Fundusz tylko dla potrzebujących

Na Politechnice Wrocławskiej powstał zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zgodnie z ustawą z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, jest on tworzony do finansowania działalności socjalnej organizowanej dla osób uprawnionych do korzystania z funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych. Właśnie na takie cele, jak twierdziła Politechnika Wrocławska, wydane zostały z ZFŚS dwie kwoty: 40 tys. zł na działalność pewnej fundacji oraz 60 tys. zł na świadczenia medyczne dla pracowników Politechniki.

Z tymi wydatkami nie zgodziła się Komisja Zakładowa NSZZ Solidarność 80 - powód w tej sprawie twierdząc, że przekazanie tych środków było bezprawne, ponieważ nie wzięto pod uwagę kryterium socjalnego i ze świadczeń medycznych mógł skorzystać każdy pracownik Politechniki - a nie ci, dla których Fundusz został utworzony. Komisja wniosła pozew o nakazanie zwrotu powyższych kwot. Sąd I instancji oddalił pozew, uznając, iż przekazanie tych środków mieściło się w szeroko pojętym znaczeniu wydatków socjalnych.

Natomiast sąd II instancji stwierdził, że wydatkowanie pieniędzy z funduszu na takie cele było sprzeczne z ustawą, ponieważ należy indywidualnie rozpatrywać sytuację każdego uprawnionego, wziąwszy uprzednio pod uwagę jego sytuację materialną i wtedy, ewentualnie, jeśli kryteria zostaną spełnione, przyznawać odpowiednie kwoty.

Jednak, mimo stwierdzenia, że przekazanie 100 tys. zł było sprzeczne z ustawą, sąd II instancji oddalił apelację komisji. Uznał on, że żądanie nakazania zwrotu tych środków jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ponieważ środki zostały przekazane za zgodą innych, działających na terenie Politechniki, związków, jedynie przy sprzeciwie powoda, który zrzesza niewielką liczbę pracowników. Komisja wniosła kasację od tego orzeczenia, w której zarzuciła naruszenie art. 8 wymienionej ustawy, w którym precyzyjnie określone są przesłanki i zasady przyznawania świadczeń z zakładowego funduszu socjalnego.

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W ustnym uzasadnieniu stwierdził, że ustawa określa w sposób wyraźny przedmiotowy funduszu. Sąd odniósł się krytycznie do wyroku sądu II instancji, który uznał, że, mimo iż nie zostały zachowane wymogi ustawowe, to środki zostały przekazane na godny cel i za zgodą większości związków, co powoduje, iż powód nadużywa prawa podmiotowego występując o zwrot tych kwot. Sąd wyraźnie podkreślił, że fundusz służy wspomaganiu pracowników będących w złej sytuacji materialnej, a wydatkowanie pieniędzy poza zakresem ustawy jest niedopuszczalne.

Marta Sankowska