Kto dziedziczy po śmierci spadkobiercy? Przepisy jasno wskazują

Dziedziczenie ustawowe to tryb dziedziczenia majątku osoby zmarłej, który ma zastosowanie w momencie, gdy spadkodawca nie pozostawił ważnego testamentu lub gdy nie obejmuje on całości spadku. Dziedziczenie ustawowe ma zastosowanie także, gdy osoby wskazane w testamencie nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami. W takim przypadku o tym, kto dziedziczy i w jakiej kolejności, decydują przepisy Kodeksu cywilnego.

W dziedziczeniu ustawowym pierwszeństwo mają najbliżsi zmarłego: w pierwszej kolejności dziedziczą dzieci i małżonek spadkodawcy, w równych częściach, przy czym udział małżonka nie może być mniejszy niż 1/4 całości spadku. Jeżeli spadkodawca nie miał żadnej rodziny, czyli nie pozostawił po sobie małżonka, dzieci, rodziców, rodzeństwa, ich zstępnych (np. siostrzeńców, bratanic), ani dziadków i ich dzieci, to zgodnie z art. 935 § 3 Kodeksu cywilnego spadek nie przechodzi na dalszych, bardzo odległych krewnych.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli spadkobierca zmarł po otwarciu spadku (czyli po śmierci pierwotnego spadkodawcy), ale przed przyjęciem lub odrzuceniem spadku, jego prawa i obowiązki dotyczące spadku przechodzą na jego spadkobierców (tzw. transmisja praw do spadku). Oznacza to, że udział w spadku staje się częścią masy spadkowej zmarłego spadkobiercy i podlega dalszemu dziedziczeniu na zasadach ogólnych.

W sytuacji gdy nie ma już żadnych osób uprawnionych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Natomiast jeżeli nie da się tego ustalić lub spadkodawca mieszkał za granicą, spadek przechodzi na Skarb Państwa.

Kolejność dziedziczenia ustawowego w Polsce regulują art. 931-940 Kodeksu cywilnego. Według obowiązujących przepisów dziedziczenie wygląda następująco:

1. Dzieci i małżonek spadkodawcy - dziedziczą w częściach równych. Jeżeli któreś z dzieci nie żyje, jego udział przypada jego dzieciom (wnukom spadkodawcy).
2. Małżonek i rodzice spadkodawcy - jeżeli zmarły nie miał dzieci, spadek dziedziczą małżonek i rodzice. Udział małżonka wynosi połowę spadku. Jeżeli nie ma małżonka, cały spadek przypada rodzicom.
3. Małżonek i rodzeństwo spadkodawcy oraz ich zstępni - jeśli nie żyją rodzice, ich udziały przypadają rodzeństwu spadkodawcy, a jeśli rodzeństwo nie żyje - ich dzieciom (siostrzeńcom, bratanicom).
4. Dziadkowie spadkodawcy - w przypadku braku małżonka, zstępnych, rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, spadek przypada dziadkom spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli dziadek lub babcia nie żyje, ich udział przypada ich dzieciom (wujom, ciotkom spadkodawcy) i ich dzieciom (rodzeństwu ciotecznemu lub stryjecznemu spadkodawcy).
5. Pasierbowie - jeżeli nie ma już dziadków ani ich zstępnych, spadek dziedziczą pasierbowie spadkodawcy (dzieci małżonka, których rodzice nie żyją).
6. Gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarb Państwa - jeżeli brak jest wszystkich powyższych spadkobierców, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeśli nie można jej ustalić lub zmarły mieszkał za granicą - Skarbowi Państwa.

Należy podkreślić, że udział spadkowy małżonka wynosi połowę spadku, gdy dziedziczy on w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy. Natomiast cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy w sytuacji braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych.

Przeczytaj także: 

Mąż miał wypadek, żonie należy się odszkodowanie. Powód może zaskoczyć

Dziedziczona nieruchomość bez tego nie może być sprzedana. Potrzebny sąd

Paszport potrzebny nawet w Europie. Niektórzy zapłacą kilkaset złotych. Różnice są ogromne