Komunikat z posiedzenia RPP

I. Ocena sytuacji gospodarczej

W styczniu i lutym br. ryzyko polityczne nadal kształtowało

nastroje konsumentów i podmiotów gospodarczych w USA i krajach strefy

euro. Pogorszenie nastrojów dotyczyło przede wszystkim konsumentów.

Zarówno w USA, jak i w Europie obniżyły się wskaźniki zaufania

gospodarstw domowych (w USA wskaźnik Uniwersytetu Michigan spadł z 

poziomu 86,7 w grudniu 2002 r. do 82,4 w styczniu 2003 r., a wskaźniki

Komisji Europejskiej dla takich krajów, jak: Francja i Wielka Brytania

spadły odpowiednio: z .17 i -6 w grudniu 2002 r. do .20 i .9 w styczniu

br.).

Nastroje kół biznesu, zarówno w USA, jak i w strefie euro nie

wykazały w styczniu br. poprawy. Jednak, podobnie, jak w IV kwartale

2002 r., nastroje przedsiębiorstw amerykańskich są w br. lepsze aniżeli w 

strefie euro.

Znalazło to swoje potwierdzenie w słabych wynikach sektora

przemysłu przetwórczego w głównych gospodarkach strefy euro

(przykładowo w grudniu 2002 r. produkcja przemysłu przetwórczego

Niemiec obniżyła się o 0,5% w stosunku do grudnia 2001 r., wobec

wzrostu o 2,8% w listopadzie (r/r), także wskaźniki obrazujące napływ

nowych zamówień dla przemysłu nie wykazały w styczniu br. istotnej

poprawy).

Słaby popyt sektora produkcyjnego oddala oczekiwany moment

przełamania . utrzymującej się od II kwartału 2001 r. - ujemnej dynamiki

inwestycji w strefie euro.

W dalszym ciągu czynnikiem o dużym stopniu niepewności jest

kształtowanie się światowych cen ropy naftowej. W styczniu 2003 r.

średnia cena ropy Brent wyniosła 31,3 USD za baryłkę, była więc o blisko

10% wyższa w porównaniu z grudniem ub.r. i o ponad 60% wyższa w 

porównaniu ze styczniem 2002 r.

Na dalszy wzrost cen ropy oddziaływały, podobnie jak w poprzednim

miesiącu, przede wszystkim czynniki polityczne . ewentualna wojna z 

Irakiem oraz trwający trzeci miesiąc strajk w sektorze naftowym w 

Wenezueli. Zagrożenie wojną w Zatoce Perskiej budzi poważne obawy o 

ciągłość dostaw ropy z tego regionu. Jak dotychczas sytuacja polityczna nie

wpływa na zmniejszenie poziomu produkcji. W styczniu 2003 r. dostawy

ropy z Iraku przebiegały bez zakłóceń (wyniosły one 2,5 mln b/d).

Z powodu sytuacji w Wenezueli zapasy ropy w krajach OECD

zmniejszyły się w styczniu br. o 90 mln baryłek i wyniosły 2,5 mld baryłek,

osiągając najniższy od pięciu lat poziom. Zmniejszył się również zapasy

produktów naftowych, zwłaszcza oleju opałowego co związane jest z 

utrzymującymi się mrozami w północno-wschodniej części USA. Niski

poziom zapasów powoduje dodatkową, obok ryzyka politycznego, presję

na wzrost cen ropy.

W styczniu br. nie uległy zmianie dotychczasowe tendencje w 

produkcji przemysłu. Wzrost produkcji przemysłowej ogółem, w 

porównaniu z analogicznym miesiącem poprzedniego roku, obniżył się z 

5,1% w grudniu do 4,2%, a tempo wzrostu przemysłu przetwórczego

obniżyło się z 6,7% w grudniu ub.r. do 4,7% w styczniu br., ale wynikało

to raczej z wpływu czynnika losowego związanego ze zwykłymi w tym

okresie zaburzeniami klimatycznymi, niż ze zmianami głównych

czynników wpływających na poziom produkcji. Sprzedaż działu przemysłu

.wytwarzanie i zaopatrywanie w energię, gaz, wodę., która w kolejnych

miesiącach drugiego półrocza 2002 r. nie przekraczała poziomu sprzed

roku, w styczniu br. była o 2,6% większa niż w analogicznym miesiącu

ub.r.

Spośród 29 działów przemysłu wzrost produkcji zanotowano w 18,

spadek w 11. Podobnie jak w poprzednich miesiącach najwyższe wzrosty

produkcji notuje się w przemysłach o wysokim i rosnącym udziale

sprzedaży na eksport.

Styczniowe mrozy przyczyniły się do dalszego obniżenia poziomu

produkcji budownictwa. Spadek produkcji w porównaniu z analogicznym

miesiącem poprzedniego roku ponownie przekroczył 10%.

