Chodzi o nowelę ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Projekt zakłada dwukrotne podniesienie minimum dochodowego umożliwiającego wnioskowanie o wsparcie. Ze składek banków powstanie Fundusz Restrukturyzacyjny, który rocznie może kosztować sektor nie więcej niż 3,2 mld zł.
W opisie projektu poinformowano, że dotyczy on "zmiany mechanizmu zapewnienia wsparcia finansowego osobom, które na skutek obiektywnych okoliczności znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, a jednocześnie są zobowiązane do spłaty rat kredytu mieszkaniowego stanowiącego znaczne obciążenie dla ich budżetów domowych".
Projekt wprowadza też nowy instrument wspierający dobrowolną restrukturyzację kredytów denominowanych lub indeksowanych do walut innych niż te, w których kredytobiorcy uzyskują dochody.
Kancelaria Prezydenta RP poinformowała na swojej stronie internetowej, że projekt dotyczy zmiany regulacji, które obowiązują w Polsce od lutego 2016 roku, ale których funkcjonowanie budzi zastrzeżenia kredytobiorców. Wskazano, że miały one ułatwić osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej spłatę rat kredytu. Przez okres do 18 miesięcy ich zobowiązania, w wysokości do 1,5 tys. zł miesięcznie, mogły być pokrywane ze środków specjalnego Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, zarządzanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Po upływie 2 lat od otrzymania ostatniej transzy wsparcia, kredytobiorca rozpoczynał spłatę środków otrzymanych w ramach wsparcia, przy czym okres spłaty nieoprocentowanych rat mógł być ustalony nawet na 8 lat.
"Pomimo tego, że w Funduszu zgromadzono środki w wysokości około 600 mln złotych ich wykorzystanie na koniec 2016 roku wynosiło zaledwie około 2 proc. Analizy przeprowadzone w Kancelarii Prezydenta RP doprowadziły do wniosków, że dzieje się tak głównie, dlatego, że ustalono zbyt restrykcyjne warunki, jakie musi spełnić kredytobiorca wnioskujący o pomoc oraz, że rozpatrywanie wniosków w zbyt dużym zakresie pozostawiono kredytodawcom" - wyjaśnia KPRP.
Dlatego, jak poinformowano, prezydent zaproponował m.in. dwukrotne podniesienie minimum dochodowego umożliwiającego wnioskowanie o wsparcie, a także wprowadzenie procedury odwoławczej w przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku przez bank - kredytodawcę.
"Ponadto zwiększona zostanie wysokość możliwego comiesięcznego wsparcia z 1,5 tys. zł na 2 tys. zł, wydłużony okres możliwego wsparcia z 18 do 36 miesięcy oraz wydłużony okres bezprocentowej spłaty otrzymanego z Funduszu wsparcia z 8 do 12 lat. Możliwe będzie także umorzenie części zobowiązań z tytułu wsparcia, szczególnie w sytuacji regularnego spłacania rat" - napisano w komunikacie.
Projektowana zmiana umożliwia ponadto jednorazową pożyczkę na spłatę zobowiązania w przypadku sprzedaży nieruchomości. Jej wysokość może wynieść 72 tys. złotych, natomiast zasady spłaty będą analogiczne do tych, które obowiązują przy wsparciu w spłacaniu rat.
Regulacje te, jak podkreślono, w jednakowym stopniu dostępne będą dla kredytobiorców posiadających kredyty wyrażone w złotych jak i odnoszone do walut obcych.
"Zupełnie nowym instrumentem prawnym, który wprowadzi ustawa będzie wsparcie dla kredytodawców z tytułu restrukturyzacji znajdujących się w ich portfelach kredytów indeksowanych i denominowanych. Banki, które zdecydują się restrukturyzować, czyli odwalutowywać kredyty odnoszone do walut obcych będą mogły liczyć na zwrot różnic bilansowych między wartością kredytów przed i po restrukturyzacji" - napisano.
