące przed nami i naszymi partnerami z Grupy Wyszehradzkiej i Trójmorza są przecież w tej kwestii zbieżne, a premierzy V4 w połowie lutego deklarowali wolę współpracy nad projektami cyfrowymi, w tym nad wyzwaniami zapewnienia cyberbezpieczeństwa.
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami
Bezpieczeństwo danych i niezależność cyfrowa to również wyzwanie stojące przed biznesem. Według raportu z 2019 r. “Cyberbezpieczeństwo w Polsce" przygotowanego przez ZIPSEE Cyfrowa Polska, w roku 2017 aż 64 proc. krajowych organizacji doświadczyło ataku phishingowego, a 100 proc. było obiektem ataku aplikacji malware. W tym samym okresie 44 proc. przedsiębiorców poniosło w efekcie ataków realne straty finansowe. Zagrożenie rośnie, a przedsiębiorstwa zdają sobie z tego sprawę. Większość firm już dwa lata temu przewidywała, że liczba ataków na urządzenia elektroniczne będzie wzrastać. Lawinowo rosnący odsetek zadań realizowanych w trybie zdalnym w obliczu pandemii może sprawić, że obawy te się spełnią, szczególnie gdy dostępność rozwiązań zdalnych w prowadzeniu biznesu wzrastać będzie z wykorzystaniem nowego standardu sieci.
W końcu każdy indywidualny użytkownik sieci i aplikacji mobilnych musi czuwać na straży nie tylko swoich pieniędzy, ale równie cennych danych. Według wspomnianego raportu ostatnie lata przyniosły na świecie ponad 200 proc. wzrost liczby cyberataków na netbooki i komputery stacjonarne, a liczba podjętych prób ataku na urządzenia prywatne, firmowe i państwowe kraju zaledwie sięgała blisko 6 mln. Cel? Informacje i dane. Kradzież tożsamości, wykorzystywanie urządzeń do przeprowadzania dalszych ataków, czy ich mocy obliczeniowej, m.in. do pozyskiwania kryptowalut, to niebezpieczeństwa, które dotyczą każdego z nas. W związku z rewolucją sieci 5G zbliżającą się wielkimi krokami, do naszych domów trafią liczne, zaawansowane urządzenia działające w ramach IoT (Internetu Rzeczy), uzyskamy też dostęp do zupełnie nowych usług, przetwarzających nasze dane, a kolejne aspekty życia codziennego na stałe przeniosą się do sieci. Jak sprawić, aby technologia, która według rządowej "Strategii 5G dla Polski" ma wygenerować w kraju 570 tysięcy miejsc pracy i przynieść Polsce dodatkowe 13 mld euro do 2025 r., zawitała w naszych progach bezpiecznie?
Zdecydowana większość incydentów bezpieczeństwa cyfrowego wynika z błędu ludzkiego. Przedsiębiorstwa i administracja publiczna wciąż borykają się z problemem znikomej świadomości na temat zagrożeń cyberbezpieczeństwa i sposobów radzenia sobie z nimi. Wśród konsumentów również nieraz brakuje odpowiednich nawyków związanych z cyberbezpieczeństwem, a fałszywy SMS czy email to nadal skuteczne narzędzie oszustwa, na które dajemy się raz za razem nabrać. Stąd też głęboka potrzeba szeroko zakrojonej edukacji i budowania w społeczeństwie wiedzy niezbędnej, aby chronić dane - te prywatne, firmowe i o wadze państwowej.
Edukacja to jednak nie wszystko. Aby budować bezpieczne cyfrowo państwa i wspólnoty XXI w. potrzebne będą odpowiedzialne i nowoczesne regulacje. Stawką jest przecież bezpieczeństwo obywateli oraz przedsiębiorstw. Choć trudno nieraz zmierzyć wartość wykradzionych informacji o wartości wywiadowczej, czy milionów rekordów danych osobowych, to według szacunków na rok 2015 r. światowe straty w związku z cyberzagrożeniami sięgały nawet 3 trylionów USD. Mówiąc o pieniądzach należy się zastanowić, skąd pozyskać środki na cyfrową ochronę?
Wiele wskazuje na to, że w staraniach na rzecz zapewnienia cyberbezpieczeństwa dysponować będziemy dodatkowymi zasobami. W Krajowym Planie Odbudowy zapowiedzianym przez premiera Mateusza Morawieckiego transformacja cyfrowa wymieniona jest jako jeden z filarów odbudowy polskiej gospodarki po pandemii. Na poziomie unijnym Fundusz Odbudowy również zakłada przeznaczenie 20 proc. środków w ramach potężnego programu właśnie na cyfryzację. Bez wątpienia cyberbezpieczeństwo musi stanowić jeden z jej wspieranych obszarów. Cyfryzacja przebiegać powinna bowiem nie tylko szybko, ale i bezpiecznie.
O tym, jakie kroki należy podjąć, by budować bezpieczną globalną gospodarkę opartą na danych, dyskutować będą eksperci w ramach panelu suwerenność cyfrowa i cyberbezpieczeństwo w czasie Forum Gospodarczego Time, które trwa od 8 do 11 marca 2021 r. Specjaliści zmierzą się z też m.in. z tematem niezależności poszczególnych podmiotów w dysponowaniu swymi zasobami cyfrowymi i zagadnieniem regulacji jednolitego podejścia do prywatności i danych osobowych na linii UE-USA. Forum odbędzie się w formule on-line i poruszać będzie również zagadnienia budowy sieci 5G, przemysłu 4.0, czy rozwoju sztucznej inteligencji.
