Na wychowawczym pracują nieliczni
Z danych ekspertów promujących rozwój zawodowy rodziców wynika, że na 800 badanych osób przebywających na urlopie wychowawczym pracowało tylko 40, czyli 5 proc. W bogatych krajach Unii Europejskiej wskaźnik ten przekracza 25 proc.
Głównym tego powodem jest niechęć pracodawców do zmiany organizacji pracy w przedsiębiorstwach w sposób pozwalający na wykorzystanie elastycznych form zatrudnienia. Z danych Zakładu Badań Ekonomicznych i Społecznych Głównego Instytutu Górnictwa wynika, że zaledwie jedna trzecia firm zadeklarowała odpowiedni zasób wiedzy o czterech elastycznych formach pracy, takich jak telepraca, praca na odległość, praca sezonowa i praca tymczasowa. Jedynie na temat pracy na zastępstwo i pracy w wymiarze mniejszym niż 1/2 etatu odpowiednią wiedzą dysponują służby kadrowe 70 proc. przedsiębiorstw.
Rodzina i kariera
W krajach Unii Europejskiej społeczeństwa się starzeją, dlatego promowane są działania zmierzające do tego, by ludzie mogli łączyć macierzyństwo z pracą zawodową. - Doskonałym sposobem, by połączyć te dwie sfery, są elastyczne formy zatrudnienia - mówi Ryszard Marszowski, jeden z autorów badania regionalnego Rodzic - pracownik - rozwój zawodowy rodziców podczas urlopu wychowawczego. - W Chinach, by ograniczyć przyrost naturalny, ludzie dostają telewizory i lodówki, a w Unii Europejskiej, by przekonać ludzi do rodzenia dzieci, stosuje się coraz powszechniej elastyczne formy zatrudnienia - dodaje Ryszard Marszowski.
Pocieszające, zdaniem ekspertów, jest to, że na 2013 badanych przedsiębiorców aż 45 proc. spośród nich miało obojętny stosunek do pracy zawodowej osób przebywających na urlopie wychowawczym. - Jest więc grupa, którą przy odpowiedniej promocji można skłonić do szerszego stosowania elastycznych form zatrudnienia dla rodziców - uważa Ryszard Marszowski.
Nie tylko pracodawcy mało wiedzą o możliwościach podejmowania pracy zawodowej. Z badań Głównego Instytutu Górnictwa wynika, że w grupie osób zawodowo nieaktywnych, aż 64,9 proc. respondentów przyznało się do małej wiedzy bądź jej braku. Tylko 14,9 proc. pracowników dobrze oceniło poziom swojej wiedzy na temat możliwości zatrudnienia w elastycznych formach w czasie urlopu wychowawczego.
Mentalne bariery
Zdaniem 70 proc. badanych przedsiębiorców, przepisy prawne nie stanowią przeszkody w zatrudnianiu osób przebywających na urlopie wychowawczym. Niewiele mniej, bo 64 proc. przedsiębiorstw nie odczuje negatywnie stosowania elastycznych form zatrudniania. Najwięcej barier w przyjmowaniu do pracy osób w czasie urlopu wychowawczego ma charakter mentalny. Pracodawcy boją się, że będą musieli ponosić wysokie koszty utworzenia stanowiska pracy dla takiej osoby, oraz związane z tym wydatki na monitorowanie czasu i efektów jej działalności.
O pracy na wychowawczym nie myśli 73 proc. badanych rodziców, a tylko 13,6 proc. spośród nich deklaruje znalezienie pracy w przyszłości
Wychowawcza mniejszość
Obawa przed utratą zatrudnienia powoduje, że spośród 3386 osób uprawnionych do skorzystania z urlopu wychowawczego w okresie ostatnich dwóch lat na urlop zdecydowało się odejść 1499 pracowników. Pozostali, stanowiący 56 proc. uprawnionych do urlopu wychowawczego, wrócili do pracy po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. To się jednak zmieni. Na naszym terenie coraz trudniej o specjalistów, dlatego pracodawcy, stosując elastyczne formy zatrudnienia będą działać w swoim interesie, by nie stracić więzi z cennym fachowcem - mówi dyr. Szymon Gawryszczak z Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej.
Cenny specjalista
Działania w tym zakresie zapowiada Rafał Dutkiewicz prezydent Wrocławia, który deklaruje podjęcie w najbliższym czasie działań ułatwiających zatrudnienie dla urzędników przebywających na urlopie wychowawczym. Także działający w Polsce IBM wprowadził rozwiązania, dzięki którym pracownice w czasie urlopu wychowawczego nie tracą kontaktu z firmą.
Na razie jednak o pracy na wychowawczym nie myśli 73 proc. badanych rodziców. Nie dziwi więc, że głównym wnioskiem z badania prowadzonego przez GIG jest konieczność promowania elastycznych form zatrudniania.
Tomasz Zalewski
Michał Boni
ekspert ONZ ds. elastycznych form zatrudnienia w projekcie Rodzic- Pracownik
Nie może być tak, że myśląc o współczesnej gospodarce, o rozwoju firmy, a zarazem o rozwoju zawodowym, pomija się wpływ etapu życia, na jakim aktualnie znajduje się pracownik. Nikt nie jest taki sam w ciągu czterdziestu lat swojej kariery zawodowej. Budowanie równowagi, bycia rodzicem i bycia pracownikiem ma charakter pełnej troski o rozwój i inwestowanie w kapitał ludzki, jak również wiąże się z potrzebą odpowiedzi na wyzwania demograficzne.