KPRP tłumaczy, że źródłem finansowania tego wsparcia będzie, działający w ramach Funduszu Wsparcia, Fundusz Restrukturyzacyjny.
"Utworzony zostanie on ze składek banków, uzależnionych od wielkości ich własnych portfeli kredytów denominowanych i indeksowanych. Istotne jest, że banki prowadzące zdecydowane działania restrukturyzacyjne będą promowane, łącznie z możliwością przejęcia niewykorzystanych przez inne banki środków z Funduszu Restrukturyzacyjnego" - napisano.
W uzasadnieniu do projektu napisano, że wpłaty na Fundusz Restrukturyzacyjny nie będą mogły przekraczać kwartalnie 0,5 proc. wartości bilansowej portfela kredytów podlegających restrukturyzacji. "Oznacza to, iż kredytodawcy nie poniosą większego obciążenia niż ok. 3,2 mld zł rocznie" - czytamy w dokumencie.
Jednocześnie z dniem wejścia w życie ustawy środki Funduszu Wsparcia Kredytobiorców staną się środkami Funduszu Wspierającego. Kolejne wpłaty na Fundusz Wspierający nie będą mogły przekraczać kwartalnie 1 proc. wartości portfela kredytów, których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 90 dni.
Kancelaria Prezydenta RP zaznaczyła, że projekt jest efektem wspólnych działań Kancelarii Prezydenta RP, Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego i Komisji Nadzoru Finansowego.
"Prezydent RP nadal liczy na aktywne i solidarne działania tych instytucji zmierzające w kierunku restrukturyzacji kredytów indeksowanych i denominowanych. Pozwoli to na systematyczne zmniejszanie ryzyka systemowego związanego z tymi kredytami, a także na realne wsparcie kredytobiorców" - podsumowano.
- Komisja Nadzoru Finansowego pozytywnie oceniła przedstawiony w środę przez prezydenta projekt ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. W ocenie KNF projekt jest odpowiedzialny i nie zagraża stabilności systemu finansowego.
"Projekt stanowi rozsądny kompromis pomiędzy realizacją celu społecznego, jakim jest udzielenie pomocy kredytobiorcom, a uniknięciem zagrożenia dla stabilności sektora bankowego obciążonego kosztami tego wsparcia" - oceniła KNF. Zdaniem Komisji, z jednej strony projekt wraz z innymi, rekomendowanymi przez Komitet Stabilności Finansowej działaniami, ustanawia rozwiązanie zachęcające banki do stopniowej restrukturyzacji kredytów walutowych. Z drugiej strony pozwala tak regulować tempo tego procesu, aby nie zagrozić stabilności systemu finansowego.
KNF podkreśliła, że projekt ustawy przewiduje dobrowolność procesu restrukturyzacji, co oznacza, że bank i kredytobiorca muszą zawsze osiągnąć porozumienie dotyczące warunków przewalutowania. "Wymóg ten jest również zgodny z opiniami na temat ustawowej restrukturyzacji walutowych kredytów hipotecznych, wyrażanymi przez Europejski Bank Centralny. Podkreśla on, że rozwiązania ustawowe muszą być wprowadzane z zachowaniem dobrowolności dla obu stron" - zwróciła uwagę Komisja.
Także Narodowy Bank Polski pozytywnie ocenił prezydencki projekt o pomocy kredytobiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy. Ocenił, że pozwoli on na szersze wsparcie kredytobiorców przy zachowaniu wsparcia dla stabilności systemu finansowego.
"Narodowy Bank Polski z zadowoleniem odnotowuje inicjatywę zmiany Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy" - napisano w komunikacie banku.
Według NBP projektowane zmiany pozwolą na szersze wsparcie kredytobiorców. "Działanie takie ma ważny aspekt społeczny, przy zachowaniu jednoczesnego wsparcia dla stabilności systemu finansowego" - napisano w komunikacie.
