Spis treści:
- Zasiłek opiekuńczy wypłaca ZUS lub pracodawca
- Świadczenie pielęgnacyjne - wsparcie z gminy lub MOPS
- ZUS: Świadczenie wspierające dla dorosłych
- KRUS i MOPS - dodatkowe źródła pomocy
- Zapomogi i świadczenia jednorazowe - gdzie się zgłosić?
Zasiłek opiekuńczy wypłaca ZUS lub pracodawca
Zasiłek opiekuńczy to świadczenie związane z ubezpieczeniem chorobowym, wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W niektórych przypadkach pośredniczy w tym pracodawca. Zależy to od liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego w danym zakładzie pracy. Jeśli firma zatrudnia więcej niż 20 takich osób, to właśnie ona wypłaca świadczenie, choć środki pochodzą z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W mniejszych firmach, a także w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, duchownych czy ubezpieczonych z innych tytułów, wypłatę realizuje bezpośrednio ZUS.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje w sytuacjach, gdy konieczna jest osobista opieka nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny. Nie dotyczy to tylko choroby, ale również np. przy zamknięcia placówki edukacyjnej czy nagłej niedyspozycji stałego opiekuna. Kwota zasiłku opiekuńczego wynosi 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku i przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego, bez okresu wyczekiwania. Może je otrzymać zarówno matka, jak i ojciec, ale za dany okres świadczenie wypłacane jest tylko jednej osobie. Decyduje tu kolejność złożenia wniosku.
Zasiłek opiekuńczy nie może być pobierany równocześnie z innymi świadczeniami chorobowymi, takimi jak zasiłek chorobowy czy świadczenie rehabilitacyjne. W danym okresie przysługuje tylko jedno z tych świadczeń. Nie wyklucza natomiast pomocy społecznej. Można go łączyć np. z dodatkiem mieszkaniowym czy zasiłkiem celowym.
Świadczenie pielęgnacyjne - wsparcie z gminy lub MOPS
Świadczenie pielęgnacyjne to forma pomocy dla osób, które sprawują opiekę nad dzieckiem z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub wymagającym stałej i długotrwałej opieki. Od stycznia 2024 roku obowiązują nowe zasady. Opiekunowie nie muszą już całkowicie rezygnować z pracy zawodowej ani prowadzenia gospodarstwa rolnego, by otrzymać świadczenie. Możliwe jest łączenie opieki z aktywnością zawodową, co stanowi istotne ułatwienie dla wielu rodzin.
W 2025 roku wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 3287 zł miesięcznie. Wypłacają je gminy, najczęściej za pośrednictwem Miejskich lub Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej. Świadczenie to nie może być łączone z innymi formami wsparcia przyznanymi na tę samą osobę, np. zasiłkiem dla opiekuna, specjalnym zasiłkiem opiekuńczym, rentą z tytułu niezdolności do pracy czy emeryturą. Wyjątkiem są nowe zasady, które pozwalają na łączenie świadczenia z innymi dochodami, jeśli opiekun zdecyduje się na nowy model wsparcia.
ZUS: Świadczenie wspierające dla dorosłych
Od 2024 roku osoby z niepełnosprawnościami, które ukończyły 18 lat, mogą ubiegać się o świadczenie wspierające. Ta forma pomocy finansowej wypłacanej przez ZUS ma na celu zwiększenie ich samodzielności i niezależności. W przeciwieństwie do świadczenia pielęgnacyjnego, które trafia do opiekunów, świadczenie wspierające wypłacane jest bezpośrednio osobie z niepełnosprawnością.
Prawo do świadczenia zależy od decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Podejmuje ją wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności. Aby otrzymać świadczenie wspierające, trzeba uzyskać co najmniej 70 punktów w tej ocenie. Wysokość świadczenia jest uzależniona od liczby punktów i może wynosić od 751 zł do nawet 4134 zł miesięcznie. Nie obowiązuje tu kryterium dochodowe, pieniądze przysługują niezależnie od innych form pomocy.
Świadczenie wspierające nie może być łączone z niektórymi innymi świadczeniami, np. z rentą socjalną, ale nie wyklucza aktywności zawodowej. To rozwiązanie ma na celu umożliwienie dorosłym osobom z niepełnosprawnościami większej kontroli nad otrzymywanym wsparciem i sposobem jego wykorzystania.
KRUS i MOPS - dodatkowe źródła pomocy
Rolnicy ubezpieczeni w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego mogą otrzymać zasiłek opiekuńczy, o ile opłacają składki chorobowe. Zasady są zbliżone do tych obowiązujących w ZUS, choć wysokość świadczenia jest niższa. Od 2024 roku rolnicy również mogą korzystać ze świadczenia pielęgnacyjnego bez konieczności rezygnacji z pracy w gospodarstwie.
Ośrodki pomocy społecznej także realizują inne formy wsparcia, takie jak zasiłki pielęgnacyjne dla osób niepełnosprawnych, zasiłki stałe, dodatki mieszkaniowe czy pomoc finansową w nagłych sytuacjach życiowych.
Zapomogi i świadczenia jednorazowe - gdzie się zgłosić?
Oprócz regularnych świadczeń, instytucje publiczne wypłacają również zapomogi jednorazowe. ZUS przyznaje zasiłek pogrzebowy w wysokości 4000 zł osobie, która pokryła koszty pochówku. Gminy mogą wypłacać zapomogi celowe, zasiłki okresowe oraz specjalne zasiłki celowe. Dzieje się tak w przypadku klęsk żywiołowych czy w sytuacjach wyjątkowych.
KRUS również przewiduje możliwość wypłaty jednorazowych zapomóg dla rolników w trudnych sytuacjach losowych. Dodatkowe wsparcie można uzyskać w ramach programów rządowych, takich jak na przykład becikowe. To świadczenie wypłacane przez gminy z tytułu urodzenia dziecka.
Zapomogi z MOPS czy zasiłki okresowe nie wykluczają świadczeń z ZUS ani świadczeń rodzinnych. W praktyce mogą stanowić uzupełnienie podstawowego wsparcia. Podobnie zasiłek pogrzebowy z ZUS, który jest niezależny od tego, czy dana rodzina korzysta z pomocy społecznej.
Źródła: gov.pl. zus.pl
