Pieniądze w PPK będą prywatne

Pracodawcy będą mieli obowiązek założenia PPK i automatycznego zapisania w ich ramach wszystkich pracowników, ale będzie to jednak system dobrowolny, więc będzie się można wypisać. Plany kapitałowe obejmą około 11,4 mln pracujących, a rząd liczy, że większość pozostanie uczestnikami PPK. Pieniądze zgromadzone w funduszach będą prywatne, podlegające dziedziczeniu i w każdej chwili będzie je można wypłacić.

W PPK będzie partycypować zarówno pracownik jak i pracodawca, a dokładać będzie budżet państwa.

- PPK mają szanse stać się powszechnym programem oszczędzania na emeryturę z kilku powodów, m.in. dzięki przyjęciu zasady automatycznego zapisu. Szanse na upowszechnienie byłyby jeszcze większe, gdyby na nowoutworzone konta IKZE ubezpieczonych trafiłoby i zostało tym samym sprywatyzowane 75 proc. aktywów pozostających w OFE. Jak pamiętamy był taki pomysł i publiczne zapowiedzi, ale póki co sprawa nie została finalnie potwierdzona przez rząd.

Kolejne elementy to dobra kampania informacyjna oraz włączenie w proces promowania oszczędzania pracodawców, bo ich podejście będzie wpływać na postrzeganie PPK przez pracowników - ocenia Małgorzata Rusewicz, prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych.

Przy wpłacie 2 proc. wynagrodzenia przez pracownika, kolejne 1,5 proc. dołoży pracodawca z możliwością zwiększenia wpłat do 4 proc. po obu stronach.

Łączna minimalna odprowadzana składka (pracodawcy i pracownika) może zatem wynieść 3,5 proc., a maksymalna 8 proc. Dodatkowo państwo da na początek 250 zł składki powitalnej oraz co roku dołoży po 240 zł.

Pieniądze zgromadzone w PPK będą prywatne, tak jak w przypadku Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE) czy Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE), gdzie środki można w każdej chwili wypłacić (choć jeśli zostaną wypłacone przed osiągnięciem wieku emerytalnego czy nabyciu uprawnień emertytalnych trzeba zwrócić pobrane wcześniej korzyści podatkowe).

Autorzy programu podkreślają, że będą to w pełni prywatne oszczędności ludzi tak jak depozyty, a państwo tylko tworzy system, który ma ich zachęcać, żeby oszczędzać i dokłada się do tego. Jednak część ekspertów uważa, że powinno to być jasno zapisane w ustawie.

- Najważniejsze w przekonaniu społeczeństwa do tego, że warto w ten sposób oszczędzać na emeryturę będzie jednak zagwarantowanie prawne, że to środki w pełni prywatne, a to może nie być łatwe.

Część społeczeństwa może pamiętać likwidację OFE przed kilkoma laty, która niezależnie od argumentacji i oceny tej decyzji, była złamaniem umowy społecznej zawartej przy wprowadzaniu reformy emerytalnej w latach 90-tych. Mogą więc być obawy, czy w przyszłości nie będzie podobnie i państwo kiedyś nie sięgnie po pieniądze zgromadzone na PPK - zastanawia się Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Millennium Banku.

Podobnego zdania jest szefowa IGTE. - Jednym z kluczowych elementów będzie przekonanie Polaków, że pieniądze zgromadzone w PPK będą w pełni prywatne. Dobre byłoby zapisanie tego bezpośrednio w ustawie. Tym bardziej, że do PPK będzie dopłacał także budżet, co może wzbudzać pewne wątpliwości u zwykłego Kowalskiego czy te pieniądze na pewno stanowią jego własność. To ważne, żeby miał taką pewność tak jak przy zawieraniu innych umów. Jeśli coś jest wpisane w umowie, to człowiek czuje się pewniej - dodaje Rusewicz.

Przypomnijmy, że rząd PO zdecydował o tym, że połowa pieniędzy zgromadzonych w OFE trafiła do ZUS. Decyzję tę usankcjonował Trybunał Konstytucyjny, który orzekł, że są to środki publiczne, a nie prywatne, ponieważ pochodzą z przymusowej składki emerytalnej, która ma charakter daniny publicznej. W przypadku PPK sytuacja jest zupełnie inna, bo mają to być fundusze prywatne i dobrowolne.

Monika Krześniak-Sajewicz