W Polsce od lat trwa debata o tym, jak poprawić warunki służby funkcjonariuszy - zwłaszcza w kontekście rosnącej liczby wakatów w dużych miastach. Jednym z kluczowych obszarów, które wskazują sami mundurowi, są trudności mieszkaniowe. W odpowiedzi na te potrzeby, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało projekt ustawy wprowadzającej nowy system świadczeń mieszkaniowych. W środę (10.09) propozycja została pozytywnie zaopiniowana przez sejmową Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych.
Komisyjne "tak" dla projektu, pieniądze coraz bliżej mundurowych kieszeni
Projekt ustawy, który trafił pod obrady komisji, został jednogłośnie zarekomendowany do dalszego procedowania. Za jego przyjęciem zagłosowało 18 posłów, nikt nie był przeciw, a jedna osoba wstrzymała się od głosu. Zanim do tego doszło, do dokumentu wprowadzono szereg poprawek - głównie o charakterze legislacyjnym i porządkującym.
Jedna ze zmian miała jednak charakter merytoryczny. Chodzi o termin wejścia ustawy w życie. W pierwotnej wersji projekt zakładał, że nowe przepisy zaczną obowiązywać 30 dni po ogłoszeniu, z mocą od 1 lipca 2025 r. Ostatecznie komisja przyjęła poprawkę, zgodnie z którą ustawa zacznie obowiązywać dzień po ogłoszeniu. Wiceszef MSWiA Wiesław Szczepański argumentował, że przyspieszenie terminu pozwoli szybciej uruchomić proces wyliczania świadczeń i rozpocząć ich wypłatę już w listopadzie.
Dodatek mieszkaniowy zamiast przydziału lokalu
Projekt zakłada gruntowną przebudowę obecnego, często krytykowanego systemu wsparcia mieszkaniowego dla mundurowych. Dotychczas funkcjonariusze mogli liczyć na lokal, równoważnik za jego brak, pomoc finansową na zakup mieszkania lub środki na remont. Te formy mają zostać zastąpione jednym, bardziej elastycznym rozwiązaniem.
Zgodnie z propozycją, funkcjonariuszom przysługiwać będzie prawo do zakwaterowania w miejscowości, w której pełnią służbę, albo - na ich wniosek - w innej lokalizacji. Co istotne, to funkcjonariusz zdecyduje, jaką formę zakwaterowania wybiera:
- kwaterę tymczasową,
- miejsce w internacie,
- świadczenie mieszkaniowe - czyli comiesięczny, nieopodatkowany dodatek.
"Mechanizm świadczenia mieszkaniowego, które przedstawiamy, jest oparty o koszty wynajmu mieszkań w danej miejscowości. Dla każdego powiatu określamy odrębny wskaźnik, który pomnożony przez kwotę bazową będzie określał wysokość świadczenia mieszkaniowego" - wyjaśnił wiceminister Czesław Mroczek.
Kwota bazowa wynosi 300 zł, a wskaźnik - w zależności od lokalizacji - będzie wynosił od 3 do 6. To oznacza, że świadczenie będzie się wahać od 900 do 1800 zł miesięcznie.
Kto skorzysta z nowych przepisów? Zgodnie z założeniami projektu, nowe rozwiązania obejmą funkcjonariuszy:
- Policji,
- Straży Granicznej,
- Służby Ochrony Państwa,
- Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
- Agencji Wywiadu,
- Służby Wywiadu Wojskowego,
- Służby Kontrwywiadu Wojskowego.
Uprawnienia przysługiwać będą osobom mianowanym - zarówno na służbę przygotowawczą, jak i na stałe - od dnia mianowania na pierwsze stanowisko do dnia zwolnienia ze służby. Polska Agencja Prasowa zaznacza, że z wymienionych powyżej form zakwaterowania nie będą mogli skorzystać funkcjonariusze, jeśli oni sami lub ich małżonkowie są już właścicielami lub współwłaścicielami mieszkania.
Dojazdy też w cenie - nowe dodatki transportowe
Projekt ustawy to nie tylko nowe podejście do kwestii zakwaterowania. W dokumencie zapisano także nowe formy rekompensaty za dojazdy do służby. Funkcjonariuszom, którzy mieszkają poza miejscowością pełnienia służby, będą wypłacane comiesięczne dodatki:
- do 30 km - 140 zł,
- od 30 do 50 km - 180 zł,
- powyżej 50 km - 220 zł.
Odległość będzie liczona najkrótszą drogą publiczną pomiędzy granicami administracyjnymi miejsca zamieszkania i służby. To rozwiązanie ma zredukować obciążenia finansowe związane z codziennym dojazdem, który dla wielu funkcjonariuszy stanowi znaczące obciążenie.
Porozumienie, które może rozwiązać realny problem
Nowe przepisy są efektem porozumienia zawartego 6 marca 2025 r. między resortem spraw wewnętrznych a stroną związkową. Ministerstwo nie ukrywa, że liczy na wymierne efekty - przede wszystkim zmniejszenie liczby wakatów w największych ośrodkach miejskich.
"Obecny system wsparcia funkcjonariuszy w zaspokojeniu ich potrzeb mieszkaniowych jest niewydolny" - mówił wiceszef MSWiA Czesław Mroczek podczas pierwszego czytania projektu w Sejmie.
Jeśli ustawa zostanie przyjęta zgodnie z planem, pierwsze świadczenia mogą trafić do funkcjonariuszy już w listopadzie tego roku.
Agata Siwek
