Przepływ kapitału w funduszach emerytalnych

W związku z tym, że ostatnia w miesiącu wypłata z ZUS nie została do

31 lipca uwzględniona w aktywach netto (o tę kwotę zostały powiększone zobowiązania) szacujemy,

że w ostatnim miesiącu wartość aktywów zarządzanych przez OFE po raz pierwszy przekroczyła 40

mld PLN. Najszybciej rosły aktywa netto funduszy, które jednocześnie osiągnęły najwyższą

miesięczna stopę zwrotu (Kredyt Bank, Polsat, Pocztylion).

Do 50,9% wzrósł udział w rynku, mierzonym wartością aktywów netto, dwóch największych funduszy

Commercial Union i NN-P. W przypadku czterech największych ten sam wskaźnik rośnie do 73,4%.

W lipcu ZUS przekazał do otwartych funduszy emerytalnych środki w kwocie 1,34 mld PLN. Była to

najwyższa przekazana kwota w historii zreformowanego systemu emerytalnego. Poprzedni, równie wysoki wpływ (1,3 mld PLN) miał miejsce w kwietniu tego roku.

Łącznie w ciągu pierwszych siedmiu miesięcy ZUS wysłał do OFE ponad 6 mld PLN, o +4,3% więcej

niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Z kwoty przekazanej funduszom w lipcu około 96 mln

PLN trafiło do PTE w postaci opłaty dystrybucyjnej oraz opłaty za zarządzanie. Pozostała kwota

wpłynęła na konta Klientów i na rachunek nabyć.

Według naszych szacunków, w lipcu zarządzający wypracowali zyski w kwocie 870 mln PLN. To drugi

pod względem wartości wynik w tym roku ? nieco lepszy zwrot udało się wypracować w maju (883

mln PLN). Liczona na bazie wypracowanego w procesie zarządzania zysku, stopa zwrotu z aktywów

netto (relacja do średniego stanu aktywów netto) wyniosła w lipcu +2,2%. W ostatnim miesiącu

decydujący wpływ na wysokość zysków miała dobra koniunktura na polskim rynku akcji. Główne

indeksy mierzące zachowanie się rynku wzrosły w skali miesiąca 10,8% (WIG20) i 12,6% (WIG), a indeks najmiejszych zyskał aż 28 proc.

Całkowicie odmiennie wyglądała sytuacja na rynku dłużnych papierów skarbowych. Tu dodatni zwrot wystąpił w przypadku najkrótszych papierów, a zyski kończyły się na segmencie 2-latek. Nasz indeks opisujący stopy zwrotu z tego rodzaju instrumentów IROSERS2 zyskał w skali miesiąca +0,15%, a benchmarki dotyczące segmentów 5 i 10 latek traciły odpowiednio ?0,99% i ?3,25%. Ważony kapitalizacją indeks rynku obligacji skarbowych IROS spadł o ? 0,69%. Opisane różnice w zachowaniu papierów skarbowych o różnych terminach do wykupu bardzo dobrze widać na rysunku obok, gdzie pokazujemy miesięczną zmianę rentowności poszczególnych serii obligacji. Rozbieżności w zyskach osiąganych z poszczególnych grup instrumentów, wsparte opisanym nieco dalej zachowaniem zarządzających, przyniosło w ostatnim miesiącu zmianę alokacji aktywów w poszczególne grupy papierów. Do 26,6% wzrósł udział w aktywach akcji spółek, a o 70 punktów bazowych wzrósł udział najbardziej płynnych składników (depozyty, środki pieniężne, należności). Odbyło się to kosztem papierów skarbowych oraz pozostałych grup instrumentów.

W lipcu, na zmniejszenie zaangażowania w akcje zdecydowali się zarządzających z dwóch OFE:

DOM i Zurich (odpowiednio o 56 i 45 punktów bazowych). W pozostałych przypadkach zarządzający

postanowili doważyć akcje, a największą zmianę (wzrost z 17,2% do 23,5%) mogliśmy zaobserwować

w przypadku OFE Allianz. Najsłabsza wiara w długoterminowy wzrost cen papierów udziałowych

cechuje zarządzających z OFE Pekao - lipcowy udział akcji w aktywach tego funduszu był na

najniższym poziomie na rynku(19,3%).

Według naszych szacunków, wartość akcji znajdująca się w portfelach otwartych funduszy

emerytalnych wzrosła do poziomu 10,7 mld PLN, przekraczając tym samym kolejną ?magiczną?

granicę. Tym samym do 8,75% wzrósł udział OFE w kapitalizacji polskiej giełdy, a udział tych

podmiotów we free float polskiego rynku szacujemy na 25%.

Faktem jest, iż opisany wcześniej wzrost wartości akcji w portfelach funduszy w znacznej części był

pochodną zwyżek cen akcji. Według naszych szacunków saldo inwestycji w papiery udziałowe

wyniosło w lipcu 45 mln PLN. To najniższe dodatnie saldo jakie odnotowaliśmy na przestrzeni

ostatnich czterech lat (w tym okresie trzykrotnie wystąpiła również przewaga podaży ze strony

zarządzających OFE). Na lipcowe saldo złożyło się 8 decyzji o dokupieniu akcji i tyleż samo o ich

wyprzedaży.

Należy przy tym pamiętać, że rzeczywista aktywność zarządzających portfelami OFE mogła być znacznie wyższa, bowiem praktycznie cały wzrost rynku został zrealizowany w pierwszej połowie miesiąca. Zarządzający mogli więc ?mieć znaczący wkład? we wzrosty w pierwszych dwóch tygodniach lipca, redukując swoje zaangażowanie w jego drugiej części. Pewnym potwierdzeniem takiej tezy może być brak nowych maksimów na wykresach wartości jednostki rozrachunkowej w okresie, gdy takowe maksima ustanawiały indeksy w końcu miesiąca. Polecamy porównanie wykresu jednostki funduszy Credit Suisse Life & Pensions czy OFE Polsat z funduszami ING NNP, czy PZU Złota Jesień. Drugi argument, który może przemawiać za taką operacja to skokowy wzrost obrotów (+63% w skali miesiąca, uwzględniając transakcje pakietowe). Trudno bowiem intuicyjnie (albo zdroworozsądkowo) zaakceptować teorię, że największy ?zbiorowy? inwestor na polskim rynku istotnie zmniejszył swoją aktywność, podczas gdy pozostałe grupy inwestorów aktywizowały obrót

Znacznie lepiej wyglądały nowe inwestycje OFE na rynku papierów skarbowych. Według naszych

szacunków zarządzający , pomimo spadku udziału grupy w aktywach, dokupili w lipcu obligacje i

bony skarbowe za kwotę 890 mln PLN, co stanowiło 3,3% wartości papierów skarbowych

ulokowanych w portfelach OFE według stanu na 30 czerwca. Widać więc wyraźnie, że wydatki

zarządzających na zakup papierów skarbowych stabilizują się w ostatnich miesiącach na poziomie

700-900 mln PLN.

Lipiec przyniósł wzrost udziału jak i wartości najbardziej płynnej części aktywów (depozyty, środki

pieniężne i należności). Ich wartość szacujemy na koniec lipca na 1,37 mld PLN, czyli 3,4% aktywów.

Tomasz Publicewicz tp@analizy.pl

Marta Tomczyk mt@analizy.pl

Załączniki