Duże banki boją się małych firm
Banki, unikając ryzykownych kredytów, ograniczyły pożyczki dla małych i średnich przedsiębiorstw. Rząd walczy z mocnym złotym, zapominając, że sektor naprawdę odpowiedzialny za wzrost gospodarczy podupada. Jedynie ustawa o listach zastawnych pozwoli na większe kredytowanie małych firm. Bez pomocy rządu banki nie uruchomią kredytów dla małych i średnich firm.
Konsolidacja sektora bankowego powoduje, że wielkie instytucje finansowe, powstające w wyniku tego procesu, zmieniają swój profil działalności. Duże banki kredytują wyłącznie duże projekty jednocześnie rozbudowując sieć detaliczną. Dzięki depozytom ludności pozyskują tani pieniądz, na finanswanie dużych projektów inwestycyjnych. Najlepiej, gdy mają one gwarancję skarbu państwa lub zachodnich inwestorów, a w ostateczności są zabezpieczone majątkiem trwałym. Szefowie małych i średnich firm, którzy w części banków (przed ich połączeniem) bez większych problemów zaciągali kredyt na finansowanie dla swojej bieżącej działalności, lub nowych inwestycji, teraz są są odprawiani z kwitkiem. Oczywiście nikt im nie mówi tego wprost. Jednak procedury weryfikujące wnioski kredytowe są żmudne i szczegółowe, banki żądają zabezpieczeń, a w końcu oprocentowanie jest ustalone na tak wysokim poziomie, że część przedsiębiorców rezygnuje z ubiegania sie o kredyt. Z kolei banki nie chcą się angażować w kredytowanie małych firm, ze względu na wysokie ryzyko niewypłacalności. ?Złe kredyty? w sektorze bankowym przekroczyły bowiem 18 proc. udzielonych pożyczek - prawie co piąty kredyt nie ma szans na spłatę.
Dlatego małe i średnie przdsiębiorstwa, sektor będący motorem gospodarki (produkuje blisko 70 proc. PKB), podupada coraz bardziej, gdy rząd wydaje się nie dostrzegać skalitego problemu. Z opinii polityków wynika, że jedynym sposobem na ożywienie gospodarki jest osłabienie złotego, który został wrogiem publicznym nr. 1. Natomiast do spraw istotnych, jak wspieranie małej i średniej przedsiębiorczości, nie przywiązuje się wagi. W konsekwencji szefowie małych firm, odrzucają oferty funduszy venture capital, które w zamian za gotówkę chcą przejąć kontrolę nad firmą. W ostateczności, zadłużają się w instytucjach pozabankowych, oferujące dostępny, a jednocześnie wysokooprocentowany pieniądz. Odbija się to na ich kondycji i hamuje gospodarkę.
Rząd pozornie rozwiązał ten problem. W przyszłym roku powstanie bank regwarancyjny, który ma gwarantować kredyty, nawet do 75 proc. ich wartości. Jednak przedsiębiorcy obawiają się, że sytuacja będzie analogiczna, jak przypadku funduszu, którym zawiaduje Bak Gospodarstwa Krajowego. Gwarancje kredytowe od BGK uzyskało niewiele firm, a w oddziałach regionalnych urzędnicy nie wiedzieli o możliwości uzyskania poręczenia. Dla firm, które mają nieruchomości pomocna będzie niewątpliwie ustawa o listach hipotecznych. Dzięki niej będą mogli uzyskać tańszy kredyt. Jednak i tu jest jedno ?ale?. Banki udzielą kredytu, pod warunkiem, że zostanie wypełniona luka przepisach o dokumentach uprawniających do jego akceptacji - muszą dostać pełny rejestr nieruchomości i jej rzeczywistą wycenę.
Komentuje dla PG Henryka Bochniarz prezes firmy doradczej Nicom Consulting
Obsługa małych i średnich przedsiębiorstw jest niewykorzystaną niszą. Jest to obszar zupełnie zaniedbany przez banki komercyjne, które dotąd nastawiały się głównie na obsługę dużych przedsiębiorstw. Kończą się wielkie prywatyzacje i zachodnie banki wycofują się z Polski. Dlatego istnieje dogodna sytuacja, aby ich miejsce zajęły odpowiednio przygotowane banki krajowe.
