Staż pracy do emerytury. Co liczy się do lat pracy?

Staż pracy jest kluczowy przy wyliczaniu emerytury. Staż obejmuje wszystkie okresy składkowe. Jednak okres zatrudnienia nie zawsze wlicza się do stażu pracy, a jednocześnie do emerytury wliczają się te lata, w których nie pracowaliśmy, ale uczyliśmy się. Wszystkie te zależności opisuje Kodeks pracy. Jak więc obliczyć staż pracy do emerytury?

  • Sam staż pracy nie wpływa na wysokość świadczenia emerytalnego, ale jest potrzebny do ustalenia kapitału początkowego.
  • Do stażu pracy liczą się nie tylko okresy zatrudnienia ale także te, gdy nie podejmowaliśmy pracy zarobkowej, a uczyliśmy się. Jest tak z okresem studiów wyższych, które liczą się jako okresy nieskładkowe.
  • Aby dostać minimalną emeryturę trzeba mieć odpowiedni staż pracy. W przypadku kobiet to 20 lat, a w przypadku mężczyzn przynajmniej 25 lat.

Co to jest staż pracy?

Staż pracy to określenie na sumę okresów, w których odprowadzane były za pracownika składki emerytalne. Jest on ważny zarówno w momencie przejścia na emeryturę, jak i w okresie aktywności zawodowej. Od długości stażu pracy zależy bowiem, w jakim wymiarze obowiązują dane prawa pracownicze. Tak więc staż pracy wpływa na:  

Reklama
  • długość urlopu wypoczynkowego, 
  • długość okresu wypowiedzenia,
  • prawo do nagrody jubileuszowej,
  • wysokość odprawy,
  • prawo do emerytury i świadczeń przedemerytalnych. 

W przypadku budżetówki staż pracy decyduje o dodatku za wysługę lat, który otrzymać mogą m.in. nauczyciele, policjanci, strażacy i pracownicy opieki społecznej. W zależności od zawodu i stażu pracy właśnie dodatek ten może sięgać od kilku procent do nawet 1/3 procent pensji zasadniczej pracownika strefy budżetowej.

Co wlicz się w staż pracy?

W staż pracy do emerytury wlicza się nie tylko okres aktywności zawodowej, ale także czas nauki oraz niektóre urlopy. Staż pracy dotyczy pracowników zatrudnionych na umowę o pracę bez względu na wymiar etatu (może to być pełny etat, 1/2 etatu czy 1/4 itd.). Do stażu pracy wliczane są: 

  • praca za granicą,
  • służba wojskowa,
  • urlop wychowawczy
  • studia doktoranckie,
  • czas, o który skrócono okres wypowiedzenia, jeśli doszło do niego z winy pracodawcy i pracownik otrzymał za ten okres odszkodowanie,
  • prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca w gospodarstwie współmałżonka,
  • czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub korzystania ze stypendiów dla bezrobotnych i szkoleń, na które wysłał bezrobotnego urząd starosty (np. renta szkoleniowa),
  • czas stażu odbywanego przez bezrobotnego, na który skierowany został przez starostę,
  • okres, za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, o ile pracownik podjął potem pracę,
  • czas spędzony w szkołach ponadpodstawowych.

W przypadku ostatniej składowej wliczanej w staż pracy liczona jest konkretna ilość lat, w zależności od rodzaju szkoły. W tym wypadku do stażu pracy przy wyliczaniu emerytury wlicza się: 

  • 3 lata po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej,
  • 4 lata po ukończeniu liceum,
  • 5 lat po ukończeniu technikum lub średniej szkoły zawodowej,
  • 6 lat po ukończeniu szkoły policealnej,
  • 8 lat po ukończeniu szkoły wyższej.

Okresy te nie podlegają sumowaniu się. Jeśli więc skończyliśmy liceum, a potem studia, do stażu doliczamy 8 lat, a nie 12. W przypadku, gdy dany pracownik łączył naukę z pracą zawodową, staż pracy wylicza mu się w najkorzystniejszy dla niego sposób. 

Jak sprawdzić staż pracy?

Staż pracy można sprawdzić w dowolnym oddziale ZUS, ale również elektronicznie bez wychodzenia z domu w PUE ZUS. W obu przypadkach jednak informacja ta nie jest dostępna od ręki. By ZUS ujawnił nam staż pracy trzeba najpierw złożyć wniosek z prośbą o jego udostępnienie. W tym celu konieczne jest wypełnienie formularza US-7.

Po złożeniu wniosku i jego rozpatrzeniu przez ZUS powinniśmy otrzymać zaświadczenie o przebiegu opłacanych składek. Na wydanie tego dokumentu ZUS ma maksymalnie 7 dni. W zależności od dokonanego na wniosku wyboru zaświadczenie o stażu pracy otrzymamy elektronicznie, pocztą tradycyjną lub bezpośrednio w jednostce terenowej ZUS do rąk własnych.

Staż pracy a emerytura

Staż pracy nie wpływa na prawo do samej emerytury, które nabywa każdy, za kogo pracodawca kiedykolwiek odprowadzał składki. To właśnie wysokość tych składek decyduje o wysokości przyszłej emerytury. Wskazuje się jednak, że aby otrzymać minimalną emeryturę potrzeba 20 lat stażu pracy w przypadku kobiet lub 25 lat w przypadku mężczyzn.

W kwestii emerytury staż pracy funkcjonuje bardziej potocznie, bo fachowo używane jest pojęcie "kapitał zgromadzony na koncie w ZUS". To właśnie on dzielony jest przez średnią długość dalszego życia wyliczaną przez GUS w ramach tablic dalszego średniego trwania życia, które publikowane są pod koniec marca każdego roku. Tablice te obowiązują w okresie od 1 kwietnia danego roku do 31 marca roku następnego.

Staż pracy wykorzystywany jest tylko do obliczania kapitału początkowego osób, które były zatrudnione jeszcze przed 1 stycznia 1999 roku. W tym okresie bowiem Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie prowadził  indywidualnych kont osób ubezpieczonych, które pojawiły się po reformie emerytalnej właśnie w tym roku. Dlatego też w przypadku tych, którzy pracowali jeszcze przed tą datą, na podstawie stażu pracy oblicza się kapitał początkowy decydujący o wysokości emerytury.

Przemysław Terlecki

INTERIA.PL
Dowiedz się więcej na temat: staż pracy | Emerytura | praca
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »