Jakie lata wliczają się do emerytury? Wbrew pozorom nie tylko te spędzone w pracy
Polski system emerytalny opiera się na określonych zasadach, które uwzględniają zarówno wiek emerytalny, jak i staż pracy. Nie każdy jednak wie, jak dokładnie obliczane są świadczenia i jakie okresy mają na nie wpływ. Wyjaśniamy, z których lat ZUS nalicza emeryturę i co decyduje o jej wysokości.
W Polsce prawo do emerytury uzyskują osoby, które osiągnęły wiek emerytalny. Dla kobiet jest to 60 lat, a dla mężczyzn 65. Do otrzymania świadczenia konieczny jest również odpowiedni staż pracy. Nie ze wszystkich przepracowanych lat ZUS nam go naliczy, ale za to weźmie pod uwagę pewne okresy, w których nie pracowaliśmy.
Wysokość emerytury w Polsce opiera się głównie na zgromadzonym kapitale na koncie emerytalnym, który obejmuje:
- składki odprowadzane przez cały okres aktywności zawodowej,
- kapitał początkowy (dla osób pracujących przed 1999 rokiem),
- środki zapisane na subkoncie w ZUS i w OFE (jeśli dotyczy).
Dodatkowo wysokość świadczenia zależy od tzw. tablic średniego dalszego trwania życia publikowanych corocznie przez GUS. Krótszy przewidywany czas życia oznacza wyższą emeryturę, ponieważ zgromadzony kapitał dzielony jest na mniejszą liczbę miesięcy.
Staż pracy to suma okresów składkowych i nieskładkowych. Przy naliczaniu emerytury ZUS bierze pod uwagę lata składkowe, choć wchodzą tu również niektóre okresy nieskładkowe. Obejmują one między innymi:
- okres składkowy w ramach pracy na podstawie umowy o pracę;
- okres czynnej i zawodowej służby wojskowej;
- okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie małżonka,
- czas pracy za granicą;
- okres, za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, jeżeli pracownik podjął pracę;
- okres, o który skrócono czas wypowiedzenia w razie zwolnienia pracownika z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, za które pracownik otrzymał odszkodowanie,
- okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych i czas stypendium otrzymywanego w trakcie szkolenia,
- czas nauki w szkole oraz studiów wyższych (wówczas można wliczyć maksymalnie 8 lat do stażu pracy);
- okresy sprawowania mandatu posła lub senatora w państwie polskim,
ZUS naliczy również emeryturę od lat pędzonych na urlopie wychowawczym, macierzyńskim czy wypoczynkowym, a także okres pobierania świadczenia chorobowego, powypadkowego oraz rehabilitacyjnego.
Nie wszystkie formy zatrudnienia wliczają się do stażu potrzebnego do uzyskania emerytury. Przykładem są umowy zlecenie i inne umowy cywilnoprawne, które w większości przypadków nie są objęte składkami emerytalnymi. Podobnie jest z urlopami bezpłatnymi czy okresem prowadzenia działalności gospodarczej, jeśli składki na ubezpieczenie emerytalne nie były w tym czasie odprowadzane. Te lata również nie wliczą się do emerytury.
Źródło: zus.pl
