Kto musi być obecny na otwarciu testamentu u notariusza?
Testament, czyli ostatnia wola, to dokument, który potwierdza, w jaki sposób testator (osoba, która sporządziła testament) chce dysponować swoim majątkiem po śmierci. Co warto wiedzieć na temat testamentu, jego otwierania i sporządzania?
Notariusz z urzędu jest upoważniony do otwarcia testamentu notarialnego, jeśli jest on u niego zdeponowany. Następuje to po śmierci testatora. Przy otwarciu powinno być obecnych dwóch świadków.
Zdeponowanie u notariusza testamentu nakłada na niego specyficzne obowiązki. Po pierwsze, musi on sprawdzić, czy testament został sporządzony poprawnie — jeśli jest sporządzony pisemnie osobiście przez testatora, czy jest napisany jego ręką, wyraźnie podpisany i opatrzony datą. W przypadku formy notarialnej sprawdzenie jest wyłącznie dopełnieniem formalności.
Po drugie, notariuszowi nie wolno otworzyć testamentu bez obecności dwóch świadków. Co ważne, świadkiem może być każda osoba, której nie wyklucza z tej roli Kodeks cywilny. I tak świadkiem nie może być np. osoba niewidoma, niema lub głucha, osoba nieposiadająca pełnej zdolności prawnej (np. nieletni).
Testament jest odczytywany przez notariusza na głos, po czym następuje sporządzenie protokołu otwarcia oraz ogłoszenia testamentu.
Co ważne, ogłoszenie i otwarcie testamencie może mieć miejsce w każdym czasie po śmierci osoby sporządzającej testament. Zazwyczaj jednak notariusz tak organizuje otwarcie testamentu, aby mogli przy tej procedurze być obecni spadkobiercy ustawowi (najbliższa rodzina testatora: żona, dzieci, rodzice).
Koszt odczytania testamentu jest stały, a jego cena jest ustalana ustawowo. Obecnie wynosi ona 250 zł netto, plus 23% VAT.
Otwarcie testamentu przebiega w czterech krokach.
- Notariusz sprawdza, czy dokument jest ważny w świetle prawa. Czy został napisany odręcznie przez testatora lub — jeśli jest sporządzony w formie notarialnej - czy znajdują się pod nim podpisy testatora, notariusza i dwóch świadków.
- Notariusz przecina pieczęcie testamentu, wyjmując go z koperty. Muszą być przy tym obecni świadkowie.
- Następnie notariusz odczytuje testament.
- Na koniec urzędnik sporządza protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu. Musi być w nim zawarta data, godzina otwarcia i ogłoszenia, a także opis testamentu i podpisy notariusza i dwóch świadków.
Protokół jest przechowywany w aktach notarialnych do wglądu wszystkich upoważnionych.
Bez otwarcia i ogłoszenia testamentu nie ma możliwości rozpoczęcia procedur spadkowych, ponieważ nie wiadomo, kto został spadkobiercą i jaka część majątku zmarłego została mu zapisana.
W zdecydowanej większości przypadków ogłoszenie testamentu rozpoczyna krótką ścieżkę do uregulowania spraw spadkowych. Jeśli jednak między spadkobiercami są spory oraz wątpliwości co do zasadności zapisów testamentu, procedura spadkowa może trwać bardzo długo, nawet latami.
KO
