Nowe monety NBP: 200. rocznica utworzenia Uniwersytetu Warszawskiego

Uniwersytet Warszawski obchodzi w 2016 r. jubileusz 200-lecia. Utworzony 19 listopada 1816 r. aktem erekcyjnym cara Rosji i króla Polski, Aleksandra I, rozpoczął swoją działalność w 1818 r., pod nazwą Królewski Warszawski Uniwersytet. Kierowała nim Rada Ogólna, na której czele stał Stanisław Staszic.

Godłem uczelni był orzeł biały w koronie, z rozwiniętymi skrzydłami, trzymający w szponach gałązkę wawrzynu i palmy, otoczony pięcioma gwiazdami, których liczba odpowiadała liczbie utworzonych wydziałów: Prawa, Lekarskiego, Filozoficznego, Teologicznego oraz Nauk i Sztuk Pięknych. Po upadku powstania listopadowego uczelnię zamknięto, a cenne zbiory wywieziono do Petersburga.

Dzięki staraniom Aleksandra Wielkopolskiego w 1862 r. uniwersytet reaktywowano pod nazwą Szkoły Głównej, która funkcjonowała jedynie do 1869 r. W jej miejsce powstał Uniwersytet Cesarski, z wykładowym językiem rosyjskim, od 1905 r. powszechnie bojkotowany przez Polaków. W 1915 r. reaktywowano polskojęzyczny Uniwersytet Warszawski, a studia po raz pierwszy mogły podjąć kobiety. W międzywojniu UW stał się największą polską uczelnią z ponad 250 nauczycielami akademickimi i 10 000 studentów. Wkrótce po zajęciu stolicy przez Niemców w 1939 r. uczelnia została zamknięta. W czasie okupacji działał uniwersytet podziemny, w którego zajęciach w 1944 r. brało udział niemal 300 pracowników i ponad 3000 studentów. Podczas powstania warszawskiego teren Uniwersytetu był miejscem walk powstańców ze zgrupowania "Krybar"; po upadku powstania, w którym poległo wielu pracowników i studentów UW, budynki, wyposażenie i zbiory zostały w większości zniszczone.

Uniwersytet wznowił działalność w 1945 r. Ważnym wydarzeniem w jego powojennej historii, znanym szerzej jako Marzec 1968, były strajki i manifestacje studentów nastawionych krytycznie do ustroju, które zostały stłumione przez milicję. W rezultacie uczelnia straciła wielu cennych pracowników i studentów zmuszonych przez władze PRL do emigracji. UW i jego absolwenci w istotny sposób przyczynili się do odzyskania przez Polskę wolności i niepodległości po 1989 r.

Na Uniwersytecie studiowało 5 późniejszych noblistów. Obecnie na uczelni kształci się ponad 48 000 studentów i doktorantów oraz pracuje 3500 pracowników naukowych, którzy realizują największą liczbę grantów badawczych w Polsce. Uczelnia prowadzi badania we wszystkich dyscyplinach nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych.

Prof. dr hab. Aleksander Bursche

Pobierz: darmowy program do rozliczeń PIT 2015

Na rewersie monety złotej centralne miejsce zajmuje godło Uniwersytetu Warszawskiego nad fragmentem ozdobnej bramy głównej uczelni przy Krakowskim Przedmieściu, po lewej stronie umieszczony jest element budynku wydziałów Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej przy ul. Dobrej. Na awersie znajduje się górna część otwartej bramy głównej uczelni, z umieszczonymi w jej niszach figurami Uranii i Ateny. Rewers monety srebrnej przedstawia wejście do hallu katalogowego Biblioteki Uniwersyteckiej przy ul. Dobrej. Po prawej stronie znajduje się otwarta księga wieńcząca wejście do gmachu z łacińską sentencją HINC OMNIA, po lewej - godło Uniwersytetu.

Na awersie widnieje logotyp obchodów dwusetlecia Uniwersytetu wraz z przewodnim hasłem jubileuszu: "Dwa stulecia / Dobry początek".