Przed sporządzeniem opinii dotyczącej propozycji zmian w projekcie ustawy o OFE zarząd GPW konsultował swoje stanowisko z przedstawicielami środowiska rynku kapitałowego, w tym m.in. z PTE, TFI, domami maklerskimi i Stowarzyszeniem Emitentów Giełdowych. Swoje opinie w tej sprawie przedstawiły giełdzie też m.in.: Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych, Związek Maklerów i Doradców oraz Izba Domów Maklerskich.
W opinii GPW, celem reformy OFE powinno być stworzenie efektywnego systemu zabezpieczenia emerytalnego z zachowaniem długoterminowego bezpieczeństwa finansów publicznych państwa i stymulującego rozwój gospodarczy w oparciu o mechanizmy rynkowe. Jednym z podstawowych stymulatorów powinien być efektywny rynek kapitałowy zapewniający dywersyfikację źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw i szeroko pojętej infrastruktury społeczno-gospodarczej.
GPW przekazała projektodawcom zmiany ustawy szereg propozycji i uwag. GPW proponuje:
1. rozszerzenie kategorii lokat w ramach limitu 75 proc. o lokaty w listy zastawne emitowane przez krajowe instytucje finansowe w Polsce, będące przedmiotem oferty publicznej lub notowane na krajowym rynku regulowanym;
2. ewentualne włączenie do powyższego limitu również obligacji korporacyjnych będących przedmiotem oferty publicznej w Polsce lub notowanych na krajowym rynku regulowanym lub w krajowym alternatywnym systemie obrotu.
3. precyzyjne określenie w treści ustawy zasad pożyczania papierów wartościowych przez OFE;
4. wprowadzenie w treści ustawy przepisów umożliwiających zabezpieczanie ryzyka inwestycyjnego z wykorzystaniem instrumentów pochodnych rozliczanych przez centralną izbę rozliczeniową. Pozwoli to na szybsze udostępnienie narzędzi kontroli ryzyka funduszom emerytalnym i zwiększy stabilność stanowionego prawa. W opinii GPW OFE powinny mieć możliwość zabezpieczania się przed wszystkimi podstawowymi typami ryzyk, w tym przed ryzykiem zmian kursów walut w których denominowane będą aktywa funduszu;
5. wprowadzenie przepisów jednoznacznie wskazujących na możliwość inwestowania w ETFy notowane na rynku regulowanym oraz certyfikaty strukturyzowane notowane na rynku regulowanym;
6. Zgodnie z projektem ustawy, OFE mogą nabywać obligacje korporacyjne, ale wyłącznie takie, które są zabezpieczone, zostały wyemitowane przez spółkę publiczną lub były przedmiotem oferty publicznej. GPW proponuje zastąpienie tych warunków następującym: przedmiotem lokat OFE mogą być obligacje korporacyjne będące przedmiotem oferty publicznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub notowane na krajowym rynku regulowanym lub w krajowym alternatywnym systemie obrotu albo w odniesieniu do których emitent złożył oświadczenie, że zostaną one objęte wnioskiem o ich dopuszczenie do obrotu na krajowym rynku regulowanym lub wprowadzenie do krajowego alternatywnego systemu obrotu;
7. Projekt ustawy stwarza niejasności dotyczące możliwości inwestowania w akcje notowane w alternatywnych systemach notowań np. na rynku NewConnect. Obowiązująca ustawa umożliwia takie inwestycje, natomiast zgodnie z projektem ustawy OFE będą mogły nabywać akcje wyłącznie spółek z rynku regulowanego lub będące przedmiotem oferty publicznej. GPW proponuje usunięcie tej niejasności poprzez np. wprowadzenie zapisu określającego, że przedmiotem lokat mogą być zdematerializowane akcje spółek niebędące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym, a także zdematerializowane, lecz nienotowane na rynku regulowanym, prawa poboru, prawa do akcji oraz obligacje zamienne na akcje tych spółek;
8. Według propozycji ustawy przy ustalaniu wartości aktywów netto funduszu do wyliczenia wartości opłaty za zarządzanie nie będą uwzględnione aktywa ulokowane w jednostkach uczestnictwa FIO, SFIO, oraz krajowych i zagranicznych certyfikatach FIZ. Giełda proponuje nie wyłączać z podstawy obliczania opłaty za zarządzanie żadnych jednostek uczestnictwa ani certyfikatów;
9. zwiększenie limitów łącznej wartości aktywów funduszu we wszystkich papierach wartościowych jednego emitenta albo dwóch lub większej liczby emitentów będących podmiotami związanymi z 5 proc. do 10 proc. wartości tych aktywów.
