Prezes Diagnostyki: Genetyka to przyszłość diagnostyki laboratoryjnej

- Badamy kilkanaście milionów Polaków rocznie. W pandemii osiągnęliśmy ilość osób zarejestrowanych w naszej bazie powyżej 26 mln. Jeżeli chodzi o badania na koronawirusa, tzw. PCR-y, to robimy ich kilka tysięcy dziennie. W szczycie III fali to było kilkanaście tysięcy badań wykonywanych dziennie w prawie 20 laboratoriach w Polsce, tych PCR-owych. Wszystkich laboratoriów w Polsce mamy ponad 200 - powiedział Interii podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego Swadźba. Przyznał też, że firma kładzie nacisk na rozwój na rynku polskim i na razie nie planuje szerokiej ekspansji zagranicznej.

Prezes Diagnostyki podkreślił, że na skutek pandemii spółka urosła. - Był to jednorazowy wzrost biznesu, kilkudziesięcioprocentowy, związany bezpośrednio z wykonywaniem testów przede wszystkim PCR, bo w tym się specjalizujemy jako laboratoria. Nikt inny nie może ich wykonywać - mówił.

W 2020 roku Diagnostyka osiągnęła przychody powyżej 1 mld złotych. To 30-procentowy wzrost w stosunku do 2019 roku, przyznał Swadźba. - Planujemy na ten rok podobne wyniki, nawet wyższe, natomiast od przyszłego roku miejmy nadzieję, że pandemia ustąpi i te przychody się zmniejszą. Będą wyższe niż w roku 2019, ale mamy nadzieję, że w związku z tym, że nie będzie pandemii, będą niższe niż w latach 2020-21 - powiedział Swadźba.

Spółka nie obraca się jednak wokół osi koronawirusa. Wykonuje bowiem również testy oparte na genomie ludzkim. - Według nas genetyka to przyszłość diagnostyki laboratoryjnej. My wykonujemy tego rodzaju badania zarówno w głównej spółce Diagnostyka, która wykonuje przede wszystkim te prostsze badania, oparte o technikę PCR, ale mamy również udziały w różnego rodzaju startupach, firmach bezpośrednio genetycznych - wskazał Swadźba.  

Jak wyjaśnił, badanie genomu jest bardzo skomplikowane, dlatego firma nie wprowadziła go jeszcze do oferty. Wykonanie takiego badania trwa od jednego do trzech dni, ale jego obróbka bioinformatyczna i diagnostyczna, a następnie interpretacja przez lekarza to długi proces, który na razie pochłania od dwóch do trzech miesięcy. Problemem nie jest tzw. "kuchnia" genetyczna, lecz odpowiednie "obrobienie" badań, żeby były rzetelne i dawały informacje kliniczne użyteczne dla pacjenta, tłumaczył prezes Diagnostyki.

Przyspieszeniu całego procesu może przysłużyć się sztuczna inteligencja. - Uważam, że sztuczna inteligencja w medycynie będzie się sprawdzała w genetyce, bo tam jest tak szalona ilość wiadomości, że one są po prostu nie do przerobienia, używając tylko ludzi, których niestety - wykształconych w tym kierunku - nie mamy aż tak wiele - powiedział Swadźba.

Wyjaśniał też, co można wyczytać z badania genomu. Najczęściej pozwala ono zinterpretować skłonności do nowotworów. Do prawidłowej oceny prawdopodobieństwa wystąpienia raka oraz jego groźnych mutacji potrzebna jest jednak specjalistyczna wiedza onkologiczno-genetyczna. Inne istotne choroby, których prawdopodobieństwo można ocenić dzięki badaniu genomu, to choroby neurologiczne, np. skłonność do Parkinsona czy otępienia. 

- Na razie w naszej ofercie mamy geny trochę bardziej związane z rzeczami, które uważam są ważniejsze, ale nie niosą ze sobą aż tak mocnego znaczenia, czyli kwestie związane z profilaktyką i żywieniem - powiedział prezes Diagnostyki. Jak dodał, te geny mówią nam np. o tym, czy powinniśmy uważać bardziej na cukier, czy może na sól, kawę lub alkohol.

Diagnostyka angażuje się w rządowy program "Profilaktyka 40+". - Jesteśmy obecni, jako pierwsza firma w pełni połączyliśmy się z platformą informatyczną. (...) Uważamy informatyzację, digitalizację procesu jako najważniejsze obecnie priorytety w naszej firmie. Wykonaliśmy badania na koniec sierpnia u ponad 40 tys. Polaków, którzy za darmo mogli wykonać badania profilaktyczne - proste, ale takie, które dają dużą wiedzę dotyczącą najważniejszych zagrożeń z chorób cywilizacyjnych - wskazał Swadźba.

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami

Prezes Diagnostyki odniósł się również do kwestii kadrowych i odpowiedział na pytanie, czy obecnie trudniej o dobrego lekarza, czy o informatyka. - Myślę, że obecnie jest trudno i o jednych i o drugich. (...) Lekarze genetycy do bardzo deficytowa specjalność, jest tylko kilkudziesięciu w Polsce. Lekarze histopatolodzy - mamy kilkudziesięciu lekarzy z dwustu, trzystu, którzy w ogóle w Polsce mają specjalizację. Te zawody są bardzo, bardzo deficytowe. Ale z drugiej strony, jeżeli chodzi o IT, tutaj specjalistów jest dużo więcej, bo to jednak bardziej masowy zawód, ale cały czas jest ich za mało. Teraz właściwie w każdej branży, nie tylko medycznej, oni są niezmiernie poszukiwani - ocenił rozmówca Interii. Jak dodał, w tym obszarze Diagnostyka konkuruje na rynku z firmami stricte informatycznymi.

Pytany o to, jak jego zdaniem będzie wyglądać IV fala koronawirusa, Swadźba wskazał, że do tej pory był optymistą, natomiast obserwując inne kraje np. Izrael i Wielką Brytanię, trzeba przestrzegać przed IV falą. - Na pewno będzie duża i będzie dużo osób zainfekowanych, ale miejmy nadzieję, że śmiertelność będzie dużo mniejsza, system ochrony zdrowia sobie poradzi. Niestety cały czas poziom wyszczepienia polskiego społeczeństwa nie jest aż tak wysoki, jak w Europie Zachodniej i to może powodować, że śmiertelność będzie duża, po kilkaset osób dziennie - ocenił.

Rozmawiał Bartosz Bednarz