"Europejska emerytura". Co mogą zyskać Polacy i kiedy rusza OIPE?

Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny (OIPE - ang. Pan-European Personal Pension Product PEPP) to nowy sposób gromadzenia oszczędności dla mieszkańców Unii Europejskiej. Jest to projekt paneuropejski, jednak jego regulacje określane będą na poziomie krajowym przez każde z państw członkowskich. 

Celem OIPE jest zapewnienie oszczędności na starość, które będzie działać niezależnie od emerytury państwowej oraz innych państwowych filarów. OIPE jest dobrowolne i daje ono możliwość inwestowania transgranicznego. Tzw. europejska emerytura może być oferowana przez wiele instytucji, takich jak banki, towarzystwa emerytalne, zakłady ubezpieczeń, instytucje pracowniczych programów emerytalnych, spółki inwestycyjne, czy niektóre firmy inwestycyjne.

Kancelaria premiera wydała komunikat, w którym wskazano, że tzw. europejską emeryturę można uznać za Indywidualne Konto Emerytalne, które funkcjonuje w III filarze emerytalnym w Polsce. Jednym z podobieństwem OIPE do IKE jest np. zwolnienie z podatku Belki. Co więcej, OIPE ma bazować na przepisach, które odnoszą się do funkcjonowania IKE.

Uchwalenie przepisów o OIPE wynika z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 z dnia 20 czerwca 2019 roku. 7 lipca Sejm przyjął ustawę o OIPE, natomiast 11 lipca projekt ustawy o Ogólnoeuropejskim Indywidualnym Produkcie Emerytalnym trafił do Senatu, który ma 30 dni na przyjęcie projektu.

Zgodnie z projektem ustawy roczny limit wpłat na OIPE ma stanowić kwotę odpowiadającą 3-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. Przykładowo, w 2023 roku wysokość wpłaty wyniosłaby 20 805 zł. Co więcej, świadczenia z OIPE mają być zwolnione z 10-proc. zryczałtowanego podatku dochodowego.

W projekcie ustawy ustalono również limit kosztów i opłat związanych z prowadzeniem Ogólnoeuropejskiego Indywidualnego Produktu Emerytalnego, który ma wynosić 1 proc. zgromadzonego kapitału. Jeżeli osoba oszczędzająca zmieni miejsce zamieszkania w Unii Europejskiej, będzie ona mogła dalej dokonywać wpłat na OIPE. Zgromadzone środki na subkoncie OIPE mają być dziedziczone, a oszczędzający może wówczas wskazać spadkobierców.

Nadzór nad OIPE w Polsce oraz wszelkimi sprawami związanymi z tzw. europejską emeryturą ma sprawować Komisja Nadzoru Finansowego (KNF)

Zgodnie z projektem ustawy prawo do wpłat na konto przysługuje osobie fizycznej, która ukończyła 15. rok życia. Subkonto ma być natomiast dostępne dla każdego po ukończeniu 18. roku życia dla wszystkich osób fizycznych mieszkających na terenie UE.

Oszczędzający przed ukończeniem 18. roku życia ma prawo do dokonywania wpłat na subkonto OIPE tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskuje dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę i tylko do wysokości uzyskanych dochodów z tego tytułu, nie więcej jednak niż do wysokości limitu wpłat.

Subkonta tworzone będą indywidualnie i na ten moment nie przewiduje się subkont dla małżonków. Co więcej, osoba fizyczna, która nabyła uprawnienia emerytalne i ukończyła 55. rok życia, nie może zawrzeć umowy o prowadzenie OIPE.

Oszczędności zgromadzone w OIPE można wypłacić jednorazowo lub w ratach. Wypłata następuje na wniosek uprawnionej osoby po osiągnięciu przez nią 60. roku życia lub po nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia. Aby dokonać wypłaty z subkonta, konieczne jest również spełnienie poniższych warunków:

• dokonywanie wpłat na subkonto OIPE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych lub
• dokonana ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty.

Jeżeli na subkoncie OIPE znajdują się środki finansowe w walutach obcych, wówczas mają one zostać przeliczone na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zaistnienia zdarzenia. Czas oczekiwania na wypłatę środków z subkonta nie może przekraczać 14 dni od dnia złożenia wniosku.

WG