Spis treści:
- Jak działa świadczenie rehabilitacyjne?
- Co robić, gdy świadczenie rehabilitacyjne się kończy
- Renta z tytułu niezdolności - na to się przygotuj
- Zasiłek dla bezrobotnych po świadczeniu rehabilitacyjnym
- Jak się starać o świadczenie przedemerytalne?
- Jeśli nie renta z tytułu niezdolności, to może szkoleniowa?
Jak działa świadczenie rehabilitacyjne?
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobom, którym skończył się zasiłek chorobowy, nadal są niezdolne do pracy, ale ich stan zdrowia rokuje poprawę. Może być przyznawane maksymalnie na 12 miesięcy, a o jego kontynuacji decyduje lekarz orzecznik ZUS.
Procedura ubiegania się o świadczenie opiera się na wniosku ZNp-7 oraz odpowiedniej dokumentacji medycznej, którą warto zgromadzić z wyprzedzeniem. W 2025 roku ZUS stosuje nowe wersje formularzy, a weryfikacja dokumentów jest bardziej usystematyzowana, choć zasady materialne pozostają takie same.
Kwota świadczenia rehabilitacyjnego uzależniona jest od wysokości zasiłku chorobowego. Przez pierwsze trzy miesiące wynosi 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, a przez kolejne miesiące 75 proc. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, wtedy kwota wypłacana przez ZUS to 100 proc. wymiaru tego zasiłku.
Co robić, gdy świadczenie rehabilitacyjne się kończy
Kiedy kończy się świadczenie rehabilitacyjne, wiele osób zastanawia się, jakie ma opcje, aby nie zostać bez środków do życia. W praktyce bezpośrednio po tym świadczeniu możesz zrobić trzy rzeczy: podjąć pracę, złożyć wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy lub zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna.
Od tej decyzji zależy dalsza droga. Jeśli wybierzesz rejestrację w PUP, możesz później ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych, a po spełnieniu warunków także o świadczenie przedemerytalne lub rentę szkoleniową. Te świadczenia nie są dostępne "od ręki", wymagają wcześniejszego etapu bezrobocia. Dlatego warto zaplanować kolejne kroki z wyprzedzeniem i przygotować dokumenty, aby uniknąć przerwy w dochodach.
Renta z tytułu niezdolności - na to się przygotuj
Najważniejsze, by działać z wyprzedzeniem. Kończące się świadczenie rehabilitacyjne nie oznacza z automatu uzyskania renty, każda sprawa jest oceniana indywidualnie na podstawie wniosku. Najpierw poproś lekarza prowadzącego o zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9). Dołącz do niego kompletną dokumentację medyczną oraz wniosek o rentę (formularz ERN). Możesz to zrobić osobiście, pocztą lub online przez PUE ZUS. Potem czekaj na wezwanie do lekarza orzecznika. Wystawi on orzeczenie o stanie zdolności do pracy, na którego podstawie ZUS wyda decyzję.
W 2025 roku lekarze orzecznicy mogą wydawać orzeczenia w pojedynkę, a nie komisyjnie. Teoretycznie powinno to przyspieszyć procedury. Z drugiej jednak strony wniosków o rentę jest coraz więcej, a ZUS zarzucany jest również wnioskami w sprawie renty wdowiej i świadczeń uzupełniających. Niektóre z tych świadczeń wcześniej nie istniały, co oznacza, że pracownicy ZUS mają więcej pracy. Dlatego w tym roku trzeba czekać na orzeczenia i decyzje w sprawie renty z tytułu niezdolności do pracy nieco dłużej.
Zasiłek dla bezrobotnych po świadczeniu rehabilitacyjnym
Jeśli twój stan zdrowia pozwala na podjęcie pracy możesz zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Warunkiem jest gotowość do podjęcia zatrudnienia oraz spełnienie kryteriów ustawowych: w ciągu 18 miesięcy przed rejestracją musisz mieć co najmniej 365 dni zatrudnienia z wynagrodzeniem równym minimalnej krajowej i odprowadzonymi składkami na Fundusz Pracy.
Wysokość zasiłku w 2025 roku wynosi 1 721,90 zł brutto (ok. 1 512 zł netto) przez pierwsze 90 dni, a potem 1 352,20 zł brutto (ok. 1 188 zł netto). Osoby z ponad 20-letnim stażem pracy otrzymują 120 proc. podstawowej kwoty. Daje to 2 066,28 zł brutto przez pierwsze 90 dni i 1 622,64 zł brutto w kolejnych miesiącach. Okres pobierania zasiłku wynosi standardowo 180 dni, a w niektórych przypadkach (np. osoby po 50. roku życia) może być wydłużony do 365 dni.
Jak się starać o świadczenie przedemerytalne?
Świadczenie przedemerytalne to forma wsparcia dla osób, które utraciły pracę z przyczyn od siebie niezależnych i są blisko wieku emerytalnego. Aby je otrzymać, trzeba spełnić kilka warunków.
- pobierać zasiłek dla bezrobotnych przez minimum 180 dni;
- nadal być zarejestrowanym jako bezrobotny;
- złożyć wniosek w ZUS w ciągu 30 dni od dnia wydania przez urząd pracy zaświadczenia o 180-dniowym okresie pobierania zasiłku;
- spełnić kryteria dotyczące wieku i stażu pracy (np. kobieta 55 lat i 30 lat stażu, mężczyzna 60 lat i 35 lat stażu).
Kwota zasiłku przedemerytalnego od 1 marca 2025 r. wynosi 1 893,41 zł brutto miesięcznie (ok. 1 650 zł netto) i podlega corocznej waloryzacji.
Jeśli nie renta z tytułu niezdolności, to może szkoleniowa?
Jeżeli nie zakwalifikujesz się do renty, a nie możesz wrócić do dotychczasowej pracy, rozważ przekwalifikowanie zawodowe. Umożliwi ci ono podjęcie lżejszych obowiązków w innym zakładzie pracy. Warto w tym celu przejrzeć oferty powiatowych urzędów pracy urzędów lub złożyć wniosek o rentę szkoleniową. Aby ją uzyskać, trzeba mieć status osoby bezrobotnej i ubezpieczonej. Procedura składania wniosku wygląda dokładnie tak samo, jak w przypadku renty z tytułu niezdolności do pracy. Do dokumentacji trzeba jedynie dołączyć plan przekwalifikowania zawodowego potwierdzony przez PUP.
Renta szkoleniowa wynosi 75 proc. podstawy wymiaru renty, ale nie mniej niż najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W przypadku, gdy niezdolność do pracy wynika z wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, świadczenie wynosi 100% podstawy wymiaru. Przyznawana jest na okres sześciu miesięcy, z możliwością przedłużenia na wniosek starosty (za pośrednictwem PUP) na czas niezbędny do przekwalifikowania. Maksymalnie można ją pobierać do 36 miesięcy.
Źródło: zus.pl, mops.org.pl
