Zaliczka na podatek przedsiębiorcy w sytuacji skorzystania ze zwolnienia składkowego

Przy obliczaniu zaliczki na podatek przedsiębiorca nie może uwzględnić składek ZUS (na własne ubezpieczenia), od opłacenia których został zwolniony.

Przedsiębiorca, ustalając zaliczkę na podatek dochodowy, może odliczyć od dochodu m.in. składki określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe (podatnika oraz osób z nim współpracujących).

Z kolei podatek dochodowy może obniżyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne (w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru) opłaconej w roku podatkowym (bezpośrednio przez podatnika) zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Odliczenie/obniżenie dochodu/podatku nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód/przychód zwolniony od podatku na podstawie ustawy o PIT, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Należy również mieć na uwadze, że ww. składki mogą zostać odliczone od dochodu/podatku, jeżeli m.in. nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Ustawa wspierająca m.in. przedsiębiorców w związku z trwającą epidemią koronawirusa (tzw. specustawa z dnia 2 marca 2020 r. - Dz. U. poz. 374 ze zm.) wprowadziła wiele rozwiązań antykryzysowych, w tym m.in. zwolnienie ze składek ZUS. Ze zwolnienia składkowego, przez okres trzech miesięcy (tj. marzec-maj br.) mogą skorzystać m.in. osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców, opłacające składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne (patrz: art. 31zo ust. 2 specustawy).

Należy wyjaśnić, że specustawa nie wprowadziła zmian w sposobie obliczania zaliczek na PIT od dochodów osiąganych przez przedsiębiorców. W dalszym ciągu obowiązuje zasada, zgodnie z którą przy obliczaniu zaliczki na PIT mogą być uwzględnione wyłącznie składki zapłacone. Oznacza to, że przedsiębiorca nie może odliczyć od dochodu/podatku składek na ubezpieczenia społeczne/ubezpieczenie zdrowotne, z opłacenia których został zwolniony.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w piśmie Ministerstwa Finansów udostępnionym naszemu Wydawnictwu w dniu 16 kwietnia 2020 r. (odnoszącym się do odliczania od dochodu składek na ubezpieczenia społeczne). Jak wyjaśniło MF:

"(...)

przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy nie mogą być uwzględnione (...) składki na ubezpieczenia społeczne, od opłacenia których podatnik został zwolniony. Nie zmienia tego faktu okoliczność, że zgodnie z art. 31zs ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19..., w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących oraz duchownych, jeżeli przepisy uzależniają prawo lub wysokość świadczeń z ubezpieczeń społecznych od opłacenia składek, składki na ubezpieczenia społeczne (...), zwolnione z obowiązku ich opłacania traktuje się jak składki opłacone. Z brzmienia tego przepisu wynika bowiem, że ma on zastosowanie wyłącznie do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. (...)"

Nadmieniamy, że ww. zwolnienie ze składek ZUS, skutkujące brakiem możliwości odliczenia ww. składek od dochodu/podatku spowoduje ostatecznie, że kwota podatku będzie wyższa niż w sytuacji, gdyby podatnik te składki odliczył (w sytuacji osiągania dochodu). W rzeczywistości przedsiębiorca "nie zaoszczędzi" więc całej kwoty zwolnionej ze składek ZUS, gdyż będzie musiał zapłacić "wyższy" podatek (tj. niepomniejszony o składkę zdrowotną i ustalony od dochodu niepomniejszonego o składki społeczne).

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 14 z dnia 2020-05-10