W grudniu 2002 r. ponownie obniżył się deficyt na rachunku

obrotów bieżących - o 50 mln EUR w porównaniu z grudniem 2001 r. Był

to wynik zwiększenia się dodatniego salda niesklasyfikowanych obrotów

bieżących, zmniejszenie deficytu obrotów towarowych oraz wzrost

nadwyżki transferów bieżących; powiększyło się natomiast ujemne saldo

dochodów i usług.

Deficyt obrotów towarowych zmniejszył się w grudniu 2002 r. w 

porównaniu do grudnia 2001 r. o 76 mln EUR, co wynikało z szybszego

wzrostu eksportu (o 14,3% w porównaniu z grudniem 2001 r.) niż importu

(o 8,6%). W całym 2002 r. wartość wpływów z eksportu wyrażona w euro

była o 2,9% wyższa w porównaniu z 2001 r., natomiast wartość wypłat za

import była o 2,4% niższa niż przed rokiem.

Zarówno dynamika eksportu, jak i importu wyraźnie przyśpieszyła

w IV kwartale ub.r. W tym okresie (w porównaniu do analogicznego

okresu roku 2001) eksport zwiększył się o 7,4%, a import o 2,7%.

Podobnie, jak dane statystyki płatniczej, również dane statystyki

rzeczowej wskazują na przyspieszenie obrotów w końcu 2002 r. Wstępne

dane po 11 miesiącach wskazują, że w porównaniu do analogicznego

okresu 2001 r., eksport w 2002 r. zwiększył się o 6,8%, a import o 3,7%.

Od początku 2002 r. najwyższy wzrost sprzedaży za granicę

charakteryzuje maszyny i sprzęt transportowy. Podobna tendencja

utrzymywała się również w IV kwartale ub.r. Wysoka dynamika eksportu

w tej grupie była w tym czasie przede wszystkim wynikiem zwiększenia

sprzedaży części samochodowych, statków (głównie w ramach usług

remontowych) oraz samochodów osobowych (gdzie powstrzymana została

tendencja spadku wartości eksportu obserwowana przez blisko 1,5 roku).

Ożywienie eksportu w IV kwartale ub.r. było wynikiem dalszego

wzrostu sprzedaży do krajów rozwiniętych, w tym zwłaszcza do krajów

Unii Europejskiej . Włoch i Wlk.Brytanii. Utrzymała się również wysoka

dynamika eksportu do Francji. Natomiast ponownie obniżył się eksport do

Niemiec. Podobnie, jak w III kwartale 2002 r., zaobserwowano znaczne

wyhamowanie wzrostu eksportu do krajów WNP.

Z badań GUS . przeprowadzonych pod koniec stycznia br. na

próbie ok. 6 tys. przedsiębiorstw - wynika, że stan koniunktury nie jest

uznawany za dobry, o czym świadczą ujemne wartości wskaźników

dotyczących różnych aspektów sytuacji gospodarczej (m. in. popytu

krajowego i zagranicznego, portfela zamówień, ilości sprzedanych

towarów, poziomu produkcji, zdolności przedsiębiorstw do regulowania

zobowiązań finansowych, opóźnienia płatności).

Na podkreślenie zasługuje jednak fakt, że coraz mniejsza jest

przewaga ocen negatywnych nad pozytywnymi - zwłaszcza w sekcji

przetwórstwo przemysłowe. Jest to wyraźnie widoczne w porównaniu z 

analogicznym miesiącem ubiegłego roku, a w niektórych przypadkach

również w porównaniu ze styczniem 2001 r. (np. ocena sytuacji finansowej

w przetwórstwie przemysłowym i w handlu oraz ocena popytu w 

przetwórstwie i ilości sprzedanych towarów w handlu).

W przewidywaniach na najbliższe trzy miesiące ujemne wskaźniki

utrzymują się głównie w budownictwie i handlu, choć są one mniej

negatywne niż w tym samym miesiącu rok wcześniej.

Optymistyczne przewidywania na temat przyszłości dominują

natomiast w wypowiedziach przedsiębiorców w sekcji przetwórstwo

przemysłowe (wskaźniki przybierają dodatnie wartości). Szczególnie

korzystne są prognozy kształtowania się popytu na wyroby tej sekcji . w 

styczniu br. wskaźnik osiągnął jeden z wyższych poziomów notowanych

od dwóch lat. Według opinii przedsiębiorstw przemysłowych poprawi się

też popyt zagraniczny. Należy jednak zauważyć, że przewidywania

dotyczące popytu zagranicznego podlegają z miesiąca na miesiąc silnym

wahaniom, co jest zrozumiałe w świetle politycznej sytuacji na świecie.

We wszystkich sekcjach przedsiębiorcy są zgodni w opinii o 

utrzymywaniu się w najbliższym czasie spadkowej tendencji cen i 

zatrudnienia.