10. GPW proponuje wprowadzenie przepisów ustawowych dających kompetencje organowi nadzoru do wydawania - na wniosek podmiotu zarządzającego funduszem - zgody na inwestycje w kategorie lokat inne niż przewidziane w ustawie.
11. Z projektu ustawy wynika, że od 1 lipca 2014 roku zniesiony zostanie obecnie obowiązującego benchmarku, opierającego się na średniej ważonej stopie zwrotu (benchmark wewnętrzny). Projekt zakłada utworzenie nowego benchmarku - rynkowego, obowiązującego od 1 lipca 2014 roku do 30 czerwca 2016 roku. Benchmark ma mieć znaczenie wyłącznie informacyjne i ma nie być powiązany z mechanizmem dopłat. Po 30 czerwca 2016 r. benchmark ma być zniesiony.
GPW proponuje utrzymanie benchmarku także po 30 czerwca 2016 roku, ewentualną zmianę konstrukcji benchmarku poprzez zmniejszenie udziału indeksu WIG do 70-80 proc., wprowadzenie systemu motywującego do osiągania lepszych stóp zwrotu - wyniki lepsze od benchmarku, mierzone w okresach 3-letnich, powinny być premiowane dodatkowym wynagrodzeniem dla zarządzającego tymi aktywami PTE;
12. rozważenie możliwości powierzania przez PTE zarządzania portfelem inwestycyjnym OFE (lub jego częścią) firmie inwestycyjnej.
13. rozważanie odstąpienia od zakazu reklamy OFE, a przynajmniej wskazanie w ustawie rozumienia tego pojęcia i wprowadzenie wyłączeń spod tego przepisu obowiązków informacyjnych oraz informacji powiązanych, w szczególności dotyczących oferty oraz wyników inwestycyjnych OFE;
14. wprowadzenie 6-miesięcznego vacatio legis, ze względu na konieczność wydania niezbędnych rozporządzeń i potrzebę kompleksowych zmian modelu działalności OFE.
15. wprowadzenie dobrowolności przystąpienia do mechanizmu tzw. suwaka (z pozostaniem w OFE) w pierwszych 5 latach z 10-letniego okresu przed emeryturą. Po osiągnięciu wieku o 5 lat niższego od wieku emerytalnego mechanizm suwaka byłby obowiązkowy.
Okres 5 lat wydaje się wystarczający, aby uniknąć ryzyka "złej daty", gdyż współczesne cykle koniunkturalne trwają ok. 5 lat.
16. W zakresie PPE GPW proponuje:
- rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do uczestnictwa w PPE poprzez zmianę definicji pracownika. Celowym jest umożliwienie udziału w PPE także osobom zatrudnionym na podstawie umowy agencyjnej lub umowie zlecenia;
- skreślenie przepisu ustawy o PPE dotyczącego limitu składki dodatkowej lub istotne podwyższenie tego limitu;
- ustalenie, iż reprezentację pracowników tworzą reprezentatywne organizacje związkowe w rozumieniu art. 24/125a Kodeksu pracy. W sytuacji tworzenia pracowniczych programów emerytalnych w dużej grupie kapitałowej, podejmowanie próby przez pracodawcę ustalenia warunków programu w drodze negocjacji z kilkunastoma czy kilkudziesięcioma organizacjami związkowymi nieuchronnie znacząco wydłuża procedurę utworzenia pracowniczych programów emerytalnych;
- wprowadzenie w ramach PFE subfunduszy o różnym stopniu ryzyka inwestycyjnego;
- wprowadzenie dodatkowych zachęt podatkowych dla pracodawców tworzących PPE;
- kontynuację opłacania składki dodatkowej (możliwość jej wpłacania po ustaniu zatrudnienia u pracodawcy).
17. W zakresie IKE i IKZE giełda proponuje docelowo połączenie IKE oraz IKZE w jeden produkt, poprzez wprowadzenie jednolitych zachęt podatkowych, w tym zwolnienia z podatku środków wypłacanych po osiągnięciu wieku emerytalnego przez beneficjenta;
18. GPW popiera przedstawioną w projekcie ustawy koncepcję objęcia IKZE jednolitą wysokością wpłat w ujęciu rocznym oraz zryczałtowanym podatkiem dochodowym wypłaty "na wyjściu" w wysokości 10 proc. W sytuacji poprawy sytuacji SFP w najbliższych latach należy jednak dążyć do zniesienia tego podatku.
